Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta thường cho rằng thực vật không thể giao tiếp. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu trong quá khứ đã chứng minh rằng điều này là sai.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học PLOS ONE, một nhóm các nhà nghiên cứu đã tái khẳng định điều mà các nhà khoa học luôn ngờ vực: rằng thực vật, bằng cách nào đó, có thể giao tiếp với nhau.
Sự giao tiếp giữa các loài thực vật
Vậy thực vật tiến hành giao tiếp với nhau bằng cách nào? Theo nghiên cứu, thực vật sử dụng rễ của chúng làm công cụ để giao tiếp với những thực vật khác ở khu vực lân cận. Trong một môi trường đông đúc, chúng tiết ra một loại hóa chất khiến các loài thực vật khác gần chúng phát triển mạnh mẽ để sinh tồn.
“Nếu chúng ta gặp vấn đề với hàng xóm, chúng ta có thể chuyển nhà đi nơi khác dễ dàng … nhưng thực vật lại không thể làm được điều này. Chúng phải chấp nhận sự thật này, nhưng chúng lại biết cách sử dụng các tín hiệu để né tránh các hoàn cảnh xung đột, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng cho các cuộc cạnh tranh có thể nảy sinh trong tương lai”, tờ The Guardian dẫn lời trưởng nhóm nghiên cứu, nhà sinh thái học Velemir Ninkovic từ Đại học Khoa học Nông nghiệp Thụy Điển ở Uppsala.
Nhóm nghiên cứu đã tiến hành một thí nghiệm trong đó họ liên tục vuốt ve những chiếc lá cây trong vòng vài phút mỗi ngày. Điều này được thực hiện để mô phỏng cách thức một cái cây va chạm với một cái cây khác. Cái cây được sinh trưởng trong một dung dịch thủy canh, dung dịch này sẽ dung nạp các hóa chất mà cái cây tiết ra. Sau một vài ngày, dung dịch này đã được đưa đến cho những loài thực vật khác để kiểm tra phản ứng của chúng. Họ đã sớm phát hiện ra rằng các loại thực vật mới này đã tự điều chỉnh cơ chế sinh trưởng của mình để thích ứng với các hóa chất có trong dung dịch.
Ninkovic hiện đang nghiên cứu để biết được cách thức các loài thực vật xác định tín hiệu nào là quan trọng đối với chúng và cách thức chúng ra quyết định thay đổi hành vi của mình để thích ứng với thông tin nhận được.
Các cách thức thú vị thực vật sử dụng để giao tiếp
Thực vật không chỉ giao tiếp với các loài thực vật khác, mà chúng còn giao tiếp với côn trùng và động vật, tùy thuộc vào cách chúng “cảm nhận” trong từng trường hợp cụ thể. Một nghiên cứu đã được tiến hành để tìm hiểu nguyên nhân gây nên ‘mùi cỏ tươi mới cắt’, và phát hiện ra rằng, đó thực ra là những lời cầu cứu trong khủng hoảng được thực vật phát ra. Mùi này có khả năng thu hút côn trùng đến ăn sâu bệnh trên cỏ. Một loại thực vật được biết đến với khả năng phát ra những lời cầu cứu trong khủng hoảng như vậy là cây thuốc lào. Khi bị nhiễm sâu bướm sừng, cây thuốc lào tỏa ra một mùi hương thu hút kẻ thù của lũ sâu, chúng sẽ ăn lũ sâu và giúp cây thuốc lào sống sót.
Một báo cáo khác cho biết rằng thực vật cũng có khả năng giao tiếp với động vật có vú bằng cách gửi tín hiệu cụ thể hướng vào con vật đó. Ví dụ, một loài cây nắp ấm nhiệt đới có tên khoa học là Nepenthes hemsleyan đã sử dụng cấu trúc lõm của mình để dội lại tín hiệu định vị bằng tiếng vàng được phát ra bởi những con dơi. Điều này giúp loài động vật có vú này xác định vị trí chính xác của cây để đậu xuống. Đổi lại, phân dơi thải ra sẽ cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cây.
Người ta cũng đã xác định được rằng các loài thực vật có thể thông qua giao tiếp để nhận diện ‘anh chị em’ của chúng, qua đó cho phép chúng đưa ra một cách thức sinh trưởng phù hợp. Trong một thí nghiệm với sea rocket – một loài thực vật thuộc họ cải, cây này đã được trồng ở 2 môi trường khác nhau. Trong tình huống đầu tiên, những cây này được đặt trong một môi trường hoàn toàn xa lạ. Kết quả là sea rocket đã phát triển mạnh mẽ để cạnh tranh và tồn tại trước những thách thức không thể lường trước được từ môi trường bên ngoài. Nhưng khi được đặt cùng với anh chị em của chúng, chúng đã tự kìm hãm sự phát triển của mình để anh chị em của chúng có thể phát triển hòa thuận và song song.
Tất cả những kết quả trên đã cho chúng ta thấy được vẻ đẹp của sự liên kết giữa vạn sự vạn vật trên thế gian. Với các nghiên cứu bổ sung, chúng ta chắc chắn sẽ hé mở được những bí mật lớn hơn về giới tự nhiên, từ đó có thể cho phép chúng ta phát triển một lối sống bền vững hơn.
Nhật Quang biên dịch (theo Vision Times )
Video: