Năm 1932, khi đang đào vàng ở dãy núi San Pedro, bang Wyoming, Mỹ, Cecil Main và Frank Carr đã có một phát hiện chấn động: xác ướp một người lùn.
Dựa trên kích thước và đặc điểm của xác ướp này, đây có thể là thành viên tộc người lùn từng cư ngụ ở Mỹ.
Kho tàng truyện dân gian của người bản địa có kể về một chủng người lùn hay người tí hon (Little People). Phụ thuộc vào truyền thuyết của mỗi bộ lạc, những sinh vật tí hon này sẽ được nhìn nhận là các linh hồn, phù thủy, người lùn tai quái, nàng tiên, hay thậm chí ác quỷ.
Di thể thực tại của người tí hon đã được báo cáo ở nhiều nơi, ví như ở miền tây nước Mỹ, đặc biệt ở bang Montana và bang Wyoming. Trong hầu hết các trường hợp chúng được phát hiện bên trong hang động. Người ta đã tiến hành khám nghiệm các thi thể này, nhưng kết quả không phải lúc nào cũng được tiết lộ cho công chúng.
Ngoài ra, các thi thể của chủng người tí hon này thường biến mất một cách bí ẩn. Theo nhà khảo cổ học Lawrence L. Loendorf, “tất nhiên các thi thể luôn được gửi tới một trường đại học địa phương hay tới Viện Smithsonian để tiến hành khám nghiệm, nhưng cả mẫu vật lẫn kết quả khám nghiệm đều mất tích sau đó”.
Sau vụ phát hiện xác ướp Pedro, truyền thuyết về chủng người Nimerigar lại một lần nữa tái xuất.
Nimerigar là chủng người tí hon huyền thoại, được đề cập đến trong kho tàng truyện dân gian của tộc người Shoshone cư trú tại Dãy núi Rocky ở Bắc Mỹ. Tộc người Nimerigar sinh sống gần sông Wind và dãy núi Pedro ở bang Wyoming, Mỹ. Họ tấn công người da đỏ bằng cây cung tí hon trang bị tên tẩm độc.
Giống với các truyền thuyết khác, Nimerigar chỉ được coi là một câu chuyện dân gian không thực cho tới khi xác ướp trên núi Pedro được phát hiện.
Khi tiến vào hang động, Cecil Main và Frank Carr hy vọng tìm được vàng, nhưng thay vào đó lại phát hiện được xác ướp hình thù kỳ dị này. Xác ướp tí hon này chỉ cao khoảng 16,5 cm trong tư thế ngồi, và 35,5 cm trong tư thế đứng. Nó có gương mặt lớn tuổi, thuộc giống đực, với phần đầu phẳng bẹt, đôi mắt to cùng cái miệng rất rộng. Da nhăn nheo, có màu nâu. Xác ướp được bảo quản quá tốt đến nỗi móng tay vẫn còn nguyên, phần đỉnh đầu được bọc trong một lớp thịt màu tối giống thạch vẫn còn độ đàn hồi khá tốt.
Cecil Main và Frank Carr đã mang xác ướp này đến thành phố Casper, bang Wyoming. Nhiều nhà khoa học nổi tiếng trên khắp nước Mỹ đã đến chiêm ngưỡng phát hiện đáng kinh ngạc này. Hai tay thợ săn vàng đã bị nghi ngờ phát tán một trò bịp để kiếm tiền với mẫu vật mới phát hiện. Tuy nhiên, khi các nhà nhân chủng học tiến hành khám nghiệm, kết quả rõ ràng cho thấy xác ướp này là thật.
Kết quả chụp X-quang hé lộ xác ướp Pedro có bộ xương hoàn chỉnh giống người, với đầy đủ các xương sườn. Xét nghiệm cũng cho thấy xác ướp này bị sát hại một cách dã man; xương sườn bị chấn thương, một xương cổ bị vỡ, hộp sọ vỡ vụn do bị đập mạnh, khiến mô não và máu đông lòi ra tại phần thịt mềm trên đỉnh đầu.
Sau khi hoàn tất các xét nghiệm, các nhà khoa học kết luận xác ướp này thuộc về một người trưởng thành khoảng 65 tuổi tại thời điểm tử vong. Một đặc điểm kỳ dị là hàm răng người này quá nhọn, với đầy đủ một bộ bốn chiếc răng nanh (răng nanh chỉ có ở động vật có vú, bao gồm con người).
Những xét nghiệm này được thực hiện bởi Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ và được kiểm định tính chân thực bởi Khoa Khảo cổ của Đại học Harvard. Tuy nhiên, khi xác ướp này được tái phân tích bởi các nhà khoa học từ Đại học Wyoming, họ kết luận thi thể này thuộc về một đứa trẻ bị bệnh.
Đáng tiếc là, người ta không thể tiến hành khám nghiệm bổ sung, vì giống với rất nhiều các hiện vật gây tranh cãi khác, không ai biết tung tích hiện nay của xác ướp này. Xác ướp này được trưng bày một vài năm. Sau đó một doanh nhân tên Ivan T. Goodman ở thành phố Casper đã mua nó. Khi ông này mất năm 1950, mẫu vật rơi vào tay Leonard Walder, một doanh nhân từ New York. Ông này qua đời vào những năm 80. Kể từ đó không ai biết tung tích xác ướp này.
Năm 2005, John Adolfi từ thành phố Syracuse, bang New York đã trao giải 10.000 USD cho xác ướp, tuyên bố nó bác bỏ học thuyết tiến hóa. Tuy vậy, cho tới nay xác ướp này vẫn chưa được tìm ra.
Liệu nó đã bị thất lạc, hay tệ hại hơn, đã bị chủ định giấu kín để che giấu bằng chứng thực tế về sự tồn tại của một chủng người lùn, hay người tí hon trong lịch sử nhân loại?