5 giờ sáng được xem là giờ “vàng” để thức dậy theo quan niệm của Đông y. Điều thú vị là các nhà tư tưởng phương Tây cũng đưa ra lập luận tương tự, cho chúng ta động lực mạnh mẽ hơn để hình thành thói quen dậy sớm tích cực này.
Đông y cho rằng thức dậy trước bình minh sẽ mang đến cho cơ thể chúng ta nguồn năng lượng tích cực, vì khi ấy dương khí trong cơ thể được sinh ra nhiều nhất. Một trong những nhà sáng lập đầu tiên, đồng thời là nhà tư tưởng vĩ đại của nước Mỹ Ben Franklin từng nói rằng:
Ngủ sớm, dậy sớm làm một người trở nên khỏe mạnh, giàu có và khôn ngoan hơn.
Nhiều người thành công cũng tóm gọn lời khuyên của họ rằng: Dậy sớm hơn mang đến thành công hơn. Tuy nhiên, đối với nhiều người, thói quen ngủ trễ dậy trễ dường như đã bám rễ khá sâu. Và để thay đổi nó, bạn cần được nghe lý do và phương pháp hợp lý hơn là bị thúc đẩy.
Nhà báo uy tín Jo Ellison của tờ Thời báo tài chính Financial Times đã bàn về vấn đề thú vị này, đồng thời cung cấp cho chúng ta nhiều thông tin hữu ích đối với việc thức dậy sớm:
Tôi thường không có thói quen làm theo lời khuyên của các bậc thầy, các nhà tư tưởng, và có sức chịu đựng tương đối thấp đối với những cuốn sách tuyên bố sẽ thay đổi cuộc đời tôi, đặc biệt là khi những cuốn sách đó có các nhân vật được gọi là Spellbinder- Vùng đất của nhà thông thái. Tuy vậy, gần đây tôi đã quan tâm đến chủ đề thức dậy sớm, và tự hỏi:
“Liệu việc thức dậy trước khi mặt trời tỏa ra những tia sáng đầu tiên của ngày có thể làm cho bạn trở thành một người tốt hơn, tươi sáng hơn?”
Đó là khi Robin Sharma nhắn tin cho tôi trên Instagram, tôi đã bị thuyết phục để xem xét quan điểm mới của anh, khi anh tuyên bố rằng thức dậy trước khi mặt trời khoảng 1 giờ đồng hồ giúp bạn tập trung hơn vào mục tiêu của mình và tối ưu hóa lịch trình cho ngày làm việc mới.
Robin Sharma là một trong những nhà tư tưởng được tin cậy nhất thế giới trong việc lãnh đạo cá nhân và tổ chức, đồng thời cũng là nhà văn nổi tiếng với các chủ đề sách về tâm linh và lãnh đạo cá nhân. Việc anh nhắn cho tôi khiến tôi khá ấn tượng, vì anh đang sử dụng phương tiện thông tin bên ngoài “phạm vi không công nghệ” của anh ấy, tất cả các điện thoại của anh sẽ được dẹp qua một bên từ 4h45 đến 8h sáng và khoảng thời gian sau 6h tối.
Sharma lập luận về chủ đề này trong cuốn sách của mình “Câu lạc bộ 5 giờ sáng: Sở hữu buổi sáng của bạn, Nâng cao cuộc sống của bạn”. Đây là ấn phẩm thứ 13 trong một loạt các bài viết nổi tiếng của anh như: Ai sẽ khóc khi bạn chết?, Vị tu sĩ bán chiếc Ferrari, đã bán được hơn ba triệu bản cho đến nay.
Tôi sẽ tóm tắt qua “bản tuyên ngôn” dài 300 trang của anh ấy về vấn đề này như sau: Các thành viên câu lạc bộ phải thức dậy ngay khi báo thức reo lúc 4h45 sáng để chuẩn bị bước vào khung “Giờ chiến thắng” trong khoảng thời gian từ 5 giờ đến 6 giờ sáng.
Đầu tiên dành 20 phút khởi động và tập thể thao, 20 phút tiếp theo dùng cho việc “tự xem xét” với các hoạt động như cầu nguyện, thiền định hoặc viết nhật ký, cuối cùng là 20 phút của “sự tăng trưởng” và bạn có thể dùng thời gian này để nghe các chương trình về lãnh đạo, hay tìm hiểu một chủ đề nào đó qua một cuốn sách nói.
Khoảng thời gian tập luyện, chiêm nghiệm và yên bình kỳ diệu này cho phép một người tập trung vào mục tiêu của mình, tối ưu hóa lịch trình cho ngày mới. Lịch trình làm việc nên được chia thành các đợt 60 và 90 phút, là những khoảng thời gian tập trung cao độ tối ưu cho làm việc, cùng với việc dành 10 phút mỗi lần để nâng cao tinh thần, thả lỏng tâm trí.
Sharma dành các buổi chiều cho các cuộc họp và những công việc với giá trị thấp hơn trước khi về nhà để tận hưởng khoảng thời gian vui vẻ với những thú vui cá nhân, thời gian dành cho gia đình hoặc đi bộ ngắm cảnh.
Các thiết bị kỹ thuật số bị tạm ngưng sử dụng trong khoảng thời gian khi thức dậy và trước khi đi ngủ. Mặc dù đã xem qua lịch trình nhiều lần nhưng tôi không thể tìm thấy thời lượng cho phép việc xem tivi. Xem tin tức cũng bị giới hạn ở mức tối thiểu. Và giờ đi ngủ được lên kế hoạch trong khoảng thời gian 9h30 tối. Sharma cũng không giả vờ cho rằng đến câu lạc bộ là niềm vui, ít nhất anh không bắt đầu như thế.
Quá trình điều chỉnh thời gian thức dậy sớm này được anh mô tả như là “sự tra tấn”, và gợi ý rằng chúng ta sẽ phải mất khoảng 66 ngày để cài đặt thói quen, trước khi mọi việc diễn ra theo chiều hướng “tự động”, nơi bộ não được tái tạo hoàn toàn.
Phần lớn những gì anh nói nghe có vẻ khá thuyết phục. Các bậc thầy về lãnh đạo từ nhà văn, chuyên viên báo, nhà truyền giáo đều ủng hộ việc hạn chế sử dụng công nghệ một cách nghiêm khắc nhất. Chuyên gia về giấc ngủ Arianna Huffington, Russell Foster – giáo sư khoa học thần kinh sinh học tại đại học Oxford, đã chỉ ra rằng việc sử dụng điện thoại trước khi đi ngủ là điểm then chốt gia tăng tỷ lệ mất ngủ, trầm cảm và thiếu ngủ.
Sharma cho biết thêm rằng chứng nghiện điện thoại đã đưa chúng ta vào trạng thái “mất trí nhớ kỹ thuật số”, khi mà sự lạm dụng công nghệ kỹ thuật số có thể dẫn đến việc phá vỡ các khả năng nhận thức, tâm trí chúng ta bị phân tâm bởi các cuộc thảo luận vô nghĩa khiến chúng ta không thể hoàn thành ngay cả những công việc cơ bản nhất hàng ngày.
Nhà bác học Thomas Edison đã đưa ra định nghĩa mới cho giấc ngủ, với ông việc giữ được sự tỉnh táo trong phần lớn thời gian trong ngày là điều rất quan trọng. Điều này có vẻ như vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay khi nhiều người nổi tiếng như Tổng biên tập tạp chí Vogue bà Anna Wintour, Tổng giám đốc điều hành tập đoàn Apple ông Tim Cook, Ceo Twitter ông Jack Dorsey,..là những người dành khá ít thời gian cho việc ngủ, nhưng họ là những nhân vật có được mức độ thành công vượt trội đáng ngưỡng mộ.
Trong bài nói chuyện trên kênh TED talk với chủ đề “Tại sao chúng ta ngủ?”, giáo sư Foster đã lập luận rằng: “Không có bằng chứng nào cho thấy việc dậy sớm mang lại cho bạn nhiều tài sản hơn cả, nhưng tinh thần của những người dậy sớm vào lúc bình minh bằng cách nào đó vẫn luôn được nhìn nhận là tốt đẹp hơn, cao quý hơn”.
Bạn sẽ hỏi liệu tôi đã tham gia câu lạc bộ “5 giờ sáng” hay chưa? Kỳ thực là tôi vẫn chưa. Mặc dù, trong sự phấn khích của buổi sáng sớm, tôi đã bắt đầu học một lớp thể dục thể chất “Tương phản” – pilates vào lúc 7 giờ sáng. Tôi còn phát hiện ra rằng việc lái xe qua Luân Đôn trước giờ học sinh đến trường sẽ mang lại cảm giác yên tĩnh tuyệt vời. Hay việc lái xe qua cầu kênh Grand Union khi tia nắng mặt trời đầu tiên của buổi sáng ló qua những ngọn cây, khiến tôi thấy mình tràn đầy năng lượng như một siêu anh hùng bất khả chiến bại.
Tuy nhiên, việc phải chuyển giờ báo thức sớm hơn một giờ, hay đi ngủ sớm, hay ngừng xem tivi, tôi lại chưa thể làm nổi. Khi tôi hỏi Sharma, liệu anh ấy có cho phép tôi thực hiện “Giờ Chiến thắng” chậm trễ hơn một chút không, anh tỏ ra khá thoải mái về điều đó. Sharma nhắn cho tôi: “Hoàn toàn được mà, việc ấy sẽ tốt hơn việc bạn không bao giờ thực hiện điều này”.
Tôi chắc rằng có một điều gì đó thực sự kỳ diệu vào khoảng 5 giờ sáng. Đó là lý do tại sao nhiều vị thánh vĩ đại, nhà huyền môn, nhà văn, nghệ sĩ,…đã luôn thức dậy trước khi mặt trời mọc, để tâm trí, trái tim trở nên rộng mở, thanh khiết hơn. Và chúng ta có thể thực sự tiếp cận gần hơn với sức mạnh và tiềm năng thực sự của bản thân mình.
Tâm An