Các vụ cháy rừng nhiệt đới Amazon đã và đang bùng phát ngoài tầm kiểm soát ở Brazil trong nhiều tuần qua, có thể ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe của chúng ta, các chuyên gia cảnh báo.
Theo Viện nghiên cứu vũ trụ quốc gia Brazil, hơn 26.000 vụ cháy đã được ghi nhận ở Amazon vào tháng 8, con số cao nhất trong gần một thập kỷ. Khoảng 60% diện tích Amazon (hơn 2 triệu dặm vuông) là tại Brazil. Các nhà bảo tồn tuyên bố hầu hết các vụ hỏa hoạn đã được cố ý, để giải phóng mặt bằng, chăn nuôi gia súc và các mục đích khác.
Các chuyên gia về bảo tồn và sức khỏe cho biết nếu đám cháy không sớm được dập tắt, Amazon có thể đạt đến điểm bùng phát nghiêm trọng. Thường được gọi là ”lá phổi của hành tinh”, rừng nhiệt đới Amazon là một bể chứa carbon, hút khí carbon dioxide (CO2) và cung cấp khoảng 20% oxy (O2) cho thế giới.
Paul Rosolie, một tác giả và nhà bảo tồn, nói rằng các đám cháy đang thổi bay toàn bộ khí hậu Trái Đất. “Chúng ta không nhận ra mọi thứ liên kết với nhau như thế nào. Nếu đột nhiên mất Amazon, nhiệt độ và mưa sẽ thay đổi ngay lập tức. Đây là vết thương con người tự gây ra cho chính mình”.
Ảnh hưởng sức khỏe gần và xa
Có những tác động ngay lập tức từ các vụ hỏa hoạn đối với những người sống trong khu vực, Kerry Cesareo – Phó chủ tịch cấp cao về rừng của Quỹ Động vật hoang dã Thế giới cho biết. Khoảng 34 triệu người sống ở Amazon, bao gồm khoảng 385 nhóm người bản địa.
1. Chất lượng không khí
Nếu rừng tiếp tục cháy, nó sẽ thải ra một lượng ô nhiễm CO2 khổng lồ vào khí quyển, Tiến sĩ Adrian Forsyth, đồng sáng lập Hiệp hội Bảo tồn Amazon và Giám đốc điều hành của Quỹ Andes Amazon cho biết.
Khói có thể di chuyển một chặng đường dài, và điều đó đúng trong nhiều thập kỷ. Có thể phải mất vài năm bạn không thể bay đến các quốc gia như Bolivia do có quá nhiều khói, nó chặn tầm nhìn giao thông hàng không. Khi khói bốc lên, bầu trời thành phố Sao Paulo của Brazil, với số dân gần 12 triệu, đã trở nên tối dần vào lúc 3 giờ chiều, các phương tiện tham gia giao thông đều phải bật hết đèn pha.
2. Mô hình thời tiết
Rừng mưa nhiệt đới ‘gửi’ thêm nước vào khí quyển khi thực vật giải phóng nước từ lá trong quá trình quang hợp. Khi rừng cháy, có ít hơi ẩm thoát vào khí quyển, điều đó có nghĩa là lượng mưa sẽ ít hơn. Có thể có những tác động đến các kiểu mưa ở xa như Hoa Kỳ.
3. Y học và bệnh tật
Quinine là thuốc hiệu quả đầu tiên để điều trị bệnh sốt rét chiết xuất từ cây canh ki na của khu rừng này. Nhiều loại thuốc chống ung thư đến từ cây rừng nhiệt đới. Các hợp chất từ cây rừng nhiệt đới được sử dụng trong các loại thuốc để điều trị huyết áp cao, bệnh tăng nhãn áp, bệnh lao và các vấn đề sức khỏe khác.
Khi rừng bị chặt phá, chúng ta thường thấy dịch bệnh bùng phát. Các nhà nghiên cứu đã liên kết việc chặt hạ rừng với bệnh sốt rét và sốt xuất huyết.
4. Sức khỏe tâm thần
“Mọi người đang nhắn tin cho tôi, nói rằng họ cảm thấy vô vọng như thế nào khi nghe tất cả tin tức này”, nhà bảo tồn Rosolie nói. Trên mạng Twitter đang tràn ngập những thông điệp về sự giận dữ và kêu gọi hành động. Một người nói: “Mọi thứ trên Trái đất đang chết dần, rừng Amazon đang cháy, mọi người đều vô vọng”. Các hashtag #prayforamazonia (tạm dịch: cầu nguyện cho amazon) đã xuất hiện.
Những lo lắng được tạo ra do tình trạng khí hậu khẩn cấp là một vấn đề sức khỏe thật sự. Ba đứa con của Tiến sĩ Forsyth, những người nghe về bảo tồn thường xuyên và trong độ tuổi từ 18 đến 21, đã bắt đầu nói với ông rằng họ không có kế hoạch sinh con. “Chúng tin rằng hành tinh xanh đang chuyển biến như một vụ đắm tàu”, Tiến sĩ Forsyth nói.
Sống tích cực và hãy hành động
“Đây là một trường hợp bùng phát khẩn cấp trong quá trình ‘mãn tính’. Trừ khi có sự thay đổi trong việc thực thi luật pháp ở Brazil, nếu không Amazon sẽ tiếp tục xảy ra các vụ hỏa hoạn”, Phó chủ tịch Cesareo nói.
Morton của NASA cho biết, về lâu dài, điều cần thiết là “tìm kiếm sự cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn thiên nhiên”.
“Vấn đề này có khả năng gắn kết và cảnh tỉnh mọi người. Chúng ta thực sự không thể đủ khả năng để nhìn theo cách khác nữa”, nhà bảo tồn Rosolie nói.
“Tin tốt là, Amazon vẫn còn nguyên vẹn 80%. Điều cấp thiết là thực thi chính sách để bảo vệ rừng nhiệt đới”, Tiến sĩ Forsyth nói.
Ở cấp độ cá nhân, “tất cả chúng ta phải giảm tiêu thụ thịt”, Tiến sĩ, Giáo sư khoa học bảo tồn Jos Barlow, tại Đại học Lancaster, Anh, người nghiên cứu về tác động của con người đối với các vụ cháy rừng nhiệt đới.
Đối với những người cảm thấy cam chịu hoặc bất lực, điều quan trọng là bạn hãy tự hành động, theo lời của Bác sĩ Tâm lý học cao cấp tại Northwell Health ở Lake Success, NY. “Mỗi người có thể chọn thực hiện một thay đổi thân thiện với môi trường trong cuộc sống của họ để giúp bù đắp tác động của sự hủy diệt này”. Ví dụ, đặt hàng thực phẩm mang ra một lần ít hơn mỗi tuần, vì nhựa sử dụng một lần để gói thực phẩm là một mối ảnh hưởng cho môi trường. Hoặc làm tình nguyện cho một nhóm vì môi trường…
Theo WebMD