Cựu Ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi cần có những giải pháp cụ thể đẩy nhanh việc phát triển năng lượng tái tạo, ứng phó với tình hình biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.
Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2018 diễn ra tại Hà Nội ngày 11/1, ông John Kerry đánh giá ngành năng lượng của Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc vào than đá, nhưng cho rằng than đá hiện là một trong những tài nguyên bẩn nhất gây tác động tiêu cực cho thế giới.
Cựu Ngoại trưởng Mỹ cho biết nhiều quốc gia đang dịch chuyển ngành năng lượng của mình khỏi than đá. Năm ngoái, ngành năng lượng của Mỹ đã có khoảng 75% năng lượng tái tạo bổ sung vào tổng nguồn cung năng lượng, than đá chỉ chiếm 0,2%.
Ông Kerry lấy ví dụ: Hà Nội năm 2017 đã có có nhiều ngày không khí bị ô nhiễm ở dưới chuẩn quốc tế, và Việt Nam cũng được biết đã có hơn 23.000 người mắc các bệnh hô hấp, ung thư và bệnh phổi… do ô nhiễm gây ra.
Việt Nam hiện có tới 26 nhà máy điện than, Việt Nam có thể dùng nhiệt điện than trong 30 năm nữa và cho tương lai. Tuy nhiên, đây đã là năm 2018, Việt Nam không thể sử dụng nguồn lực nhiệt điện than 30 năm nữa trong khi thế giới đang quay lưng lại, vị quan chức này đưa ra ý kiến.
“Việt Nam hiện có tài sản lớn mà thiên nhiên ưu đãi, bức xạ mặt trời lớn, gió và sinh khối. Tuy nhiên, hiện 45% tổng năng lượng của Việt Nam là nhiệt điện than, khí… Nếu Việt Nam gia tăng sử dụng điện than trong nhiều năm và bổ sung thêm nhà máy nhiệt điện than. Tôi cho rằng đây không phải là quyết định thông thái”, ông John Kerry nói.
Theo vị cựu ngoại trưởng này, Việt Nam đã có chính sách phát triển năng lượng tái tạo, dựa trên các điều kiện tự nhiên sẵn có, Việt Nam cần trở thành mô hình của các quốc gia khác về năng lượng tái tạo.
“Tôi có niềm tin vững chắc, than đá không phải là rẻ so với mặt trời, sức gió và sinh khối bởi nó kéo theo chi phí về giao thông vận tải, đất đai, tác động tiêu cực đến cộng đồng, không khí,” ông Kerry nói.
Ông cho biết Trung Quốc đang là quốc gia lớn nhất về phát triển kinh tế năng lượng mặt trời, họ thoái lui và tránh xa điện than trong những năm vừa rồi. Các nước trong khu vực như Malaysia, Indonesia, Ấn Độ cũng phát triển năng lượng tái tạo của họ gấp đôi vào 2022.
Các nước phát triển thế giới như Thụy điển là 100% là năng lượng tái tạo, Đức đang phấn đấu sử dụng 40% năng lượng tái tạo vào năm 2025 và đạt 80% vào năm 2057. Thế giới đang dịch chuyển, Việt Nam cần nằm trong sự dịch chuyển ấy và có thể tiết kiệm hàng chục tỷ USD và làm cho dân chúng có thể hạnh phúc hơn.
Theo ông Kerry, các định chế tài chính tại Mỹ và thế giới hiện cũng không khuyến khích đầu tư vào than đá, chính vì thế chúng ta không thể tiếp tục tăng vào phát triển nhiệt điện than.
“Nếu chúng ta có ý chí, chúng ta sẽ có con đường và bước đi. Tôi biết lãnh đạo Việt Nam hướng đến năng lượng mặt trời, tuy nhiên chìa khóa đầu tư, cơ chế tài chính như nào thì cần có kế hoạch rõ ràng. Chúng ta cần chấp nhận năng lượng tái tạo. Đây không phải là sự lựa chọn dễ dàng, nhưng nó không có gì ghê gớm cả mà nó là cách đơn giản, bảo vệ con người, môi trường để Việt Nam tốt hơn,” ông Kerry nói.
Quang Minh