Chỉ cần yểm bùa vài chi tiết là chiếc cân có thể ăn gian được dăm lạng, thậm chí là cả vài ký, mà người mua hàng vẫn đinh ninh được mua đủ hàng.
Tình trạng cân điêu, cân thiếu là vấn đề không hề mới với dân kinh doanh. Nhiều bà nội trợ phải khóc ròng vì khi đi chợ mua 1kg hoa quả hay thực phẩm nhưng về đến nhà chỉ còn lại 8-9 lạng. Thậm chí nhiều người kỹ tính còn cân đi cân lại, nhờ cả cân hàng bên cạnh song về kiểm tra lại vấn thiếu.
Không nhiều người biết rằng những chiếc cân này đều đã được điều chỉnh lại độ chính xác mà dân trong giới thường gọi là “độ cân”.
Tại Tp.HCM có những người chuyên làm nghề “phù phép” biến những chiếc cân chuẩn thành cân non và rao bán công khai. Tùy vào từng loại cân và nhu cầu “độ”, những “phù thủy” độ cân sẽ thêm các tính năng sai lệch, tăng hoặc giảm khối lượng hàng hóa.
Theo phản ánh trên trang Người Đưa tin, mỗi chiếc cân đều được điều chỉnh rồi lại bấm chì niêm phong như cũ nên chỉ người trong nghề mới phát hiện. Đối với cân đồng hồ thì có nhiều chiêu chỉnh cân, ví như làm giãn lò xo thì “ăn” tối đa được 2 lạng, giá độ là 20.000 đồng, nếu không muốn “điêu” nữa, có thể chỉnh lại chuẩn xác như lúc đầu.
Một thợ độ tại chợ Kim Biên cho biết mài mòn lò xo sẽ “ăn” được nhiều trọng lượng hơn nhưng không chỉnh lại như ban đầu được vì lò xo bị mỏng, giá làm là 60.000 đồng.
Với những loại cân điện tử thì dùng điều khiển từ xa để gian lận. Chủ muốn “ăn” bao nhiêu thì chỉ cần bấm nút, không muốn ăn thì thôi. Mức ăn, hụt của cân chỉ điều chỉnh được một mức và chỉnh được một lần do phải điều khiển bằng bo mạch điện tử và phải lập trình, khác với cân lò xo vừa có thể điều khiển được bo mạch vừa điều chỉnh được lực đàn hồi của lò xo. Tuy nhiên, chiêu thức này được quảng cáo là không ai phát hiện trừ khi quản lý thị trường đi kiểm tra.
Theo một người chuyên bán cân “độ” tại quận Bình Tân, TP.HCM, chỉ trong một thời gian ngắn, với bộ điều khiển nhỏ gọn, anh có thể độ xong chiếc cân bàn điện tử, cho số cân sai lệch từ 60-240g. Ngoài cân bàn điện tử, người này còn cung cấp cân đồng hồ đã được “độ” tinh vi điều chỉnh bằng bộ điều khiển từ xa có giá tới 3,5 triệu đồng, theo VTV.
Những chiếc cân này được độ tinh vi đến mức chính người tạo ra những chiếc cân ấy còn khẳng định không thể phân biệt chúng với những chiếc cân thường khi đã bị trộn lẫn vào nhau.
Những chiếc cân điêu này được tiểu thương mua một cách dễ dàng và được rao bán công khai trên mạng. Để sở hữu một chiếc cân như thế, người mua sẽ phải trả cái giá từ 1,5-6 triệu đồng/chiếc, tùy loại. Cân điện tử thì có thể giá còn cao hơn tầm 3-5 triệu đồng.
Để tránh bị thiệt hại về mình, các bà nội trợ thường mách nhau nên chọn những hàng quán quen thuộc, có uy tín để mua. Bên cạnh đó, có thể mang theo một chiếc cân nhỏ cá nhân để đối chiếu.
V.M