Trên thế gian đầy mộng ảo này, những gì ta có được không nhất định là điều chân thực. Những thứ vật chất chẳng bền lâu, ngay cả tình cảm trong đời cũng đâu phải là mãi mãi. Nào danh, nào lợi, nào tình, tất cả rặt là hư ảo cả…
Trong tịnh xá lánh rời cõi tục, có vị khách tang hải nọ hỏi thiền sư:
– Bạch thầy, trên đời này điều gì là đáng sợ nhất?
Vị thiền sư mỉm cười trả lời:
– Dục vọng
Người khách mặt đầy nghi hoặc. Lại thấy thiền sư tay cầm bình trà mới pha còn bốc khói nghi ngút, rót một chén đầy đặt trước mặt khách, giọng trầm ngâm:
– Ông hãy nghe ta kể vài câu chuyện này…
Sợ vàng
Một tăng nhân hốt hoảng chạy từ trong rừng ra, đúng lúc gặp ngay hai người bạn đang đi dạo. Hai người thấy tăng nhân nọ mặt mày hớt hải, lấy làm lạ, bèn hỏi:
– Anh làm sao mà hoảng hốt vậy?
Tăng nhân kia hổn hển trả lời:
– Thật là đáng sợ! Tôi vừa đào được một hũ vàng dưới gốc cây.
Hai người bạn nghe xong cười lớn ha hả, vừa vỗ vai tăng nhân nọ vừa nói oang oang:
– Ôi anh bạn ngốc nghếch của tôi, anh đúng là chẳng biết tốt xấu. Đào được một hũ vàng, chuyện tốt như vậy mà anh lại kêu là đáng sợ, chẳng thể hiểu nổi! Anh đào được vàng ở đâu, mau nói cho chúng tôi biết!
Tăng nhân vẫn chưa hết bàng hoàng, run rầy nói:
– Thứ này quả thực rất nguy hiểm, các anh không sợ sao? Nó có thể ăn thịt người đấy!
Hai người bạn lại cười như nắc nẻ, tiếng cười kéo thành từng tràng:
– Không, không đâu anh bạn đáng thương, chúng tôi không sợ đâu! Vàng ăn thịt anh thì được, còn chúng tôi sẽ ăn nó! Hũ vàng anh để ở đâu rồi, mau nói cho chúng tôi.
Tăng nhân lắc đầu, chỉ tay về phía xa khoảng mấy trăm bước chân, nói:
– Vàng tôi vẫn để trong hũ, ở dưới gốc cây đằng kia. Các anh cứ đi thẳng về hướng Tây thì sẽ thấy.
Hai người bạn y lời, lập tức tìm đến nơi, quả nhiên phát hiện có một hũ vàng thật. Một người trong số họ nói
– Anh bạn của chúng ta thật là quá ngốc rồi. Vàng nhiều thế này mà không dám cầm vào tay, lại còn sợ nó ăn thịt người, đúng là trò cười cho thiên hạ.
Người bạn kia đắc ý cười ha hả, gật đầu tán thành:
– Anh nói chí phải. Có ai trên đời mà lại không thích vàng chứ? Anh bạn của chúng ta thật là không có phúc hưởng, hay là chỗ vàng này ta chia nhau đi?
Thế là họ lập tức bàn cách làm thế nào để đưa được hũ vàng ra khỏi rừng. Một người nói:
– Nếu đưa nó ra ngoài vào ban ngày thì sẽ không an toàn, hay ta đợi trời tối rồi lấy đi một chút. Tôi sẽ ở đây trông chừng, anh đi lấy chút thức ăn đến đây, chúng ta sẽ ở đây ăn cơm, đợi đến đêm rồi lấy số vàng còn lại đi nốt.
Anh bạn kia nghe theo lời và đi về lấy đồ ăn. Người ở lại trông vàng nghĩ:
– Nếu số vàng này đều là của mình chẳng phải quá tốt rồi sao! Đợi hắn ta quay lại, mình sẽ dùng gậy gỗ đánh chết hắn!
Người bạn quay về lấy đồ ăn cũng vừa đi vừa nghĩ:
– Mình quay về ăn cơm trước, sau đó bỏ thuốc độc vào cơm của hắn ta. Hắn chết rồi vậy thì tất cả số vàng kia sẽ thuộc về mình.
Kết quả là khi anh ta vừa mang thức ăn đến rừng thì bị người bạn lén đánh trộm vào đầu từ phía sau. Kẻ thủ ác còn nói:
– Người bạn tốt à, là hũ vàng kia bắt tôi làm như vậy!
Sau đó, anh ta lấy phần cơm kia ra dùng bữa. Vừa ăn được vài miếng, anh ta liền cảm thấy trong bụng cồn cào như lửa đốt. Lúc đó anh ta mới biết mình đã bị trúng độc. Trong cơn hấp hối, anh chỉ còn biết ngậm ngùi:
– Ta hại chết ta rồi! Lời của tăng nhân thật là đúng!
Người nông dân mua đất
Có người nông dân muốn mua một mảnh đất. Nghe nói ở vùng kia, có người muốn bán đất, anh ta bèn đến đó thăm dò. Người bán đất nói:
– Tôi chỉ cần 1200 lượng bạc. Tôi cho anh thời gian một ngày, dùng bước chân của mình vòng được lớn bao nhiêu thì đó là đất của anh. Nhưng nếu không thể quay về nơi mình xuất phát kịp lúc mặt trời tắt nắng, anh sẽ không được bất kỳ một tấc đất nào.
Người nông dân kia nghĩ:
– Nếu mình có thể chịu vất vả, đi nhiều hơn một chút, chẳng phải sẽ khoanh được một mảnh đất rất lớn hay sao? Thế thì quá lãi rồi!
Thế là anh ta bèn ký giao kèo với người chủ đất.
Mặt trời vừa mọc, người nông dân đã nhanh chóng sải từng bước lớn về phía trước. Đến trưa, anh ta vẫn chưa chịu dừng chân một phút nào, một mạch hướng về đằng trước, trong tâm nghĩ: “Cố gắng nhẫn chịu hôm nay, về sau có thể hưởng thụ rồi”.
Cứ thế, người nông dân đã đi về phía trước một đoạn đường rất dài, rất dài. Mãi cho tới khi mặt trời sắp xuống núi, anh ta mới sực tỉnh ra, gấp rút quay lại. Nhưng khi ấy ngày đã sắp tàn, anh chỉ còn biết liều mình mà chạy thật nhanh trở lại. Cuối cùng, chỉ còn hai bước chân nữa là đến vạch xuất phát nhưng anh đã ngã quỵ và ngất đi vì kiệt sức.
***
Thiền sư kể xong mấy câu chuyện, trầm ngâm nhắm mắt, chẳng nói thêm gì. Khách tang hải tay cầm chén trà lên, uống một ngụm lớn, mơ màng ngẫm lại thế thái nhân tình. Vị khách chợt hiểu ra rằng: Dục vọng khiến người ta trở nên tham lam, ích kỷ. Nhưng dục vọng càng lớn thì càng khó thỏa mãn. Lòng tham của con người là vô đáy. Con người ta, một khi rơi vào cái bẫy của danh lợi tình, của ham muốn dục vọng thì rất dễ đánh mất mình, muốn thoát ra khỏi nó âu cũng là chuyện quá khó khăn.
Cổ ngữ nói: “Người vì tiền mà chết, chim vì ăn mà vong”! Người ta đều chỉ vì tham lam mà gặp tai họa. Dục vọng có thể khiến bạn bè thân thiết, trở thành kẻ thù, khiến người thân trong gia đình trở mặt với nhau.
Khách tang hải cất lời:
– Bạch thầy, giờ thì tôi đã hiểu, thứ đáng sợ nhất trên thế gian này chính là dục vọng!
Thiền sư mỉm cười:
– Nhân sinh như mộng, đến rồi lại đi, luân hồi nghìn nẻo, thân xác rồi lại trở về hư vô cát bụi. Tiền tài như gông xiềng, cầu danh trục lợi cuối cùng vẫn là tay trắng. Chẳng bằng hôm nay gột rửa tâm hồn, buông si bỏ dục, trở về bản tính thuần chân, được vậy thì có thể xem phồn hoa phú quý thế gian như khói mây bay ngang tầm mắt. Vạn sự vô thường, mong thí chủ hãy nhớ lấy những lời gan ruột này của lão nạp”.
Nguyệt Hạ
Theo NTDTV