Nếu như mỗi loài cây đều đến từ Thiên thượng thì mỗi thứ hoa đều là các nàng tiên hạ phàm xuống nhân gian. Trong khu vườn của chàng Nguyễn có đủ mọi loại hoa kiêu hãnh khoe sắc màu. Ấy vậy mà, bên chiếc bàn trà nơi chàng thường ngồi đọc sách, lại có một cây xanh không thể ra hoa.
Mỗi loài hoa một câu chuyện
Hầu hết các loài hoa đều bắt nguồn bằng một sự tích như thế này: Ngày xửa ngày xưa trên Thiên đình có một nàng tiên rất đẹp, là con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế hay là tiên nữ có tài đàn múa hát ca. Nhưng rồi một ngày, nàng lỡ tay làm rơi chiếc chén lưu ly hoặc làm bể chiếc bình ngọc, thế là bị đày xuống nhân gian làm một cây hoa nào đấy.
Trong hoa viên của chàng Nguyễn các loài cây đều tin là thế, và chúng vẫn thường kể cho nhau nghe sự tích của mình. Cây Phù Dung mơ màng nhìn về xa xăm, rồi kể câu chuyện của Phù Dung tiên nữ và mối tình với chàng Đông Tâm dưới hạ giới. Phù Dung vừa dứt lời, đoá Bâng Khuâng lại nghẹn ngào kể về cái thời mộng mơ của mình, khi nó còn là thiếu nữ xinh đẹp và kiêu sa, luôn mơ tưởng về một chàng bạch mã hoàng tử.
Câu chuyện của Bâng Khuâng khiến Lan Hồ Điệp bật khóc, nó nhớ lại những năm tháng đợi chờ khắc khoải của mình khi còn là một thục nữ, cho đến khi nàng ngã xuống và trở thành một bông hoa tim tím hình cánh bướm. Nhưng chuyện tình yêu đẹp và cảm động nhất có lẽ là của hoa Bỉ Ngạn, khi cả chàng và nàng đều bị đày xuống hạ giới, trở thành hoa và lá của cùng một cây nhưng lại không thể gặp nhau, đời đời lỡ dở, vĩnh viễn chia lìa.
Các cây xanh trong hoa viên đang rơm rớm giọt lệ khi nghe Bỉ Ngạn kể chuyện thì Thuỷ Tiên lên tiếng, khiến bầu không khí thinh lặng trở nên sôi động hẳn lên:
“Các bạn ai ai cũng là bậc khuê nữ cả, thế ra chỉ mỗi mình tôi mới là phận nam nhi!”.
“Ồ!”, “Là thật sao?”, các loài cây đều tròn mắt nhìn Thuỷ Tiên. Xưa nay Thuỷ Tiên vốn sang trọng và kiêu sa, ai ai cũng lầm tưởng đó hẳn phải là một nàng tiên mơ màng nơi tiên cảnh. “Vậy hãy kể cho chúng tôi nghe câu chuyện của bạn đi!”, các loài cây đồng thanh lên tiếng.
Thuỷ Tiên trầm ngâm mường tượng lại một thời quá khứ oanh liệt huy hoàng của chàng Narcissus, khi vẻ điển trai nổi bật của chàng từng khiến tất cả các vị thần đều phải trầm trồ ngưỡng mộ. Rồi Thuỷ Tiên bắt đầu cất tiếng kể, từ ngày chàng ra đời, sắc đẹp của chàng đã có thể khuynh đảo cả đất trời, cho đến khi chàng lang thang trong rừng vắng và bất giác nhìn thấy bóng mình in trên mặt nước. Giọng của Thuỷ Tiên bỗng chùng xuống, không còn cái vẻ hào hứng như lúc đầu:
“Các bạn ạ, vì quá ám ảnh bởi sắc đẹp của mình mà tôi đã không thể tiếp tục cuộc sống như một nam thần được nữa, thay vào đó phải trở thành thứ hoa trả nợ cho đời. Đến lúc ấy tôi mới tỉnh ngộ ra là, quá yêu bản thân lại làm hại chính mình, chi bằng dùng tình yêu và sắc đẹp ấy để cống hiến cho đời, mới thật là ý nghĩa của sinh mệnh”.
Cứ như vậy, các loài cây thi nhau bàn tán sôi nổi. Nào là cây Phong Lan sang trọng, cây Tóc Tiên nhu mì, cây hoa Trà bẽn lẽn, cây Huệ Tây rực rỡ, cây Đỗ Quyên dịu dàng, rồi cả cây Dành Dành ngan ngát hương thơm… ai ai cũng có nguồn cội để khoe, ai ai cũng có lý do để tự hào.
Chỉ riêng cây xanh là tủi phận về mình
Trong lúc các loài cây đang say sưa kể lể, thì gần chiếc bàn trà bằng đá, có một cây xanh đang thu mình lại. Nó vốn rụt rè, e thẹn, nay lại càng thêm tự ti về bản thân mình.
Cây xanh nhìn xuống cái thân thể mỏng mảnh và xấu xí của nó. Ai đó từng nói, nó là loài xương rồng chỉ có thân mà không có lá, cũng chẳng có cành. Ngoài cái thân dèn dẹt, đôi chỗ còn đâm ra những chiếc gai nhọn hoắt, thì nó chẳng còn gì cả. Nó không biết mình có hoa hay không, nhưng chưa bao giờ nó nhìn thấy hoa của mình.
Hằng ngày nó vẫn ngắm nhìn những đoá hoa của các loài cây khác trong khu vườn, mỗi bông hoa một màu sắc, một thứ hương, đều kiêu hãnh khoe mình dưới ánh mặt trời rạng rỡ. Chao ôi, nó ngưỡng mộ biết bao!
Rồi cây xanh nghĩ đến chàng Nguyễn, nó biết chàng yêu hoa lắm, chàng đã dành riêng khu vườn này chỉ để trồng hoa, rồi hễ nghe nói ở đâu có loài hoa nào quý và đẹp, chàng lại lặn lội mang về cho bằng được để điểm tô cho khuôn viên này.
Ngày ngày chàng vẫn vào thăm vườn, chàng khen cây này đẹp, ngắm nghía cây nọ mới trổ bông, rồi lại hì hụi bắt sâu cho một cây nào đó. Nhưng chẳng mấy khi chàng đến chơi với nó, bởi vì nó biết, nó không có sâu, cũng chẳng cần tưới nước thường xuyên, và nhất là, nó biết, nó lại chẳng có hoa.
Điều duy nhất an ủi cây xanh là nó là loài cây duy nhất được trồng bên cạnh chiếc bàn đá, nơi chàng Nguyễn vẫn thường ngồi đọc sách, thưởng trà, vịnh thơ, đánh cờ, đôi lúc hứng lên chàng còn lấy bút vẽ lên vài bức tranh xướng hoạ. Vì thế, nó hiểu rõ về chàng nhất mà chẳng cây hoa nào trong khu vườn biết được.
Điều kỳ diệu trong đêm
Ngày qua tháng lại, cây xanh mỏng manh bé nhỏ cũng lớn thêm lên. Cái thân mảnh dẻ của nó không thể tự đứng vững được nữa, thế là chàng Nguyễn lại lặn lội từ đâu mang về một cây mới. Cũng màu xanh, không hoa, và gần như không lá, nhưng không phải cùng loài với nó.
Người bạn mới này có rất nhiều cành nhỏ đâm ngang đâm dọc, mọc ra tua tủa, lại thêm cái thân tròn lẳn khiến màu xanh mỡ màng như mọng nước. Chàng Nguyễn đặt cây mới gần sát cái chậu của nó, nhờ đó nó có thêm một điểm tựa, một chỗ dựa để vươn mình lên cao hơn một chút.
Thế là từ đây, cây xanh có thêm một người bạn, khiến nó bớt cô độc, bớt lẻ loi, cũng bớt tủi phận về mình. Chàng Nguyễn cũng quan tâm đến nó nhiều hơn, thi thoảng lại chạy ra ngắm nghía nó một hồi. Nó thấy ánh mắt chàng ánh lên những tia hy vọng.
Rồi một ngày, nó bỗng thấy có gì đó nhói đau trên cái thân thô kệch của mình. Chuyện gì kỳ lạ thế này? Chưa bao giờ nó thấy trong người nôn nao đến thế.
Ánh mặt trời nhô lên chiếu sáng những giọt sương sớm long lanh. Anh bạn cây bên cạnh nó bỗng reo lên: “Ôi chao, là một nụ hoa, một nụ hoa!”.
Nó nhìn xuống, một cái nụ be bé phơn phớt hồng, e ấp khép nép mình trên người nó.
Và cứ thế, trong cả ngày hôm ấy, nó và anh bạn cây cùng háo hức nhìn cái nụ bé nhỏ lớn dần lên, lớn dần lên từng chút một.
Nó thấy hồi hộp.
Nó thấy mong chờ.
Nó thấy kỳ diệu như một giấc mơ.
Đến tối, cũng là lúc chàng Nguyễn trở về. Chàng nhận ra sự thay đổi của nó, và cả tối hôm ấy chàng đã thao thức ngồi bên chiếc bàn đá để ngắm nhìn đoá hoa đầu đời của nó.
Chàng rất yêu hoa, nhưng chưa bao giờ nó thấy ánh mắt chàng hạnh phúc đến thế khi nhìn đoá hoa trên người nó.
Rồi màn đêm buông xuống, tất cả các loài hoa đều khép lại để chìm vào giấc ngủ, bên cạnh nó chỉ còn lại cây Giao và chàng Nguyễn là thao thức trong đêm. Đoá hoa của nó mỏng manh trắng ngần trinh khiết, nhẹ nhàng mở ra từng cánh từng cánh một, một mùi hương thoang thoảng phảng phất trong không gian.
Khi mặt trăng lên cao, tròn vành vạnh, khắp mặt đất được chiếu rọi bằng thứ ánh sáng bàng bạc thì cũng là lúc hoa mãn khai. Dưới trăng tròn, hoa trắng trong như người con gái băng tâm ngọc khiết. Chàng Nguyễn không khỏi tức cảnh sinh tình, chàng ngâm nga đôi câu thơ của thi hào Nguyễn Du:
“Khi chén rượu, khi cuộc cờ
Khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên”.
Rồi chàng hạ bút thành văn, viết nên một bài thơ tứ tuyệt ngợi ca đoá hoa đầu đời của nó. Chàng đặt tên cho thơ là “Dạ Quỳnh Hương”.
Đến lúc này, cây xanh chợt hiểu ra tất cả
Thì ra, có những vẻ đẹp không cần phải khoe mình trong thứ ánh sáng chói loà rực rỡ, mà lại rất âm thầm. Cả cuộc đời của nó là để dành cho phút rực sáng trong màn đêm tĩnh mịch này, không cần ai biết, chẳng cần ai hay. Bởi vì, vẻ đẹp thanh khiết là vẻ đẹp âm thầm trong đêm thâu, là chỉ dành cho những tâm hồn tri kỷ tri âm biết đợi chờ. Thế nên, thế nhân mấy ai được thưởng thức trọn vẹn loài hoa lặng lẽ này?
Mỗi một người con gái trắng trong như ngọc sẽ biết rằng, họ đẹp là bởi tâm hồn đẹp. Người đời dễ dàng nhìn ra cái đẹp của ngoại hình, nhưng mấy ai thấu được cái đẹp của tâm hồn đâu? Thế nên, tấm lòng nhi nữ nằm ở nơi khuất vắng, giấu kín ở sâu thẳm bên trong, không cần ai thấy, chẳng cần ai khen, nhưng lại là thứ vẻ đẹp thánh thiện và tinh khiết nhất.
Khi thế nhân đang chìm trong giấc ngủ thì hoa Quỳnh vẫn nở, dù là hoa trong đêm.
Hồng Liên