Sự khác nhau về tốc độ chuyển động và lực điện tích khiến bụi bám ở rìa cánh quạt luôn nhiều hơn khu vực gần trục quay.
Sau một thời gian sử dụng, cánh quạt thường bám rất nhiều bụi bẩn. Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao bụi lại có thể bám chắc trên một vật dụng luôn quay nhanh với tốc độ cao như cánh quạt?
Câu trả lời là do Tĩnh điện. Chắc hẳn bạn còn nhớ thí nghiệm chiếc lược nhựa chải tóc một lúc sau có thể hút những mảnh giấy nhỏ, tóc dựng đứng hay cởi áo len về mùa đông có thể nghe thấy những tiếng nổ nhỏ lách tách…Đó là những ví dụ nổi bật về tĩnh điện.
Vật chất được cấu thành từ các nguyên tử trung hòa về điện tích vì chúng chứa số lượng bằng nhau về điện tích dương (proton trong hạt nhân) và điện tích âm (điện tử trong vỏ). Khi hai vật liệu tiếp xúc nhau, điện tử sẽ di chuyển từ vật này sang vật kia, gây ra sự dư thừa điện tích dương trên một vật liệu, và sự thừa điện tích âm ở bên còn lại. Khi các vật liệu được tách ra, sự mất cân bằng điện tích này vẫn được duy trì khiến vật thể có xu hướng hút các vật thể khác nhỏ hơn.
Liên hệ đến trường hợp quạt điện. Khi cánh quạt quay thì cánh quạt luôn “chém” vào không khí, tạo ra ma sát giữa cánh quạt và không khí, từ đó sinh ra tĩnh điện.
Trong không khí, có rất nhiều bụi, khi lại gần cánh quạt, chúng sẽ bị nhiễm tĩnh điện và xảy ra hiện tượng nhiễm điện hưởng ứng đối với các hạt bụi, giống như cây thước nhiễm điện có thể hút được vụn giấy trung hòa về điện và tương tự như nam châm có thể hút được sắt lúc sắt chưa bị nhiễm từ
Vì thế mà bụi bám nhiều trên cánh quạt, khi quat càng quay nhiều thì tĩnh điện tích càng lớn và bụi bám càng nhiều.
Ở trên cùng một cánh quạt thì lượng bụi bám cũng khác nhau, ở phần rìa trước cánh quạt thì bụi bám nhiểu còn phần còn lại bám ít hơn. Đó là vì ở phần rìa trước cánh quạt thì đó là phần “chém” vào không khí trực tiếp và mạnh nhất nên mà sát ở đó lớn nhất làm cho cánh quạt bị nhiễm điện chỗ đó nhiều nhất và bụi sẽ bám dày hơn.
Hoài Anh