Bạn có thể diệt muỗi bằng các sản phẩm xịt trên thị trường, nhưng cần lưu ý xem có chất DEET (N,N-diethyl-meta-toluamide) trong thành phần nguyên liệu hay không. DEET có thể làm chảy cả nhựa hoặc cước câu cá, do đó sẽ không tốt gì nếu để nó nhiễm lên da của bạn. Trẻ em đặc biệt có nguy cơ bị tác động mạnh mẽ tới hệ thần kinh còn đang phát triển, do da chúng dễ dàng hấp thụ hóa chất trong môi trường.
Kết quả nghiên cứu trên lâm sàng 30 năm cho thấy, việc tiếp xúc với DEET có thể gây ra những tác hại cho sức khỏe như sau:
- Mất trí nhớ, đau đầu, giảm chức năng của tế bào não, gây nhiễm độc hệ thần kinh
- Chứng run (các chi, cơ…), nhược cơ, đau nhức cơ và các khớp xương, co giật (động kinh)
- Sưng tấy da, phát ban, rộp
- Buồn nôn và nôn mửa, giảm huyết áp, nhịp tim chậm, thở gấp
- Đau, sưng và chảy nước mắt
Một hóa chất có thể gây hại khác được tìm thấy trong rất nhiều thuốc xịt côn trùng là permethrin. Chất này thuộc họ pyrethroid tổng hợp, được biết đến như là chất độc thần kinh. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) cũng đã cho rằng permethrin là chất gây ung thư – có khả năng gây ra các khối u phổi, u gan, các vấn đề về hệ thống miễn dịch và các bất thường của nhiễm sắc thể. Pyrethroid gần đây cũng đã được cho rằng có liên quan tới các vấn đề về hành vi ở trẻ em.
Permethrin là chất rất độc hại đối với môi trường – đặc biệt là với ong và thủy sản – cực độc đối với mèo. Chỉ cần một vài giọt là có thể gây tử vong cho loài thú cưng này của bạn. Nó có trong thành phần của một số thuốc diệt bọ chét, vì thế khi bạn thấy nhãn mác có ghi “chỉ dành cho chó” thì có khả năng là chúng có chứa permethrin.
Các biện pháp phòng ngừa đơn giản để tránh bị muỗi đốt
Đương nhiên, cách tốt nhất để tránh bị muỗi đốt là ngăn ngừa sự tiếp xúc với chúng ngay từ đầu. Bạn có thể tránh côn trùng cắn bằng cách ở trong nhà giữa thời điểm hoàng hôn và bình minh, đó là khi chúng hoạt động mạnh nhất. Mật độ muỗi cũng dày đặc hơn ở các khu vực có nhiều cây và gần vùng nước tù.
Bạn có thể làm theo nguyên tắc 3D do Hiệp hội Kiểm soát Muỗi Hoa Kỳ (AMCA) đề xuất như sau:
Rút nước (Drain) – Muỗi cần nước để sinh sản, vì vậy hãy cẩn thận rút hết các nguồn nước để ngăn ngừa sự ứ đọng nước quanh nhà và sân nhà bạn, bao gồm cả bát uống nước cho vật nuôi, rãnh nước quanh nhà, thùng rác và đồ tái chế, lốp xe dự phòng, máng tắm cho chim, v.v.
Trang phục (Dress) – Mặc những quần áo sáng màu, độ rộng vừa phải – như áo sơ mi dài tay và quần dài, đội mũ và mang tất.
Bảo vệ (Defend) – AMCA khuyến cáo sử dụng thuốc chống côn trùng có bán trên thị trường, nhưng khuyên bạn nên tránh các thuốc bôi và xịt hóa chất vì những lý do đã được thảo luận; hãy thử một trong số những lựa chọn thay thế từ thiên nhiên.
Trên thị trường có nhiều loại tinh dầu thực vật tự nhiên có hiệu quả đuổi muỗi cao mà chỉ cần một chút loại dầu chiết xuất tự nhiên này cũng có hiệu quả giống như DEET, nhưng không có các nguy cơ có hại. Bạn cũng có thể tự làm thuốc chống muỗi bằng cách sử dụng:
- Tinh đầu lá quế ( một nghiên cứu cho thấy hiệu quả trong việc tiêu diệt muốn còn hơn cả DEET)
- Dầu vani nguyên chất trộn với dầu olive.
- Lau rửa bằng xà phòng làm từ sả, và sau đó bôi tinh dầu sả nguyên chất lên da. Loại sả Java được coi là loại chất lượng tốt nhất trên thị trường.
- Dầu Catnip ( theo một nghiên cứu, loại dầu này hiệu quả gấp 10 lần so với DEET)
- Trong một nghiên cứu của Úc năm 2014 tinh dầu chanh bạch đàn được tìm thấy với hiệu quả như sau : 32% dầu tranh bạch đàn đảm bảo 95% được bảo vệ trong 3 giờ, trong khi 40% DEET đảm bảo 100% trong vòng 7 giờ.
- Dùng một công thức tự nhiên có dầu sả, dầu bạc hà và dầu vani để đuổi muỗi, bọ chét, bọ chó, ve và các côn trùng khác.
Muỗi sẽ thấy bạn không hấp dẫn nếu cơ thể bị thừa B1
Một nghiên cứu trong thập niêm 60 chỉ ra rằng uống vitamin B1 (Thiamine) có thể có hiệu quả trong việc ngăn bị muỗi đốt. Tuy nhiên, các nghiên cứu sau này lại thấy điều này chưa thực sự có kết luận chính thức. Nguyên lý là khi bạn dùng nhiều vitamin B1 hơn nhu cầu cần thiết thì lượng thừa sẽ được bài tiết qua nước tiểu, qua da và qua tuyến mồ hôi, và như vậy sẽ tạo ra mùi mà muỗi không thích.
Loại vitamin này tan trong nước và không có nguy hiểm hay độc tính gì kể cả khi bạn dùng với liều lượng cao, do đó nó là một phương pháp an toàn để thử. Bạn cũng có thể đừng ăn chuối trong mùa muỗi, vì có một chất được chuyển hóa từ chuối khiến muỗi bị hấp dẫn. Nghiên cứu cũng khuyên thường xuyên dùng tỏi hoặc viên nang tỏi có thể giúp bảo vệ bạn chống lại việc bị muỗi cắn và bôi vào vết muỗi cắn.
Điều trị các vết muỗi đốt và côn trùng cắn với thảo dược và các liệu pháp tự nhiên
Khi bạn bị đốt, bạn tìm đủ cách để làm giảm sự khó chịu và điều trị vết ngứa và vết viêm nhiễm bởi vết muỗi cắn. Thật may là có rất nhiều các loại thảo dược và các liệu pháp tự nhiên khác dịu nhẹ cho da, và rất nhiều thứ có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn. Do đó khi bạn bị muỗi đốt, hãy thử một vài thứ sau đây:
Chườm nóng hoặc chườm lạnh
Bạn cũng có thể dùng nước đá hoặc chườm nóng để giảm bớt sự khó chịu từ vết cắn. Một bài viết trên tạp chí Khoa Học Mỹ khuyên nên sử dụng một túi nước đá để điều trị vết thương do côn trùng cắn thay cho việc dùng thuốc giảm đau. Theo một bài báo đăng trên tạp san Thuốc và Điều trị bệnh thì có rất ít bằng chứng về hiệu quả của các chế phẩm thương mại điều trị côn trùng cắn, trong đó có cả thuốc kháng histamines và corticosteroids. Các tác giả kết luận rằng để đối phó với việc bị côn trùng cắn thì tốt nhất là làm sạch khu vực bị cắn và chườm lạnh.
Ngoài ra, trực tiếp dùng liệu pháp làm nóng cho vết cắn cũng có thể làm giảm ngứa, điều này đã được khẳng định bởi nghiên cứu của một người Đức. Cách đơn giản là dùng một chiếc thìa được làm nóng áp lên khu vực bị cắn. Chỉ cần ngâm chiếc thìa trong nước nóng một phút, sau đó áp vào chỗ cắn trong vài phút. Tất nhiên hãy chắc chắn rằng chiếc thìa không quá nóng, nếu không nó sẽ khiến bạn bị bỏng, vì vậy hãy kiểm tra độ nóng của nó trước khi áp lên vết cắn, đặc biệt khi sử dụng đối với trẻ em.
Hiệu quả cũng sẽ tương tự nếu bạn dùng 1 chiếc thìa được đặt trong tủ lạnh, hoặc chỉ đơn giản là dùng viên nước đá chà vào vết cắn.
Làm thế nào để muỗi không quấy rầy không gian sống của bạn?
Hãy ghi nhớ ba cách để tránh muỗi: không có nước tù, mặc đúng loại quần áo và bảo vệ đúng. Loại bỏ các khu vực sinh sản của muỗi là bước đầu tiên để hạn chế số lượng muỗi.
Ngoài ra, theo kinh nghiệm dân gian, một số cây trồng cũng có thể giúp bạn ngăn cản muỗi kéo đến nhà.
Trồng sả
Bạn có thể trồng vài khóm sả bên trong hoặc bên ngoài nhà để đuổi muỗi. Cây sả dễ trồng, vừa dùng để đuổi muỗi lại có thể dùng làm gia vị cho các món ăn rất có lợi cho sức khỏe.
Cúc vạn thọ
Kinh nghiệm dân gian cho thấy cúc vạn thọ có thể xua đuổi được một số côn trùng, trong đó có muôi, rệp vừng… Tinh dầu cúc vạn thọ cũng được dùng để thoa lên vết muỗi cắn để giảm sưng và ngứa.
Cây ngũ gia bì
Bạn có thể trồng ngũ gia bì ở sân vườn hay đặt chậu cây tại các bậc cửa ra vào. Trong Đông y, nó được dùng chữa đau nhức xương khớp, đau bụng, suy nhược. Ngoài ra còn chống ô nhiễm không khí và xua đuổi muỗi trong nhà.
Cây hương thảo
Hương thảo có mùi thơm dịu, dễ trồng. Ngoài việc trồng cây trong chậu để xua muỗi, bạn cũng có thể sấy khô hương thảo cho vào túi thơm hoặc đun lá trong nồi nước để chống muỗi vào mùa lạnh.
Cây bạc hà
Tinh dầu bạc hà rất tốt để trị các bệnh như cảm lạnh, nhức đầu, hắt hơi,… Bạc hà có mùi thơm dễ chịu, mang lại cảm giác thư thái cho con người nhưng lại khiến cho các loài muỗi, kiến, gián, ong,… tránh xa không gian sống của bạn.
Tùy mỗi người riêng biệt mà các liệu pháp có hiệu quả khác nhau. Việc dùng những sản phẩm hóa chất độc hại để diệt muỗi là biện pháp bất đắc dĩ, nếu không bạn có thể bị ngộ độc vì hóa chất (DEET,…) trước khi bị muỗi cắn.
Thuần Thanh, Thu Hiền biên dịch
Theo Đại Kỷ Nguyên tiếng Anh
Xem thêm: