Trên đường đi đến phòng tập gym vào một buổi chiều tháng 6, Grace Russell không thể ngờ rằng mình sắp phải đối mặt với cơn đột quỵ thay đổi hoàn toàn cuộc sống. Với một cô gái 17 tuổi, đột quỵ là khái niệm chỉ có ở người già. Trong vài tháng sau đó, khi bạn bè đang sống vui vẻ và hạnh phúc bên nhau, Grace phải bắt đầu học đi, học nói, học đọc và học cách tự chăm sóc bản thân lại từ đầu.
Cơn đột quỵ của cô gái tuổi teen
Đó là chuyện đã xảy ra với Grace Russell sống tại Rugeley, một thị trấn nhỏ của Staffordshire (Anh) – theo báo The Sun.
Thức giấc vào một buổi sáng chủ nhật với triệu chứng tương tự cúm và đột ngột mất khả năng nhìn như bình thường, nhưng Grace không mấy để tâm và đi đến phòng tập gym vào buổi chiều hôm đó.
“Khi lái xe đến phòng gym, mình đột nhiên không có cảm giác nửa người bên phải” Grace nhớ lại. Sau đó cô thấy bên mặt xệ xuống, ngay lập tức Grace gọi mẹ tới giúp.
Những khoảnh khắc cuối cùng Grace còn nhớ được là hình ảnh bố mẹ tới, mẹ gọi tên cô, sau đó Grace được đưa đến phòng cấp cứu, tại đó cô không thể đọc và lẫn lộn từ ngữ.
“Hình ảnh MRI cho thấy mình có cục máu đông trong não và chảy máu não”, Grace kể lại. “Mình đã thét lên trong đau đớn”.
Grace nhanh chóng được đưa đến viện, tại đây các bác sỹ nói rằng đã quá muộn để dùng thuốc tiêu sợi huyết. Họ đã tiến hành mở sọ và lấy đi ⅓ xương sọ để hạn chế biến chứng do phù não. Grace hôn mê trong 11 ngày. Cô chỉ có 20% cơ hội sống và 10% khả năng nuốt trở lại.
Khi tỉnh dậy, Grace không thể cử động nửa người bên phải. “Mình không thể đọc, viết, nói”, Grace nói, “Trí tuệ vẫn tốt, nhưng cơ thể không phối hợp. Mình bị giam hãm trong tâm trí của bản thân”.
Sau một tháng, Grace được chuyển về viện gần nhà và ra viện sau 2 tháng. Một năm sau bác sỹ lấp phần xương sọ lấy ra bằng một bản titanium.
Di chứng suốt đời
Đến nay, Grace vẫn phải chịu đựng những di chứng của cơn đột quỵ do các sợi dây thần kinh gửi tín hiệu đau về não bộ. “Cơn đau rất mạnh”, cô bộc bạch. Grace phải dùng thuốc giảm đau mạnh nhưng đi kèm là tác dụng phụ bao gồm đau đầu và thèm ăn. “Không có thuốc, mình không thể đi lại hoặc làm việc”.
Grace phải uống 12 viên thuốc mỗi ngày, ngủ 18 tiếng hàng ngày nhưng vẫn cảm thấy mệt mỏi.
Kể từ sau lần đột quỵ,Grace đã tốt nghiệp trường đại học và hiện đã có một công việc toàn thời gian. Thế nhưng cơn đột quỵ đó đã vĩnh viễn thay đổi cuộc đời cô gái tuổi đôi mươi. “Đôi khi mình cảm tưởng giống như bà lão 90 tuổi”
“Ở tuổi 17 bạn nghĩ mình là bất khả chiến bại”, Grace tâm sự. “Mình yêu đời, đi chơi với bạn bè, bị đột quỵ không phải thứ gì đó có thể xảy đến trong ý nghĩ. Bà mình đã bị đột quỵ nhưng mất trước khi mình sinh ra”.
Một trong những thử thách lớn nhất, theo Grace, là thấy bạn bè sống một cuộc sống bình thường. “Mình cảm thấy cơ thể phản bội. Mình đã rất buồn và giận, nằm khóc trên giường bệnh, rồi bắt đầu tự hỏi tại sao lại là mình và mình đã làm gì để phải nhận lấy điều này”
Nguy cơ đột quỵ do thuốc tránh thai đường uống
Về sau, Grace biết được cô có đột biến gen khiến cơ thể dễ hình thành cục máu đông. Thêm vào đó một số loại thuốc tránh thai cũng làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Hiện các bác sỹ của Grace tin rằng sau cùng chính những viên thuốc tránh thai đã gây nên cơn đột quỵ của Grace.
Khi đang dùng thuốc tránh thai, Grace chưa từng nghĩ rằng tác dụng phụ lại nghiêm trọng đến vậy. Theo thông tin ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng thì tỷ lệ mắc huyết khối chỉ là 1 trong 5 triệu người. Một số nghiên cứu cũng cho thấy uống viên tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ (dù nhỏ) và trầm cảm cho phụ nữ.
Còn Grace tin rằng bất cứ ai trước khi dùng thuốc nên thận trọng và xét nghiệm máu. Đồng thời lưu ý đến tiền sử gia đình và các yếu tố nguy cơ như uống rượu, hút thuốc, béo phì, mỡ máu, tăng huyết áp v.v.
Theo Esmee Russell, chuyên gia của Hiệp hội Đột quỵ Anh thì “một số loại thuốc tránh thai hooc-môn làm tăng nguy cơ [đột quỵ]… do chúng có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông”. Cục máu đông hình thành sẽ gây tắc mạch, dẫn tới mô cơ thể không được tưới máu đầy đủ.
Bởi vậy những người có nguy cơ tắc mạch như người mắc bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường không nên dùng thuốc tránh thai đường uống.
Những nhóm người không nên dùng thuốc tránh thai đường uống:
- Có thai hoặc nghi ngờ có thai
- Đang cho con bú
- Ra máu âm đạo bất thường chưa rõ nguyên nhân
- Đang theo dõi các khối u
- Phụ nữ trên 35 tuổi hút thuốc lá
- Có tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh gan, bệnh thận
- Đang điều trị một số thuốc chống co giật
Thuốc tránh thai có thể gây ra nhiều tác dụng phụ khác nhau với mỗi người vì chúng ta có hàm lượng hormon khác nhau. Ví dụ, bạn có thể có nhiều estrogen tự nhiên hơn chị gái hoặc bạn gái khác. Bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi quyết định sử dụng thuốc tránh thai đường uống. Nếu lo ngại về tác dụng phụ của thuốc, bạn có thể sử dụng các biện pháp tránh thai khác.
Một số tác dụng phụ khác của thuốc tránh thai đường uống:
Ra máu âm đạo: Khoảng 50% số phụ nữ uống thuốc tránh thai bị ra máu âm đạo ngoài kỳ kinh, hay gặp nhất trong vòng 3 tháng đầu sau khi dùng thuốc. Nói chung, tình trạng này sẽ tự hết ở trên 90% số phụ nữ khi uống đến vỉ thuốc thứ 3.
Buồn nôn: Buồn nôn nhẹ có thể xảy ra khi bắt đầu dùng thuốc. Triệu chứng buồn nôn thường tự hết sau một thời gian ngắn.
Cương ngực: Thuốc tránh thai uống có thể khiến ngực to lên hoặc cương cứng hơn. Tình trạng này thường sẽ cải thiện sau khi dùng thuốc được một vài tuần.
Đau đầu: Bạn nên đi khám nếu thấy xuất hiện những cơn đau đầu bất thường
Tăng cân: Một số loại thuốc tránh thai khiến cơ thể giữ nước, bạn cần theo dõi sau khi uống.
Thay đổi tâm trạng: Một số phụ nữ bị trầm cảm hoặc những thay đổi cảm xúc khác trong khi uống thuốc tránh thai.
Không thấy kinh nguyệt: Có những khi mặc dù thuốc được uống đúng, song kinh nguyệt vẫn không diễn ra.
Khí hư: Một số phụ nữ có thể thấy những thay đổi về khí hư (tăng hoặc giảm)
Thay đổi thị lực khi dùng kính áp tròng
Thuốc tránh thai uống cũng liên quan với tăng huyết áp, khối u gan lành tính và tăng nhẹ nguy có ung thư cổ tử cung.
Nếu gặp phải những tác dụng phụ dưới đây, bạn nên liên hệ với bác sỹ vì có thể đó là những dấu hiệu cảnh báo tình trạng nghiêm trọng:
- Đau bụng
- Đau ngực (hoặc khó thở)
- Đau đầu nhiều
- Các vấn đề về mắt như nhìn mờ hoặc mất thị lực
- Sưng/đau ở cẳng chân và đùi (cũng như đỏ, sưng hoặc đau ở bắp chân hoặc đùi).
Đại Hải