Nhiều loại thuốc hạ sốt, giảm đau có paracetamol (acetaminophen) thường an toàn và hiệu quả, người dân có thể tự mua và tự sử dụng. Tuy nhiên, trong thực tế ngộ độc paracetamol rất phổ biến, thậm chí là gây tổn hại cấp cho gan và tử vong…
Theo TS.BS. Phạm Duệ, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai: “Tại Trung tâm chống độc, một trong những nguyên nhân “đầu bảng” của các ca ngộ độc nhập viện do tân dược là paracetamol. Ngộ độc do chất này ngày càng tăng vì paracetamol là thành phần chính trong nhiều thuốc điều trị cảm cúm, giảm đau, chống viêm, hạ nhiệt, sổ mũi”.
“Đây là các thuốc không phải kê đơn, số lượng mua không bị giới hạn. Việc mua và sử dụng rất dễ dàng là nguyên nhân dễ bị lạm dụng”, TS Phạm Duệ nhận xét. Vì các thuốc chứa paracetamol có nhiều công dụng nên nhiều người cứ bị đau (đau đầu, đau răng, đau nhức cơ, khớp…) là mua thuốc giảm đau chứa paracetamol để uống.
Viên sủi efferalgan paracetamol được dùng phổ biến để hạ sốt nhanh. Paracetamol còn là thành phần của nhiều loại thuốc khác nhau ở ngoài hiệu thuốc như Panadol, Decolgen, Hapacol… Vì vậy, bạn có thể đã uống paracetamol nhưng lại không hề hay biết.
Tác dụng phụ không xảy ra ở hầu hết những người sử dụng thuốc nhưng có một vài tác dụng có thể gây nguy hiểm, đặc biệt là nếu uống nhiều hơn liều lượng được khuyến cáo.
Paracetamol dùng để giảm đau mức độ nhẹ và mức độ trung bình. Đó là những loại đau thông thường do cảm lạnh, đau họng, đau đầu, đau mỏi cơ và đau bụng kinh, đau khớp hoặc đau răng. Bạn cũng có thể sử dụng thuốc để hạ sốt.
Cơ chế tác dụng đầy đủ của paracetamol chưa được biết đến. Nó không có tác dụng giảm sưng và viêm nhưng có thể ngăn chặn sự giải phóng một số chất hóa học tạo ra các tín hiệu của cảm giác đau ở não.
Tác dụng phụ: dị ứng, tổn thương gan
Hầu hết mọi người đều dung nạp được paracetamol nhưng nó cũng có tác dụng phụ. Có thể là dị ứng thuốc, nhưng hay được quan tâm nhất đó chính là tổn thương gan, thường xảy ra ở những người sử dụng quá liều.
Hãy gọi ngay cho bác sĩ nếu bạn có các biểu hiện dị ứng sau khi uống thuốc:
- Khó thở hoặc khó nuốt
- Sưng phù mặt, môi, họng hoặc lưỡi
- Phát ban
- Ngứa nhiều
- Bong da hoặc nổi mụn nước trên da
Tất cả những sản phẩm có chứa paracetamol đều có cảnh báo về gan, tổn thương gan nghiêm trọng có thể xảy ra nếu:
- Uống nhiều hơn 4g (4000 mg) paracetamol mỗi ngày
- Uống nhiều hơn 1 sản phẩm có chứa paracetamol cùng một lúc
- Uống từ 3 cốc rượu trở lên mỗi ngày khi sử dụng paracetamol.
Ngộ độc paracetamol có thể xảy ra khi uống quá nhiều. Gan sẽ chuyển hóa paracetamol thành các chất khác nhau, gây tổn thương gan.
Những triệu chứng của tổn thương gan bao gồm:
- Vàng da hoặc vàng mắt
- Đau bụng vùng hạ sườn phải
- Buồn nôn hoặc nôn
- Chán ăn
- Mệt mỏi
- Vã mồ hôi nhiều hơn bình thường
- Da xanh
- Bầm tím hoặc chảy máu bất thường
- Nước tiểu sẫm màu hoặc có màu như nước trà
- Đi ngoài phân đen
Quá liều paracetamol thường gặp hơn mức người ta tưởng vì nó là thành phần phổ biến của nhiều loại thuốc khác nhau.
Giới hạn ngộ độc paracetamol cũng tùy thuộc vào tuổi. Do vậy, không dùng loại paracetamol của người lớn để cho trẻ uống. Trước khi cho trẻ uống paracetamol, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, kiểm tra liều lượng và điều chỉnh cho phù hợp với tuổi và cân nặng của bé.
Minh Thành
Xem thêm:
- Paracetamol giảm đau, hạ sốt giảm khả năng sinh sản nam giới
- Nhận diện 5 sát thủ vô tình lặng lẽ hại gan mỗi ngày
- Chuyên gia cảnh báo về kho nội tạng khổng lồ, bí mật của Trung Quốc
Chuyên mục Sức khỏe, thời báo Đại Kỷ Nguyên nỗ lực mang đến cho bạn đọc những thông tin chính xác và bổ ích nhất. Tuy nhiên khoa học về thân thể người thật rộng lớn và còn nhiều điều y học chưa nhận thức đến được, do đó, các bài viết tại đây chỉ mang tính chất tham khảo. Mọi việc chẩn đoán, điều trị bệnh hay các tình trạng sức khỏe và làm đẹp cần phải có ý kiến các chuyên gia y tế được cấp phép.