Nếu một người có trái tim lương thiện, từ tinh thần diện mạo của họ có thể cảm nhận được sự ôn hòa nhẹ nhàng mềm mỏng, khi tâm xuất ra thiện ý thì chính sự thiện lương đó sẽ mang lại cho người đó sự báo đáp ấm áp nhất.
1. Kẻ “ăn cắp” 30 năm về trước
Có một quảng cáo ở khu vực công cộng tại Thái Lan nội dung như sau:
Ở một con phố nhỏ ở Thái Lan, có một cậu bé bị một người phụ nữ lớn tiếng chỉ trích: “Mày đã ăn cắp cái gì, mày ăn cắp những thứ này để làm gì? Nói mau!”
Người phụ nữ còn đánh rất mạnh vào đầu cậu bé, cậu bé vô cùng sợ hãi và cứ cúi gằm mặt xuống đất.
Cậu trả lời: “Cho mẹ con…”
Người phụ nữ này còn đang muốn đánh muốn mắng cậu bé, bỗng có một người đàn ông bán đồ ăn sáng đi tới và hỏi: “Mẹ con bị bệnh à?”.
Sau đó ông trả tiền mấy gói thuốc mà cậu bé đã ăn trộm và bảo con gái lấy một ít đồ ăn đưa cho cậu bé, cậu bé cầm thuốc và đồ ăn rồi vội vàng chạy.
30 năm sau, người đàn ông nọ và con gái vẫn bán đồ ăn sáng ở cửa tiệm nhỏ đó. Lúc này bỗng có một người ăn mày đi qua, chìa tay cầu xin người đàn ông bố thí cho chút đồ ăn.
Người đàn ông lấy đồ ăn vào túi và nói: “Này cậu cầm lấy đi”. Rồi quay đầu lại nói với con gái: “Đơn hàng tiếp theo đâu rồi con”. Bỗng nhiên lúc đó người đàn ông hoa mắt tối sầm lại và ngã gục xuống đất, lát sau được con gái đưa vào viện.
Cô con gái nhận được hóa đơn thanh toán tiền thuốc và viện phí là: 792.000 bạt, cô gái nhìn quanh gia cảnh nghèo túng của nhà mình, lại nhìn vào tờ hóa đơn mà nước mắt cứ thế tuôn rơi, đau khổ cùng cực không biết làm thế nào.
Cô tìm tới văn phòng của bác sĩ chủ nhiệm khoa để tìm hiểu về tình trạng của cha, vị bác sĩ hỏi có phải cô đang gặp khó khăn về kinh tế phải không, cô im lặng và gật đầu. Vị bác sĩ nhìn hóa đơn thanh toán và nhìn cô con gái hồi lâu, rồi ngồi ngẩn người ra suy nghĩ.
Vì bởi không đủ tiền thanh toán số tiền thuốc men quá lớn của cha, cô con gái chỉ còn cách đăng bán ngôi nhà mình đã sống mấy chục năm.
Ngày hôm sau, cô ngủ bên cạnh giường bệnh của cha, khi tỉnh giấc ngạc nhiên nhìn thấy tờ hoá đơn thanh toán, và tổng số tiền cần thanh toán trên tờ hóa đơn là: “0”.
Và đọc được những dòng chữ này đằng sau hóa đơn: “Chi phí của 30 năm trước xin được hoàn trả lại, 3 gói thuốc giảm đau, 1 gói thức ăn. Kính thư ! Ký tên: Bác sĩ Prajak Arunthong”.
Cô gái bỗng hồi tưởng lại những ký ức xa xưa, cảm động nhìn người cha đang nằm thiêm thiếp trên giường. Vị bác sĩ này cũng lương thiện giống như cha cô, giúp đỡ rất nhiều người, và dùng sự thiện lương của mình để đối đãi với người.
Yêu thương người khác thì cũng sẽ được người khác yêu thương lại, mang lại hạnh phúc cho người khác thì hạnh phúc cũng sẽ đến với mình, và cuối cùng sự thiện lương cũng sẽ trở về bên bạn, đó là bởi ẩn trong sự thiện lương của bạn nhất định có “quý nhân” của bạn, đợi khi bạn ở vào hoàn cảnh khó khăn, sẽ luôn xuất hiện người lương thiện đối đãi với bạn, giúp bạn vượt qua “nguy hiểm”.
2. Cô giáo thực tập và sức mạnh của lòng lương thiện
Trái đất này của chúng ta hình tròn, sẽ có một ngày bản thân bạn sẽ được báo đáp cho tất cả những việc thiện bạn từng làm. Sự thiện lương chân chính không đơn thuần chỉ là một loại hình thức, mà ẩn chứa rất nhiều điều nội tại bên trong. Không phải chỉ thành kính trong chùa là đủ, mà chính là sự tôn trọng và quan tâm chăm sóc của bạn với mọi người được thể hiện qua từng chi tiết nhỏ nhất trong cuộc sống hằng ngày.
Lương thiện giúp tâm hồn người ta trở nên đẹp đẽ hơn, phẩm chất tốt đẹp sẽ giúp bạn có một hình tượng tốt đẹp. Những việc bạn từng làm, những lời bạn từng nói, đều tồn tại trong lòng bạn, từng chút từng chút chúng sẽ được tích tụ lại, dần dần nó sẽ làm toàn thân bạn toát lên ánh hào quang đầy thân thiện và đẹp đẽ, đầy sức thu hút người khác.
Vào kỳ nghỉ hè Dương có đi phỏng vấn ở một ngôi trường làm giáo viên tiếng anh bán thời gian, khi đó đúng đợt trường đang thiếu một giáo viên tiếng anh dạy trung học, nên họ cho cô thời gian thử việc là 7 ngày.
Lớp học mà cô được phân vào dạy, hầu như các học sinh đều cao lớn hơn cô, khi cô được giới thiệu tới nhận lớp các học sinh khác còn đang nghĩ rằng cô là sinh viên mới.
Bởi vậy một tuần thử việc của cô trôi qua không hề thuận lợi chút nào. Cô chỉ là một cô gái mới 21 tuổi, chỉ lớn hơn học sinh của cô 5-6 tuổi, tính cách lại rất thùy mị và lương thiện. Cô coi 20 học sinh của lớp như em trai em gái mình, tận tâm tận lực cố gắng hoàn thành nhiệm vụ.
Nhưng những học sinh này luôn gây khó dễ và trêu đùa cô vào bất kể lúc nào. Cô vừa ra ngoài một chút thì usb của mình biến mất, khung cảnh trong giờ học thì thật là hỗn loạn, có học sinh thì cầm gương để trang điểm, có học sinh lấy điện thoại tự chụp ảnh, chơi trò chơi, tự do nói cười, ý thức tự kỷ luật kém tới mức biến lớp học cứ như một cái chợ. Khi đi lên văn phòng thì cô bị các thầy cô khác giáo huấn, nói cô còn quá trẻ, ít tuổi nên không đủ năng lực quản lý lớp.
Tuy vậy Dương trước sau như một vẫn đối xử với những học sinh này rất tốt, cố gắng làm những bài học trở nên thú vị hơn, cô luôn mỉm cười với chúng và chưa bao giờ ra vẻ, mà vừa nhẹ nhàng lại vừa cứng rắn với chúng.
Có một lần cô đi qua và nghe thấy hai học sinh của cô nói chuyện với nhau: “Cô Dương, giáo viên mới của chúng ta kìa, cô ấy thật là thùy mị và hiền lành, không cáu giận lại còn luôn cười tươi. Cho dù chúng ta có làm việc gì quá đáng đi nữa, cô ấy hình như cũng không nói với lãnh đạo nhà trường”.
Kỳ hạn thời gian thực tập 7 ngày rồi cũng tới, khi hiệu trưởng đang do dự không muốn tuyển dụng Dương, thì tất cả 20 học sinh của lớp đều tới gặp hiệu trưởng xin giữ cô lại.
Chúng nói: Từ trước tới nay chúng chưa bao giờ gặp một giáo viên nào hiền từ lương thiện thùy mị như Dương, khi các bạn nữ tới kỳ đèn đỏ liền mang đường đỏ tới ký túc xá cho chúng, khi thấy trong lớp có đôi yêu nhau cũng không trách mắng như các giáo viên khác, mà rất dịu dàng khuyên bảo chúng phải biết giữ “mức độ”, buổi tối còn tới cùng làm hết bài tập ở phòng tự học với các học sinh. Mặc dù chỉ trong một tuần tiếp xúc ngắn ngủi, nhưng chúng đều rất yêu mến cô, và cầu xin hiệu trưởng đồng ý cho cô ở lại.
Một người luôn làm người một cách lương thiện, có thể thực sự làm thay đổi những suy nghĩ của người khác, có thể hiểu và thông cảm cho cảm nhận của người khác.
Và sự thiện lương của bạn đã ẩn chứa “quý nhân” của bạn trong đó, 20 sinh viên kia chính là quý nhân của Dương, cuối cùng cô đã được ở lại, và hiện tại là giáo viên chính thức của trường, với mức lương không hề thấp. Vì vậy, sự thiện lương là một bản tính đẹp, một sự lựa chọn đúng đắn, vì nó được xây dựng trên cơ sở của đạo đức.
3. Sự thiện lương của một người chinh phục được cả cường địch vạn người
Nội tâm của bạn có thể bị rối loạn, nhưng đừng để nó ẩn chứa những điều xấu xa. Có thể bạn hai bàn tay trắng, nhưng không thể để mất đi sự lương thiện chân thành và đôn hậu của mình. Và sự lương thiện của bạn không chỉ mang lại cho bạn sự may mắn, mà còn ẩn chứa trong đó cả “quý nhân” của bạn, tất cả thiện lương cuối cùng đều được báo đáp rất ngọt ngào và ấm áp.
Cổ nhân nói: “Nhân chi sơ, tính bản thiện” (Nghĩa là: Con người khi sinh ra ai cũng có bản tính tiên thiên là lương thiện). Đó chính là kinh nghiệm kết tinh được đúc kết và nghiên cứu đối với con người, bản tính lương thiện của con người là điều cần được hướng tới và học hỏi.
Bản năng lương thiện của con người có thể thức tỉnh được nhiều hơn lương tri tồn tại trong lòng, và nhắc nhở người ta làm bất kể việc gì trước tiên đều hướng tới cái thiện.
Lưu giữ sự thiện lương chính là một sự lựa chọn, và cũng là một phẩm chất đạo đức. Và chính sự lương thiện của bạn cuối cùng sẽ mang lại cho bạn những báo đáp hậu hĩnh mà bạn không thể ngờ tới.
Tôi còn nhớ có đọc được hai câu chuyện đại khái nội dung thế này trong một cuốn sách:
– Câu chuyện thứ 1: Có một người đàn ông tên Cố Vinh sống ở kinh thành Lạc Dương, một ngày nọ anh được người khác mời tới dự tiệc. Trong buổi tiệc đó anh cảm thấy người hầu đứng nướng thịt kia nét mặt như đang rất thèm khát, muốn ăn một vài miếng thịt nướng. Thế là anh lấy phần thịt nướng của mình, đưa cho anh người hầu kia ăn. Mọi người tham gia buổi tiệc ai cũng cười nhạo và bảo anh làm vậy sẽ mất đi danh giá của mình cho người đó. Cố Vinh chỉ nói: “Một người ngày nào cũng nướng thịt cho mọi người ăn, tại sao lại để anh ta đến mùi vị của miếng thịt nướng như thế nào cũng không được thưởng thức chứ?”
Sau đó loạn lạc chiến tranh nổi lên ở khắp nơi, và có rất nhiều người ở Lạc Dương xuôi theo dòng Trường Giang tiến về phía nam. Và trong chuyến hành trình đó cứ mỗi lần Cố Vinh gặp nguy nan, thường xuyên có một người tìm cách bảo vệ cho anh, Cố Vinh cảm kích hỏi anh ta nguyên nhân, mới biết anh ta chính là người đầy tớ năm xưa anh đã nhường phần thịt nướng của mình.
– Câu chuyện thứ 2: Có một lần Tuần Cự Bá vượt ngàn dặm xa xôi đi thăm một người bạn của mình bị ốm, vừa đúng lúc quân địch tiến đánh tấn công vào thành đó, người bạn của ông liền khuyên ông: “Tôi sắp chết rồi, cậu hãy đi khỏi đây đi”.
Cự Bá trả lời: “Tôi từ xa tới thăm bạn, bạn lại muốn tôi rời khỏi đây trong lúc như thế này, việc bại hoại đạo nghĩa để đổi lấy sự sinh tồn sao có thể là việc mà Cự Bá tôi có thể làm chứ?”. Cuối cùng ông nhất quyết không chịu rời đi.
Sau khi quân địch đánh chiếm được thành lũy và vào thành, thấy rất kỳ lạ khi Cự Bá vẫn ở đó, liền hỏi ông: “Đại quân của ta vào đến thành, thì tất cả mọi người dân trong thành đều chạy hết rồi, ông là ai vậy, sao vẫn còn dám ở lại đây?”
Cự Bá trả lời: “Bạn tôi bị bệnh, tôi không nhẫn tâm để một mình anh ấy ở đây, nếu các người nhất định muốn giết anh ta, tôi nguyện sẽ dùng tính mạng của mình để hoán đổi”.
Quân địch nghe xong trong lòng đều rúng động, sau khi cùng bàn bạc thảo luận chúng nói: “Chúng tôi là những người không biết đạo đức và lễ nghĩa, lại xâm nhập vào vùng đất đầy đạo đức và lễ nghĩa rồi”. Thế là chúng liền lập tức rút quân khỏi thành, và cả tòa thành được bảo toàn nguyên vẹn.
Hai câu chuyện này là minh chứng cho thấy tâm thiện lương có vai trò quan trọng như thế nào, sự lương thiện của bạn sẽ có ngày giúp đỡ được bạn. Vì thiện lương là tính cách mềm yếu nhất ẩn chứa trong nhân tính con người, nhưng cũng đồng thời lại là loại cảm xúc có sức mạnh nhất.
Thiện lương là khái niệm cơ bản biểu hiện cách làm người, có rất nhiều người coi sự thiện lương chỉ là vẻ hời hợt bên ngoài; nhưng sự thiện lương thật sự chân chính là đến từ nội tâm bên trong, là sự vững chắc trong lòng: là chính trực, bao dung, thẳng thắn đối xử với người.
Những người như Cố Vinh và Cự Bá, bởi sự thiện lương của họ, vì vậy cuối cùng khi gặp phải nguy hiểm cũng là tự mình có thể cứu mình. Sự hành thiện không đợi phúc báo của họ, không những có thể giúp đỡ được người khác, còn chính là giữ lại đường thoái lui và “quý nhân” cho bản thân sau này.
Thái độ làm người thiện lương tốt bụng của bạn, cho dù bước đi có rất đỗi bình thường, cũng không mất đi cảnh giới khiến bạn trở nên phi thường, và điều bạn nhận được đó chính là sự giúp đỡ chất phác và hào phóng vô tư, cho dù việc gặp gỡ chỉ nhạt như nước, cũng không mất đi khí phách của “người quân tử”.
4. Từ thanh niên bình thường trở thành “ông vua của các ca khúc”
Một đêm vào năm 1814, có một chàng thanh niên nghèo đam mê âm nhạc nọ đi ngang qua đường phố Vienna. Bởi gia cảnh nghèo khó, không đủ tiền mua một cây đàn piano, nên anh ta chỉ còn cách đến một trường tiểu học để tập đàn mỗi ngày. Anh thích sáng tác nhạc, nhưng có lúc túng quẫn tới mức đến cả tiền để mua giấy sáng tác nhạc cũng không có.
Khi đó anh đang trên đường về nhà vừa đi vừa cảm thấy buốn rầu chán nản khi nghĩ kế sinh nhai, bỗng nhiên anh nhìn thấy một cậu bé ăn mặc rách rưới ngồi bên cạnh một cửa hiệu đồ cũ, trên tay cầm một cuốn sách và một cái áo cũ nói là muốn bán.
Chàng thanh niên nhận ra đây là cậu bé mình đang dạy hát trong dàn đồng ca, đột nhiên anh như cảm thấy sống mũi cay cay, sự thông cảm đồng tình to lớn trong anh trỗi dậy, làm anh không thể tự chủ mà móc những đồng tiền ít ỏi còn lại trong áo khoác ra mua lại cuốn sách cũ.
Chàng thanh niên vừa đi vừa đọc cuốn sách vừa mua, và phát hiện trong đó có bài thơ tuyệt hay – “Wild Rose” của nhà thơ Đức Goethe.
Anh đọc đi đọc lại nhiều lần tới mức cảm nhận toàn bộ cơ thể mình dường như đang hòa tan vào trong bài thơ đó, từng đoạn từng đoạn giai điệu tươi mới và gần gũi từ trong tâm hồn anh cứ vậy nảy nở ra.
Người đàn ông trẻ tuổi đó là Schubert, người đã được biết đến như là “ông vua của các ca khúc”, ông đã viết bài hát – “Wild Rose” bài hát trở thành viên ngọc quý trong kho tàng âm nhạc thế giới, và đặc biệt là bản thảo vô giá của nó. Sự ra đời của bài hát này chính là xuất phát từ trái tim thiện lương của ông.
Trong tất cả các phẩm chất đạo đức, bản tính thiện lương là bản tính cần thiết nhất trên thế giới, nguyên nhân là bởi nó có thể giúp cho đạo làm người trong cuộc sống từ đó được khôi phục lại.
Tôi còn nhớ khi còn nhỏ, bà ngoại thường nói với tôi: “Nhất định phải làm một ngươi tốt, một người lương thiện, hiểu về cuộc đời nhưng không khôn khéo, hãy luôn giữ tâm lương thiện, vì người tốt sẽ được phúc báo. Bất kể gặp phải điều gì hay trải qua việc gì, đều luôn lấy thiện lương làm đầu, bởi như vậy mới có thể càng gần hơn với hạnh phúc.”
Tôi đặc biệt đánh giá cao những cam go vất vả gập ghềnh trong mỗi lần khó khăn mà mình trải qua, là bởi cho dù lòng người có thay đổi khôn lường ra sao, nhưng vẫn luôn lạc quan lương thiện. Người thật sự lương thiện, khi hiểu được sự hiểm ác trong cuộc sống, thì trong lòng vẫn luôn tràn đầy thiện ý và từ bi.
Chứng kiến sự lạnh lùng và thờ ở của cuộc sống, vẫn luôn sống một cuộc sống tràn đầy ấm áp yêu thương. Cho dù có đi qua bụi cây có gai, cũng không thay đổi những dự tính thiện lương ban đầu của mình. Trong sự lương thiện của bạn sẽ ẩn chứa “quý nhân” và sự may mắn của bạn. Thiện lương chính là không phân biệt đối xử với bất kỳ ai, chính là đạo lý chỉ đạo giúp đỡ người khác, yêu thương với mọi người.
Tăng Tử cũng từng nói: “Con người có thiện lương, mặc dù phúc có chưa tới, nhưng họa cũng sẽ tránh xa”.
Kiên Định biên dịch