Tại hội thảo “Thách thức của việc thay đổi chính sách đối với nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam” diễn ra ngày 7/12, ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành Phòng thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại Hà Nội cho biết cơ quan này lạc quan về triển vọng phát triển kinh doanh tại Việt Nam, nhưng cũng quan ngại về những thay đổi gần đây trong chính sách và các quy định không phù hợp với thông lệ quốc tế.
Sau 30 năm mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài, nguồn vốn FDI đã trở thành một trong những động lực quan trọng nhất thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam. Việc tạo môi trường đầu tư thuận lợi đã giúp Việt Nam trở thành một trong những nước thu hút nguồn vốn FDI nhiều nhất trong khu vực.
Phát biểu tại hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: “Hiện nguồn vốn FDI đóng góp lớn khi cứ 10 đồng xuất khẩu thì có 7 đồng đóng góp từ FDI”. Khu vực đầu tư nước ngoài đóng góp tích cực đối với việc phát triển kinh tế, xã hội, chiếm 20% GDP và hơn 70% kim ngạch xuất khẩu.
Theo ông Herbert Cochran – Giám đốc Liên minh Thuận lợi hóa Thương mại Việt Nam, việc thường xuyên thay đổi chính sách pháp lý sẽ khiến Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư rủi ro hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài. Các thay đổi về chính sách pháp lý, đặc biệt là những thay đổi liên quan đến chính sách thuế như tăng thuế suất hoặc áp dụng các loại thuế mới sẽ tạo ra những tác động tiêu cực đối với các dự án đầu tư.
Khi nhà đầu tư đưa ra quyết định, họ sẽ xây dựng một kế hoạch kinh doanh dài hạn từ 5-10 năm để ước tính lợi nhuận đầu tư thu được. Những thay đổi về thuế sẽ làm thay đổi toàn bộ kế hoạch kinh doanh, do chi phí tăng, giảm doanh thu, giảm tỷ suất lợi nhuận hoặc kéo dài thời gian thu hồi vốn. Nhà đầu tư có thể do dự trước những quyết định mở rộng đầu tư khi họ đã phải đối mặt với những thay đổi thường xuyên về chính sách hay về thuế suất tại Việt Nam.
Ông Herbert Cochran đưa ra ví dụ rằng đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng và bổ sung thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước ngọt từ 10% lên 12% và áp thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với nước ngọt sẽ gây những ảnh hưởng tiêu cực đối với các nhà đầu tư trong ngành công nghiệp nước giải khát và cả người tiêu dùng.
Ông Adam Sitkoff cho biết Dự thảo về việc các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài phải đặt máy chủ tại Việt Nam không những không giúp cải thiện tình hình an ninh mạng của Việt Nam mà còn tạo ra gánh nặng không cần thiết cho các doanh nghiệp nước ngoài.
“Ngoài các biện pháp bảo vệ an ninh mạng, dự thảo luật cũng bao gồm việc kiểm soát thông tin trên Internet, mặc dù điều này đã được quy định bởi các luật khác. Quy định trong dự thảo luật về việc các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài phải đặt máy chủ tại Việt Nam không những không giúp cải thiện tình hình an ninh mạng của Việt Nam mà còn tạo ra gánh nặng không cần thiết cho các doanh nghiệp nước ngoài”, Giám đốc điều hành của AmCham nhận định.
Việc Nghị định 181/2013/NĐ-CP đòi hỏi một đơn vị Việt Nam chỉ có thể làm việc với một cơ quan quảng cáo được cấp phép ở quốc gia đã đặt Việt Nam vào tình trạng vi phạm nguyên tắc “đối xử quốc gia” theo Hiệp định gia nhập WTO.
Ngoài ra, nó hạn chế cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa quảng bá sản phẩm, dịch vụ trong nước và quốc tế khi họ quảng cáo sản phẩm và dịch vụ của mình trên các nền tảng xuyên biên giới như Google hay Facebook.
Ông Adam Sitkoff cũng lưu ý rằng khi tiến hành thực hiện Bộ Luật Dân sự mới, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các quy định ngân hàng mới tạo ra những thách thức đáng kể cho các công ty nước ngoài.
Cụ thể, Thông tư số 23/2014/TT-NHNN và Thông tư số 32/2016/TT-NHNN không còn cho phép các tổ chức nước ngoài (văn phòng đại diện, chi nhánh của tổ chức nước ngoài, đại sứ quán, quỹ đầu tư nước ngoài…) trực tiếp mở tài khoản ngân hàng tại Việt Nam.
“Một lần nữa, chúng tôi hy vọng Chính phủ (Việt Nam) sẽ xem xét những thách thức này khi khu vực tư nhân tìm kiếm các sáng kiến tạo ra nhiều điều kiện thuận lợi hơn là hạn chế các cơ hội kinh doanh”, ông Adam Sitkoff đề xuất.
Quang Minh (th)