Không thể đánh giá thấp sức mạnh của trà xanh. Các nghiên cứu đã phát hiện thức uống thú vị và thơm ngon này không chỉ có thể giúp mọi người cải thiện biến chứng thần kinh ngoại biên do tiểu đường (diabetic peripheral neuropathy) và giữ cho não tỉnh táo, mà còn giúp cải thiện năng lực chống căng thẳng. Điều đáng nói là có 3 phương thức nạp trà xanh sẽ mang lại cho chúng ta nhiều lợi ích sức khỏe hơn.
Một thức uống khác – cà phê, mặc dù là thức uống giải khát phổ biến nhất ở Mỹ, nhưng 2/3 dân số thế giới vẫn ưa chuộng trà, không chỉ vì hương vị dễ chịu mà còn vì đây là thức uống tốt cho sức khỏe nổi tiếng từ xa xưa. Tại Mỹ, trà đen là loại phổ biến nhất (thường được uống với đá), chiếm 84% lượng trà tiêu thụ trong năm 2019, trong khi trà xanh chỉ chiếm 15%, theo thống kê từ Hiệp hội Trà Mỹ.
Tất cả các loại trà đều được làm từ lá của cây sơn trà và các phương pháp chế biến khác nhau góp phần tạo nên sự khác biệt về màu sắc và hương vị của chúng. Ví dụ, trà đen được làm bằng cách phơi lá trà ngoài không khí và lên men chúng thành màu sẫm, trong khi trà xanh được làm từ lá hoặc chồi mới chưa lên men mà được làm bằng cách làm héo, sao, vò, sấy và các công nghệ khác chế thành.
Nếu bạn muốn nhận được nhiều lợi ích sức khỏe hơn thì hãy nhấm nháp một tách trà hữu cơ bất kỳ loại nào cũng được, nhưng uống các loại trà hoặc các thành phần khác nhau của nó có thể nâng cao hơn nữa lợi ích sức khỏe. Những loại hoặc thành phần này bao gồm chiết xuất trà xanh, matcha và L-theanine, ba thành phần này được biết đến có công hiệu rất mạnh mẽ trong trà xanh.
1. Chiết xuất trà xanh cải thiện bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường
Bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường (DPN) là một trong những biến chứng phổ biến và dễ gây tàn phế nhất của bệnh tiểu đường. DPN là một loại tổn thương thần kinh có thể dẫn đến tê, ngứa ran, đau và yếu ở bàn chân, cẳng chân, bàn tay và cánh tay. Các phương pháp điều trị thông thường như thuốc chống trầm cảm, opioid và thuốc giảm đau tại chỗ có thể gây ra tác dụng phụ, và không thể nào giúp giảm triệu chứng bệnh về lâu dài.
Các catechin, axit amin, polyphenol và các hợp chất khác có trong trà xanh có một loạt đặc tính có lợi cho DPN, có thể khởi tác dụng làm giảm lipid máu, kháng viêm, chống oxy hóa và chống viêm thần kinh. Chiết xuất trà xanh là một chất cô đặc giàu polyphenol hơn được phân lập từ lá trà, chứa flavonoid và polyphenol như epigallocatechin-3-gallate và vitamin.
Trong một nghiên cứu lâm sàng kéo dài 16 tuần được công bố trên tạp chí “Các liệu pháp bổ trợ trong thực tiễn lâm sàng” (Complementary Therapies in Clinical Practice) vào năm 2021, 194 bệnh nhân DPN đã nhận được chiết xuất trà xanh hoặc giả dược. Kết quả cho thấy nhóm nhận chiết xuất trà xanh có sự cải thiện đáng kể về các tham số lâm sàng và thần kinh sinh lý. Những lợi ích quan sát được từ thực nghiệm này bao gồm:
● Ảnh hưởng tích cực đối với sự ức kháng insulin và ổn định glucose
● Giảm mức insulin lúc đói
● Cải thiện tình trạng béo phì
● Tác dụng có lợi đối với lượng lipid và insulin (trà xanh được cho là có tác dụng tốt hơn thuốc trị tiểu đường metformin)
● Tác dụng chống viêm
Nghiên cứu bổ sung cho thấy, so với đồ uống trà xanh hoặc trà đen, khi uống bổ sung chiết xuất trà xanh, khả năng hấp thụ polyphenol trong trà có thể được tăng cường và mức độ chống oxy hóa tăng lên đáng kể, ngoài việc cải thiện DPN, chiết xuất trà xanh còn có tác dụng chống ung thư, hạ huyết áp, có lợi cho việc cải thiện chức năng nhận thức.
2. Matcha cải thiện chức năng nhận thức
Một cách khác để tận dụng thêm những công hiệu mạnh mẽ của trà xanh là dùng matcha, một loại trà xanh được làm bằng cách sấy khô lá trà và nghiền thành bột mịn.
Catechins, theanine và caffeine là những hợp chất trong matcha được biết là có tác dụng cải thiện chức năng nhận thức, một nghiên cứu được công bố vào năm 2021 bởi các nhà nghiên cứu Nhật Bản phát hiện, việc tiêu thụ matcha hàng ngày có thể cải thiện lực chú ý và năng lực chấp hành ở người trung niên và lão niên.
Để tìm hiểu xem những lợi ích này có tương thích đối với những người trẻ tuổi hay không, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu 42 người từ 25 đến 34 tuổi uống 2 gram trà matcha (ở dạng viên nang) mỗi ngày trong hai tuần liên tục trong khi họ phải chịu đựng một áp lực tâm lý nhẹ dẫn đến suy giảm chức năng nhận thức.
Kết quả cho thấy lượng matcha có thể bảo trì và cải thiện lực chú ý trong thời gian áp lực, cho thấy matcha có thể giúp những người trẻ tuổi làm việc hiệu quả cao và chuyên chú dưới áp lực hàng ngày. Lực chú ý liên quan đến khả năng lập kế hoạch, chấp hành nhiệm vụ và hoạt động hiệu quả trong cuộc sống hàng ngày.
Cây trà trong quá trình sinh trưởng của chúng nếu được che trong bóng râm sẽ thuận lợi hơn cho việc tích lũy các hợp chất hoạt tính sinh học, được coi là nguồn cung cấp theanine, catechin và các hợp chất khác có chất lượng cao nhất. Dựa trên nghiên cứu trước đây, người ta công nhận rằng ngoài việc tăng cường chức năng nhận thức, matcha có thể làm giảm mức độ lo lắng, giúp ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh, lại sẵn có đặc tính chống ung thư, chống viêm và bảo vệ tim mạch.
3. L-Theanine tăng cường chức năng não
L-Theanine là một axit amin chủ yếu được tìm thấy trong lá và nấm của cây sơn trà. Nó đặc biệt phổ biến trong matcha, nơi sự kết hợp của nó với caffeine mang lại cho matcha đặc tính không đắng và vị tươi đặc trưng. Sự kết hợp đặc biệt giữa L-theanine và caffeine này cũng rất đáng chú ý trong việc cải thiện sự tập trung và giảm căng thẳng, nhưng bản thân L-theanine cũng được công nhận là có tác dụng tăng cường chức năng não.
Theo một bài báo tháng 4 năm 2021 trên Tạp chí Thực phẩm Y dược (Journal of Medicinal Food), các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã so sánh ảnh hưởng đến nhận thức của một liều L-theanine duy nhất tiêu thụ trong 12 tuần và giả dược ở người lớn từ 50 đến 69 tuổi. Lợi ích của L-theanine được thấy rõ sau 12 tuần, thậm chí chỉ sau một liều duy nhất.
“Một liều L-theanine duy nhất làm giảm thời gian phản ứng trong các nhiệm vụ cần lực chú ý, cải thiện độ chính xác của câu trả lời, giảm thiểu số lượng thiếu sót và sai sót trong các nhiệm vụ cần trí nhớ. Điều này cho thấy L-theanine có thể cải thiện lực chú ý, từ đó cải thiện trí nhớ công tác và chức năng chấp hành”, các nhà nghiên cứu viết.
Để làm cho tác dụng của L-theanine rõ rệt hơn, nghiên cứu đã sử dụng liều 100,6 mg L-theanine. Để so sánh, một tách trà xanh chứa khoảng 25mg L-theanine, và nghiên cứu trước đó phát hiện, trong tình huống liều lượng 50,3 mg L-theanine, lực chú ý đã được cải thiện.
Có thể sử dụng chiết xuất trà xanh, trà xanh matcha và L-theanine khi cần thiết để có được chế độ dinh dưỡng mục tiêu, đồng thời bạn cũng có thể tận hưởng những lợi ích sức khỏe của trà xanh theo cách truyền thống, chẳng hạn như uống 1 hoặc 3 tách trà xanh mỗi ngày.
Theo GreenMedInfo/ET,
Hương Thảo biên dịch