Quả cầu thiên thể này tuyệt đẹp và tinh tế, nó đặc biệt bắt mắt. Chín con rồng vàng xinh đẹp giữ một quả cầu thiên thể làm bằng vàng nguyên chất với một vài viên ngọc trai khô…
Nằm trong Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh, Tử Cấm Thành là bảo tàng chính thức của Trung Quốc. Đây là một bảo tàng toàn diện được xây dựng trên cơ sở của nhà Minh và nhà Thanh. Bảo tàng lưu giữ những đồ tế lễ, các đồ vật bằng ngọc cổ, thư pháp và tranh của các triều đại Đường, Tống và Nguyên, gốm sứ, men, sơn mài, khí cụ bằng vàng bạc, sừng, tre và gỗ, tượng vàng đồng và một số lượng lớn trang phục, quần áo cùng đồ nội thất của hoàng đế, v.v. Tất cả hầu như đều được bao quanh bởi vàng bạc, châu ngọc.
Trong số đó, hơn 400 mảnh di tích văn hóa là những báu vật quý hiếm, và “quả cầu thiên thể dát vàng” là một trong số đó. Quả cầu thiên thể này tuyệt đẹp và tinh tế, nó đặc biệt bắt mắt. Chín con rồng vàng xinh đẹp giữ một quả cầu thiên thể làm bằng vàng nguyên chất với một vài viên ngọc trai khô. Nó không chỉ là một vật trang trí trong cung điện tuyệt đẹp, mà còn là một công cụ thiên văn tinh vi, có sự kết hợp giữa văn hóa Trung Hoa và văn hóa Tây phương.
Quả cầu thiên văn là một công cụ thiên văn thể hiện các tọa độ khác nhau của thiên thể, chuyển động rõ ràng của thiên thể và giải quyết một số vấn đề thiên văn thực tế. Kể từ khi Trương Hành sáng tạo ra máy trắc lượng thiên thể vào thời Đông Hán đến nay, đã có những ghi chép về các công cụ thiên văn trong các triều đại nhà Nguyên, nhà Minh và nhà Thanh.
Nhà chiêm tinh phương Tây Jamal ad-Din sau khi đặt chân đến vùng đất người Hoa, ông đã truyền thụ hiểu biết của mình về trái đất, rằng trái đất có hình cầu. Ông cũng nói thêm về sự phân bố của biển và đất trên bề mặt trái đất cho triều đình nhà Hán. Sau khi nhà truyền giáo người Ý Ricci đến Trung Hoa trong thời Vạn Lịch của nhà Minh, ông đã kể về Hy Lạp cổ đại cho người nơi đây.
Vào năm thứ 31 Vạn Lịch, vào thời nhà Minh (1603), học giả Lý Chi Tảo đã chế tạo thành công một quả cầu thiên thể. Trong thời kỳ Sung Trinh, trong cung cũng đã tạo ra một quả cầu thiên thể… Những quả cầu thiên thể này đã vẽ lên mạng lưới vĩ độ và kinh độ. Chỉ có 27 điểm quan sát vĩ độ trên quả cầu thiên thể cổ đại, cũng đánh dấu 5 Châu lục, dần dần hiểu những kiến thức mới được phát hiện bởi những nhà thiên văn học từ phương Tây.
Trong triều đại nhà Minh và nhà Thanh, với sự lan rộng của khoa học và công nghệ phương Tây ở Trung Hoa, các học giả phương Đông bắt đầu hiểu và học hỏi từ kết quả nghiên cứu của thiên văn học phương Tây, văn hóa Trung Quốc và phương Tây được tích hợp hơn nữa. Vào thời nhà Thanh, những người cai trị chú ý đến thiên văn học và địa lý phương Tây hơn những người tiền nhiệm. Người đầu tiên chấp nhận văn hóa này là Hoàng đế Khang Hy.
Sự chính xác và kỳ diệu của thiên văn học và toán học đã truyền cảm hứng cho Hoàng đế Khang Hy về khoa học tự nhiên. Ông rất thích những chiếc đồng hồ xa xỉ phức tạp và đồ chơi cơ khí linh hoạt, cũng làm cho các dụng cụ khoa học được nghi thức hóa và ghi lại chép lại chi tiết đầy đủ.
“Thiên cầu ngọc trai khảm vàng” – “Cửu long hoàn vũ” thời Càn Long
Cho tới triều đại Càn Long, thời hoàng kim của nhà Thanh, một thời kỳ vô cùng cường thịnh, Hoàng đế Càn Long đã ra lệnh sản xuất ra thiên cầu. Để thể hiện sự giàu có và uy nghi của hoàng gia, quả cầu thiên thể này được làm bằng vàng, với tâm trái đất là điểm quan sát, trên đó đánh dấu chính xác đường xích đạo, hoàng đạo, hai cực, kinh tuyến, v.v … Có 300 chòm sao, 3242 ngôi sao trên thiên thể, phản ánh kết quả nghiên cứu của thiên văn học của Trung Quốc cổ đại.
Sản phẩm của Càn Long được dựa trên các thiên thể khác nhau ở Trung Quốc cổ đại gọi là “Thiên cầu ngọc trai khảm vàng”. Đây là công cụ thiên văn có giá trị cao nhất ở Trung Quốc cổ đại.
“Thiên cầu ngọc trai khảm vàng” này cao 82 cm và được chia thành ba phần. Phần dưới là đế tròn tráng men, giữa là một khung vàng bao gồm chín con rồng vàng. Trên cùng là hình cầu thiên thể. Khi chế tạo các quả cầu và giá đỡ, Thanh cung sử dụng vàng nguyên chất làm nguyên liệu để tạo ra quả cầu. Hình cầu được khảm hơn 3.000 viên ngọc tượng trưng cho các ngôi sao, công nghệ hết sức tinh xảo, bề ngoài vô cùng hoa lệ.
Bên dưới chân đế thiên thể, có 4 hình đầu rồng được điêu khắc làm chân trụ. Chiếc đế được tráng men lụa, những sợi tơ vàng được gắn lên với các hình dây leo, sau đó lại được nhuộm thêm lớp men màu xanh lam, màu sắc tươi đẹp hoa lệ.
Trên đế là những làn sóng “vàng” ào ạt, trung tâm đặt một tấm la bàn. Giá đỡ của dụng cụ thiên thể có hình một ly rượu cao gồm 9 con rồng vàng. Bốn con rồng phía trên là “Đằng long”. Đầu được nối với vòng tròn nằm ngang để giữ hình cầu, phía dưới là bốn con “Hàng long”, đầu được liên kết với đế để tạo thành một khung đứng ổn định. Bốn con rồng trên và dưới nằm trong một sự kết hợp đối xứng của hình chữ thập, còn một con rồng ở giữa kết nối phần trên và phần dưới.
Cơ thể của chín con rồng vàng được tạo hình rỗng, bề mặt được chế tác với bằng phương pháp khắc vẽ để tạo thành vảy rồng, râu rồng, mắt rồng, v.v … Hình thức sống động, chạm khắc tốt, mang đậm phong cách hoàng gia. Trên bề mặt của thiên cầu, hơn 3.000 viên ngọc có kích cỡ khác nhau đại diện cho các ngôi sao được tạo thành hình dạng của 300 chòm sao. Kích thước của các ngôi sao là phù hợp, có vị trí rất chính xác. Thoạt nhìn, hãy để mọi người cảm nhận ngay rằng chín dụng cụ thiên văn bằng vàng này là một tác phẩm hiếm có của sự kết hợp giữa nghệ thuật phương Đông và phương Tây.
Ngoài ra “Thiên cầu ngọc trai khảm vàng” thực sự có thể chuyển động. Có ba lỗ ở phía nam của đỉnh hình cầu. Sau khi ba lỗ được vặn bởi chìa khóa, quả cầu thiên thể có thể được quay. Theo cách này, bạn không chỉ có thể thấy rằng thiên thể là một công cụ thiên văn, mà còn thấy một cách sinh động sự chuyển động liên tục của nó, thể hiện “quang cảnh” hoạt động thường ngày của thiên thể. Đây cũng là một sự phát triển mới trong thiên cầu thời Càn Long.
Theo sohu.com
Uyển Vân biên dịch
Clip hay: