Bộ máy hành chính: Càng siết thì càng ‘nở’

Theo báo cáo từ Đoàn giám sát của quốc hội thì cấp tỉnh có tỉ lệ người giữ chức danh lãnh đạo ở mức cao, không hợp lý.

Quốc hội dành trọn ngày làm việc hôm nay (30/10) để thảo luận việc thực hiện chính sách, pháp luật tạo cơ sở pháp lý cho việc tiếp tục đổi mới tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, theo Báo Người lao động.

Trước đó, Đoàn giám sát đã có báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2016 của Quốc hội.

Theo kết quả này thì giai đoạn 2011-2016, chỉ số cải cách hành chính năm 2016 của các bộ, cơ quan ngang bộ và UBND các tỉnh, thành phố đều đạt giá trị trung bình trên 70%.

Trong đó, cơ cấu tổ chức (số lượng các bộ) của Chính phủ được giữ ổn định, tổ chức bộ máy bên trong bộ và cơ quan ngang bộ thực hiện đúng quy định pháp luật, tuy nhiên còn nhiều đầu mối.

STT	Tổ chức, đơn vị thuộc cơ cấu tổ chức của cơ quan thuộc Chính phủ	Trước 7/2011	Từ 8/2011-7/2016	Từ 8/2016- 31/12/2016
1	Ban và tương đương	49	53	53
2	Đơn vị sự nghiệp công lập	147	166	166

Cụ thể, cuối năm 2016, số đơn vị hành chính trực thuộc các bộ tăng từ 418 lên 446. Ngoài ra còn 198 đơn vị có tư cách pháp nhân, dẫn đến tăng biên chế, tăng người giữ chức vụ lãnh đạo, tăng tầng nấc trung gian.

STT	Tổ chức, đơn vị thuộc cơ cấu tổ chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ	Trước 7/2011	Từ 8/2011-7/2016	Từ 8/2016- 31/12/2016
1	Vụ và tương đương	258	266	267
2	Cục thuộc Bộ	105	134	134
3	Tổng cục và tổ chức tương đương	41	40	40
4	Đơn vị sự nghiệp công lập	126	133	133

Đồng thời, cấp tỉnh cũng có tỉ lệ người giữ chức danh lãnh đạo ở mức cao, không hợp lý. Trung bình một cơ quan có 8,1 phòng và tương đương.

STT	Số lượng tổ chức hành chính	Trước 7/2011	Từ 8/2011-7/2016	Từ 8/2016 – 31/12/2016
1	Cơ quan chuyên môn cấp tỉnh	1.148	1.182	1.182
2	Phòng và tương đương thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh	8.702	8.861	8.794
3	Chi cục thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh	1.084	1.105	1.095
4	Phòng chuyên môn cấp huyện	8.656	8.854	8.854

Đặc biệt, mô hình tổ chức quản lý ở cấp xã còn nhiều hạn chế.

Tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư tại thôn, tổn dân phố trở thành một cấp quản lý ở địa phương với cơ cấu tổ chức nhiều bộ phận, không khác nhiều so với ở cấp xã. Từ đó, nhiều công việc của cấp xã cần giải quyết phải thông qua thôn, tổ dân phố.

Số lượng người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố cũng vì thế tăng nhanh, từ 729.509 người vào tháng 8/2011 lên 837.657 người vào tháng 12/2016 (tăng thêm 108.148 người).

Trong giai đoạn giám sát, số đơn vị sự nghiệp công lập tăng lên và chưa có xu hướng giảm; cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị chưa được đẩy mạnh.

Năm 2015, cả nước có 30.219 đơn vị được giao tự chủ tài chính, trong đó hơn 18.000 đơn vị vẫn phải do ngân sách nhà nước trả toàn bộ chi phí hoạt động (chiếm 60,5%).

STT	Số lượng đơn vị sự nghiệp công lập	Trước 7/2011	Từ 8/2011- 7/2016	Từ 8/2016- 31/12/2016
1	Thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ	1.055	1.109	1.109
2	Thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh	634	486	486
3	Thuộc cơ quan chuyên môn cấp tỉnh	9.879	10.482	10.217
4	Thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện	42.023	44.762	44.401

Trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát của Quốc hội đề xuất hàng loạt giải pháp, kiến nghị để giảm cấp trung gian, đầu mối.

Trong đó, Chính phủ cần xác định hợp lý số đầu mối trực thuộc; sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong bộ ngành tinh gọn, giảm cấp trung gian; giảm biên chế và cấp phó; không duy trì phòng trong vụ…

Đối với chính quyền địa phương, Đoàn giám sát kiến nghị thực hiện từng bước kiện toàn các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã theo đúng tiêu chí quy định và thu hồi, hủy bỏ các quyết định thành lập đơn vị, bổ nhiệm cán bộ không đúng tiêu chí; thực hiện mô hình Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch Hội đồng nhân dân các cấp; thí điểm Bí thư kiêm Chủ tịch UBND cấp huyện, xã ở nơi có điều kiện.

Về cơ chế khoán kinh phí hành chính, nghiên cứu, áp dụng cơ chế khoán kinh phí hành chính, khoán biên chế, khoán số lãnh đạo cấp phó đơn vị trực thuộc, khoán tổ chức cho các địa phương tự chủ quyết định.

Ngoài ra, thực hiện việc khoán kinh phí chi trả phụ cấp cho số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố gắn với xây dựng mô hình tự quản trong cộng đồng dân cư.

Cổng TTĐT Chính phủ tường thuật trực tiếp phiên họp ngày hôm nay phục vụ cử tri và nhân dân cả nước theo dõi.

Tuấn Anh (TH)