Cá mắt trống, hay Macropinna microstoma, là một loài cá nhỏ trông hoàn toàn bình thường, chỉ cho đến khi chúng ta để ý tới cái đầu có thể nhìn xuyên thấu của nó.
Đúng vậy, nhìn xuyên thấu! Nhưng đây vẫn chưa phải là bộ phận kỳ lạ nhất.
Hãy quan sát hai chấm nhỏ trông khá đáng yêu ở trên khuôn mặt, có phải là đôi mắt buồn ngủ hay không? Câu trả lời là không. Đây là lỗ mũi của nó, hoặc ít nhất là cơ quan giúp nó ngửi thấy mùi. Đôi mắt thật của nó là ống màu nâu ở bên trong đầu, cho đến cuối hai nửa khối cầu màu xanh lá cây.
Tuy rằng cá mắt trống đã được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1939, nhưng các nhà khoa học vẫn chưa phát hiện ra một con cá hoàn chỉnh và khám phá cái đầu bong bóng chứa đầy chất lỏng. Mãi cho tận thời điểm cách đây một vài năm, khi các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Công viên thủy sinh Vịnh Monterey (MBARI) cuối cùng cũng có thể chứng kiến một chú cá mắt trống đang bơi trong nước. (video ở cuối bài viết)
Cá mắt trống là một loài cá mắt thùng – một loại cá được đặt tên theo đôi mắt hình ống của chúng. Loài sinh vật này phát triển cái đầu và mô trong suốt, giúp chúng có thể di chuyển dưới độ sâu tối tăm của đại dương, hơn 610 mét dưới mặt nước biển.
Theo MBARI, cá mắt trống vốn có kích thước khoảng 15 cm, chủ yếu dành thời gian một ngày duy trì cùng một vị trí trong nước nhờ vào bộ vây phẳng và lớn (giống như đôi cánh), cùng với đôi mắt có thể xoay tròn, cho phép nhìn hướng lên trên để nhận biết hình dáng của con mồi. Khi chú cá này phát hiện thấy thứ gì đó có thể ăn được, nó sẽ bơi thẳng đứng để bắt con mồi, xoay đôi mắt hình ống của mình thẳng về phía con mồi và đã đến lúc cái đầu trong suốt của nó phát huy tác dụng.
Các nhà khoa học tại MBARI cũng suy đoán rằng đôi mắt hình ống màu xanh lá cây của nó giúp lọc và phản xạ ánh sáng mặt trời, cho phép nó chiếu ánh quang lên con mồi tiềm năng.
Tất nhiên, điều đó vẫn không thể giải thích lý do tại sao đôi mắt của nó lại nằm bên trong đầu. Nhưng có lẽ bởi vì cá mắt trống sống trong cùng môi trường với loài siphonophore, vốn là một sinh vật biển giống như sứa, thường trông giống như cái ống dài trong suốt với những xúc tu có độc. Các nhà khoa học nghĩ rằng cái đầu trong suốt có tác dụng bảo vệ này cho phép đôi mắt thùng của nó có thể lấy thức ăn từ xúc tu của loài siphonophore, đồng thời không khiến đôi mắt bị cay.
Tất nhiên, một giải thích nữa, đó là đại dương bao la chứa đầy bí ẩn.
Video cận cảnh về một chú cá mắt trống có đầu trong suốt:
Theo Thedodo
Thanh Hoa
Xem thêm: