Trong dân gian sẵn có nhiều cây thuốc hay có tác dụng bảo vệ gan, tốt cho người bệnh viêm gan như atiso, cây chó đẻ răng cưa, nhân trần… Các cây thuốc này có thể dùng để hãm nước uống hàng ngày có tác dụng bảo vệ và tăng cường chức năng gan, hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan.
Cây Atisô bảo vệ gan khỏe mạnh
Cây Atiso tên khoa học là Cynara scolymus. Atisô tính mát, vị đắng nhạt, hương thơm dịu; người ta thường dùng hoa và cụm lá Atiso làm rau ăn. Nấu canh hoặc hầm với xương lợn hay nấu với gan lợn, ăn rất bổ. Với bệnh nhân đái tháo đường, atiso có tác dụng hạ lượng đường trong máu, ngoài ra còn có tác dụng nhuận gan, nhuận tràng, lợi tiểu, tăng tiết mật, thông mật, hạ cholesterol máu, bảo vệ gan chống độc.
Atisô thường được dùng để giải độc cho cơ thể, nhất là những người hút thuốc, uống rượu, bia nhiều, làm việc trong môi trường ô nhiễm, người bị tăng mỡ máu…Đông y còn kết hợp atisô với nhiều vị thuốc để chữa bệnh viêm gan mãn tính, xơ gan cổ trướng. Thảo dược này còn rất hiệu quả trong chữa thân nhiệt nóng, da mặt nổi mụn nhọt, bọc mủ, mẩn ngứa.
Người ta có thể dùng atiso dạng tươi hoặc khô hâm uống hay nấu thành cao lỏng, cao mềm; còn có dạng chiết tươi bằng cồn hoặc làm cồn thuốc. Hiện nay có rất nhiều thảo được được điều chế từ atiso nhưng chúng ta không nên lạm dụng, tham khảo ý kiến bác sỹ trước về liều lượng sử dụng.
Cây chó đẻ răng cưa tốt cho người bệnh viêm gan
Chó đẻ răng cưa có tên khoa học là Phyllantus urinaria L., họ thầu dầu Euphorbiaceae. Tên dân gian là cây chó đẻ vì đây là loại cây chó sau khi đẻ rất thích ăn. Cây chó đẻ răng cưa còn được gọi là cây diệp hạ châu, trân châu thảo, diệp hạ châu đắng, diệp hòe thái, lão nha châu…
Chó đẻ răng cưa có vị ngọt hơi đắng, tính mát, có tác dụng lợi tiểu, tiêu độc, sát trùng, tán ứ, thông huyết, điều kinh, thanh can, sáng mắt, làm se và hạ nhiệt. Người ta cũng đã nhận thấy tác dụng diệt khuẩn và diệt nấm rõ rệt của acid phenolic và flavonoid trong chó đẻ răng cưa, Coderacin dùng chế thuốc nhỏ mắt và thuốc mỡ tra mắt, nó có khả năng diệt một số vi khuẩn, nấm và mốc, chủ yếu là các mầm gây bệnh đối với mắt.
Khi dùng cây chó đẻ răng cưa làm bài thuốc, người ta thường nhổ cả cây, rửa sạch phơi nắng gần khô rồi đem phơi trong râm. Loại cây này có vị hơi đắng ngọt, tính mát. Người ta sử dụng toàn bộ cây để làm thuốc, có tác dụng giảm đau, chữa viêm gan, thông tiểu, có nơi còn sử dụng chữa bệnh viêm gan virus B, trị trẻ con cam tích, phù thủng do viêm thận, nhiễm trùng đường tiểu, sỏi bàng quang, viêm ruột, tiêu chảy, họng sưng đau. Ngoài ra, cây chó đẻ răng cưa còn có tác dụng bảo vệ gan cho những người uống rượu bia nhiều, làm giảm nguy cơ nhiễm độc gan.
Một cách sử dụng đơn giản nhất là dùng cây chó đẻ răng cưa phơi khô, sao vàng rồi đun lấy nước uống hằng ngày. Tuy nhiên, không nên sử dụng quá nhiều trong ngày.
Nhân trần thanh nhiệt
Nhân trần là một thức uống phổ biến vào mùa hè nóng nực của nhiều người. Nhân trần so vị hơi đắng, tính hơi hàn có công dụng thanh nhiệt, lợi thấp, lợi mật, được dùng để chữa các chứng hoàng đản, tiểu tiện bất lợi viêm loét da do phong thấp. Để trị hoàng đản dân gian dùng nhân trần 15g sắc uống. Để chữa viêm da lở loét, dùng nhân trần sắc đặc, lấy nước ngâm rửa chỗ tổn thương. Nếu mắc chứng da viêm nề và ngứa nhiều, dùng nhân trần 30 g, lá sen 15 g sấy khô, tán bột, mỗi ngày uống 3 g với nước lọc có pha chút mật ong.
Kết hợp với một số vị thuốc khác, nhân trần được đánh giá là cây thuốc tốt cho bệnh nhân bị bệnh gan. Dưới đây là một số công thức được dùng để chữa bệnh với nhân trần:
- Nhân trần 30 g thái vụn, hãm với nước sôi trong bình kín trong 15 phút, pha thêm một chút đường phèn, uống thay trà trong ngày. Dùng để phòng các bệnh do thấp nhiệt gây ra và điều trị viêm gan cấp hoặc mạn tính.
- Nhân trần 300 g, sinh đại hoàng 60 g, trà 30 g. Ba vị tán vụn, mỗi ngày lấy 30 g hãm với nước sôi trong bình kín trong 10-15 phút, uống thay trà trong ngày. Dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính có sốt.
- Bạch hoa xà thiệt thảo 500 g, nhân trần 150 g, sinh cam thảo 50 g. Tất cả tán vụn, mỗi ngày lấy 60 g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút có thể dùng được, uống thay trà trong ngày. Dùng để chữa viêm gan vàng da cấp tính có sốt.
- Mạch nha 500 g, nhân trần 500 g, quất bì 250 g; tất cả sấy khô, tán vụn, mỗi ngày dùng 60 g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Dùng để trị viêm gan giai đoạn có di chứng như rối loạn tiêu hóa, chán ăn, đầy bụng chậm tiêu…
- Râu ngô 300 g, nhân trần 150 g, bồ công anh 150 g. Tất cả tán vụn, mỗi ngày dùng 50 g hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Dùng để phòng chống viêm gan, viêm túi mật, sỏi mật…
St (tuelinh.vn)