Tình trạng dân số già hóa của Nhật Bản đang ở mức báo động khiến chính phủ nước này “ngồi trên đống lửa” vì thiếu hụt lao động trẻ.
Theo một ước tính được công bố ngày 17/9, số người dân Nhật Bản nằm ở độ tuổi từ 70 trở lên đã chiếm 1/5 tổng dân số cả nước.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngay lập lức đã đưa ra quyết định yêu cầu tập trung cải thiện tình trạng lao động đang bị già hóa.
Tờ báo Nikkei dẫn báo cáo của Bộ Nội vụ Nhật Bản ngày 16/9 cho biết khoảng 26,18 triệu người dân nước này nằm trong nhóm từ 70 tuổi trở lên, chiếm 20,7% tổng dân số. So với cùng thời kỳ năm 2017, con số này đã tăng thêm khoảng 1 triệu người.
Số người từ 65 tuổi trở lên cũng tăng lên con số kỷ lục 35,57 triệu, chiếm 28,1% tổng dân số. Độ tuổi này đang chiếm 12,4% lực lượng lao động của Nhật Bản.
Thách thức về nhân khẩu học của Nhật Bản đang gây trở ngại cho nỗ lực duy trì tăng trưởng kinh tế của chính quyền Abe, đồng thời cũng tạo áp lực các chương trình an sinh xã hội của nước này.
Tại cuộc họp của Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền ngày 13/6, Thủ tướng Abe đã đề nghị giảm bớt chính sách nới lỏng tiền tệ đang áp dụng trong 5 năm qua. Ông cũng tuyên bố sẽ nỗ lực mở rộng cơ hội việc làm cho người già và người nước ngoài.
Hiện nay, các công ty Nhật Bản sẽ cho phép nhân viên tiếp tục làm việc đến tuổi 65 nếu như họ muốn. Chính phủ cũng đang xem xét yêu cầu các doanh nghiệp cho phép người lao động ở lại làm việc cho cho đến khi 70 tuổi.
Nỗ lực mở rộng cơ hội việc làm cho người nhập cư cũng đang trong quá trình thực hiện. Theo đó, một loại giấy phép làm việc mới có tính linh hoạt hơn được dự kiến sẽ được ban hành vào tháng 4/2019. Những người nước ngoài làm việc trong các lĩnh vực xây dựng, nông nghiệp và điều dưỡng sẽ được ưu tiên nhiều hơn.
Tình trạng thiếu hụt lao động đang là một nút thắt cho sự phát triển của nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, dù lợi nhuận và việc làm của các công ty Nhật Bản đã tăng lên nhờ vào chính sách Abenomics.
Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở ngoài trung tâm thành phố đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động trẻ tuổi ngày càng tồi tệ. Lượng công nhân lớn tuổi tại các khu vực này đang tăng lên đáng kể.
Khoảng 9,07 triệu người Nhật Bản từ 65 tuổi trở lên đang làm việc trong năm 2017, tăng 6 lần chỉ trong vòng 1 năm. Khoảng 3/4 trong tổng số trên là những công nhân thời vụ.
Tỷ lệ sinh thấp đang khiến chính phủ Nhật Bản đau đầu. Ông Abe cho biết ông dự định sẽ tiếp tục kế hoạch cung cấp giáo dục công lập miễn phí, sử dụng nguồn thu từ việc tăng thuế tiêu thụ vào tháng 10/2019.
Kiều Ngọc (Tổng hợp)