100 cư dân tại bang California, Mỹ sẽ nhận được 500 USD/tháng trong vòng 18 tháng.
Thành phố Stockton (California) – cách Thung lũng Silicon gần 130km về phía Đông – sẽ là thành phố đầu tiên tại Mỹ tham gia thử nghiệm chương trình Thu nhập Cơ bản Phổ thông (UBI). Chương trình sẽ trả cho 100 người dân 500 USD/tháng trong 18 tháng, không có điều kiện ràng buộc.
Theo hãng tin CNN, hệ thống phân phối tài sản phi truyền thống này nhằm đảm bảo cư dân sẽ nhận được một khoản tiền thường xuyên, tạo mức sàn thu nhập để không ai bị bỏ lại phía sau.
Chương trình thử nghiệm UBI được rất nhiều nhà lãnh đạo của các công ty công nghệ ủng hộ và hỗ trợ tài chính như Elon Musk, Richard Branson và Mark Zuckerberg.
Đây được coi là cách khả thi để giảm nghèo và bảo vệ con người khỏi ảnh hưởng từ mất việc và tự động hóa.
Một trong các nhà tài trợ cho dự án là tổ chức Economic Security Project của người đồng sáng lập Facebook Chris Hughes, với khoản quyên góp 1 triệu USD.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNN đầu năm nay, Hughes nói rằng: “Khi nằm trong nhóm 1% những người giàu nhất đất nước đã giúp tôi nhận ra được sự bất bình đẳng trong xã hội”.
Với dân số hơn 300.000 người, tỷ lệ nghèo 25%, thành phố Stockton được coi là địa điểm rất thích hợp để thử nghiệm UBI.
“Stockton là thành phố khá giống với phần còn lại của nước Mỹ”, Natalie Foster – đồng sáng lập kiêm đồng chủ tịch Economic Security Project giải thích.
Theo số liệu của Cục Điều tra Dân số Mỹ, thu nhập trung bình của các hộ dân tại đây ở mức gần 50.000 USD/năm, gần tương đương mức 57.000 USD của cả nước Mỹ. Dân số tại đây cũng đa dạng.
“Chúng tôi có rất nhiều cư dân bị bỏ lại phía sau, sinh ra ở những cộng đồng không có nhiều cơ hội”, Thị trưởng của Stockton – Michael Tubbs nói.
Mối quan tâm của ông thị trưởng Tubbs với chương trình UBI cũng xuất phát từ những “lo ngại về rủi ro của tình trạng tự động hóa”.
Ông Tubbs cũng tin rằng các công ty phát triển những công nghệ đó “có trách nhiệm đảm bảo rằng mọi người không bị ảnh hưởng bất lợi, đồng thời xây dựng cộng đồng trở nên tốt đẹp hơn”.
Người dân Stockton rất hào hứng với chương trình thử nghiệm này. “Hòm thư của tôi ngày nào cũng có email hỏi về quy trình đăng ký, thời gian bắt đầu hay những việc cần làm”, Lori Ospina – Giám đốc Stockton Economic Empowerment Demonstration – cơ quan thực hiện dự án cho biết.
Chương trình này dự kiến sẽ khởi động vào năm 2019 và sẽ sử dụng các dữ liệu để trả lời các câu hỏi về UBI. Ví dụ, việc bảo đảm thu nhập có ảnh hưởng đến tỷ lệ đến trường hay không hoặc có khiến người ta bỏ việc hay kinh doanh riêng không.
Các chương trình tương tự cũng đã được thực hiện bởi nhiều tổ chức hoặc chính phủ khác nhau như ở Phần Lan, Italy, Uganda, Campuchia và Ấn Độ.
Tại Phần Lan, 2.000 người thất nghiệp trong độ tuổi 25 – 58 đã nhận được 560 Euro/tháng. Phụ nữ có thai và trẻ em tại Campuchia được 5 USD/tháng. Ở Kenya, tổ chức phi lợi nhuận GiveDirectly.org đang thử nghiệm một chương trình kéo dài 12 năm.
Một chương trình tương tự của chính phủ Canada cũng đang được thử nghiệm ở Ontario.
Trong một chương trình thử nghiệm khác do Công ty Y Combinator tài trợ ở Oakland, California, 1.000 người dân sẽ nhận được 1.000 USD/tháng trong vòng 5 năm.
Kiều Ngọc