Năm 2017, thị trường bất động sản có sự phục hồi và tăng trưởng nhất định, nhưng vẫn tiềm ẩn những rủi ro do lệch pha cung cầu, những cơn sốt đất nền vùng ven Hà Nội và TP.HCM , nợ xấu và các hạ tầng giao thông chậm trễ tiến độ.
Dưới đây là 10 sự kiện đáng chú ý của thị trường bất động sản năm 2017.
- Bất động sản phục hồi và tăng trưởng nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro
Theo Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA), thị trường bất động sản năm 2017 vẫn trong chu kỳ phục hồi và tăng trưởng, giữ được sự phát triển tương đối ổn định, nhưng trong trạng thái chững lại.
Bên cạnh đó vẫn tồn tại những bất cập và rủi ro như tình trạng thiếu cân đối sản phẩm nhà ở, lệch pha cung – cầu, nguồn cung nhà ở xã hội, căn hộ nhà ở thương mại loại vừa và nhỏ, có 1-2 phòng ngủ, có giá bán vừa túi tiền rất thiếu; trong lúc phân khúc bất động sản cao cấp, du lịch nghỉ dưỡng cao cấp có dấu hiệu cung vượt cầu.
Thị trường bất động sản vẫn chưa phát triển lành mạnh, ổn định và bền vững do đang còn vướng 5 “điểm nghẽn” là: tiền sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, chuyển nhượng dự án bất động sản, chính sách tín dụng, thủ tục hành chính.
- Hơn 3 tỷ USD vốn FDI đăng ký vào bất động sản
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, lĩnh vực kinh doanh bất động sản đứng thứ 3 về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năm 2017 với tổng vốn đăng ký 3,05 tỷ USD, chiếm 8,5% tổng vốn đầu tư đăng ký.
Dự án có vốn đầu tư FDI lớn nhất trong năm 2017 là Khu phức hợp thông minh tại khu chức năng số 2A trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Quận 2, TP HCM, với tổng vốn đầu tư đăng ký 885,85 triệu USD do liên doanh từ Hàn Quốc đầu tư.
- Nhà đất Hà Nội sôi động với nhiều dự án hạ tầng giao thông “khủng”
Hà Nội đang chuẩn bị cho xây mới 5 cây cầu lớn qua sông Hồng và sông Đuống, trong đó có 4 dự án dự kiến đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) loại hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT).
4 cây cầu mới được xây dựng theo hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng) gồm: Cầu Tứ Liên (quận Tây Hồ) và đường dẫn cầu Tứ Liên đến cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên có tổng vốn đầu tư 17.000 tỷ đồng; Cầu Trần Hưng Đạo qua sông Hồng (quận Long Biên và quận Hoàn Kiếm) với tổng mức đầu tư 7.000 tỷ đồng; Cầu Giang Biên (huyện Gia Lâm) và đường dẫn hai cầu, tổng mức đầu tư trên 6.000 tỷ đồng; Cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2 (quận Long Biên) với tổng mức đầu tư gần 2.500 tỷ đồng.
Một lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội tiết lộ với báo chí “đến nay các dự án đều có các nhà đầu tư lớn đăng ký tham gia như Tập đoàn T&T, Sungroup, Him Lam, Vingroup. Để có kinh phí xây dựng 4 cây cầu này, Hà Nội dự kiến sẽ phải thanh toán cho các nhà đầu tư quỹ đất dự kiến là 836 ha. Quỹ đất này thuộc địa phận của 3 huyện Đông Anh, Gia Lâm và Long Biên đều nằm ở khu vực phía bắc Thủ đô.
- Sốt đất nền ngoại thành TP HCM, sân bay Long Thành và đặc khu
Thời điểm tháng 3/2017, cơn sốt đất nền bắt đầu bùng phát ở khu vực huyện ngoại thành TP HCM như Bình Chánh, Nhà Bè và tới tháng 5 ghi nhận ở tận huyện đảo Cần Giờ. Không dừng lại ở đó, cơn sốt đất nền cũng phủ sóng tới huyện Củ Chi, Hóc Môn với thông tin sẽ có tập đoàn đầu tư khu đô thị lớn tại huyện Củ Chi và xây dựng hàng loạt dự án giao thông kết nối.
Cơn sốt đẩy lên đỉnh điểm khi ở các tuyến đường lớn nhỏ đều được treo biển bán đất. Giá đất cũng tăng mạnh theo giờ và những dự án phân lô bán nền nhỏ lẻ đua nhau mọc ra như nấm sau mưa. Trước tình trạng này, UBND TP.HCM nhận định đây chỉ là cơn sốt ảo và đưa ra biện pháp mạnh nhằm dập cơn sốt, trong đó có cả yêu cầu xử lý hình sự đối với các đối tượng thổi giá đất. Trước động thái này, cơn sốt đất nền đã nhanh chóng hạ nhiệt.
Tình trạng sốt đất cục bộ cũng xảy ra đối với đất nền và đất vườn khu vực xung quanh quy hoạch sân bay Long Thành, huyện Nhơn Trạch (tỉnh Đồng Nai). Cùng với đó là “cơn sóng” đầu cơ đất đón các đặc khu kinh tế tương lai như Phú Quốc, Vân Đồn đã và Bắc Vân Phong cũng đang diễn ra.
- Rà soát quy hoạch và thanh tra các dự án trên bán đảo Sơn Trà
Tháng 3/2017, Khu du lịch sinh thái biển Tiên Sa do Công ty Cổ phần biển Tiên Sa làm chủ đầu tư bị phát hiện có 40 móng biệt thự được xây tại Sơn Trà khi chưa có giấy phép. Tuy nhiên, vì dự án nằm trong quy hoạch đã phê duyệt nên dù bị đình chỉ và xử phạt, dự án vẫn sẽ được tiếp tục nếu hoàn thiện các thủ tục giấy tờ cần thiết. Chính vì thế, điều chỉnh quy hoạch tổng thể du lịch Sơn Trà là điều được dư luận đặc biệt quan tâm, nhất là việc cho xây dựng các công trình từ độ cao 200 m trở xuống.
- “Siết nợ” hàng loạt dự án bất động sản
Từ tháng 8/2017, Công ty Quản lý Tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) và hàng loạt ngân hàng ráo riết thu giữ nhiều tài sản đảm bảo của khách vay, trong đó đa số là tài sản bất động sản. Động thái này được xem là mở đầu cho quá trình xử lý ‘cục máu đông’ nợ xấu tồn đọng lâu nay trong hệ thống các tổ chức tín dụng theo tinh thần Nghị quyết 42.
Cụ thể, VAMC đã thu giữ dự án cao ốc Sài Gòn M&C trên đường Tôn Đức Thắng, Quận 1, TP.HCM vào cuối tháng 8. Trước khi thu giữ dự án cao ốc này, VAMC đã ký hợp đồng mua nợ với một số ngân hàng đối với khoản nợ của Công ty Sài Gòn One Tower, Công ty Liên Phát, Công ty Minh Quân, Công ty Superdeck M&C với tổng dư nợ (gốc và lãi) trên 7.000 tỷ đồng mà các công ty này đã vay từ nhiều nhà băng để đầu tư vào dự án.
7. Dự án đường sắt đô thị chậm trễ cả trong Nam ngoài Bắc
Hai đại dự án đường sắt đô thị là tuyến số 1 Bến Thành – Suối Tiên tại TP.HCM và tuyến Cát Linh – Hà Đông tại Hà Nội đều đang chậm tiến độ vì thiếu vốn.
Dự án metro Bến Thành – Suối Tiên có tổng vốn đầu tư ước tính 2,49 tỷ USD (hơn 47.000 tỷ đồng) được khởi công tháng 8/2012. Dài gần 20 km, tuyến đường sắt này đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (TP HCM) và huyện Dĩ An (Bình Dương), trong đó 2,6 km đi ngầm (3 nhà ga) và hơn 17 km trên cao (11 nhà ga). Hiện đoạn trên cao đã cơ bản hoàn thành, đoạn ngầm được gấp rút thi công để kịp đưa vào sử dụng toàn tuyến theo kế hoạch vào năm 2020.
Cũng lâm vào tình cảnh chậm tiến độ là dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông dù đến nay khối lượng xây lắp của dự án đã hoàn thành 95%. Khối lượng còn lại 5% gồm hoàn thiện các đơn thể và hạ tầng khu Depot; hoàn thiện một số công việc còn lại của nhà ga do liên quan đến lắp đặt thiết bị (lan can, trần, sàn tĩnh điện, cửa…).
Quang Minh (th)