Anh là con cả trong nhà. Hồi đó gia đình anh nghèo khó nhất vùng. Mẹ mất sớm, cha tần tảo nuôi 3 anh em nên người. Nhà gần sông, nhưng cha hay đau yếu nên ít khi mới được ăn cá. Bữa nào có cá là thịnh soạn lắm rồi.
Trong bữa ăn, mỗi lúc ăn cá, cha thường bảo:
– Để cha ăn đầu và xương.
Cậu em út liền nhanh nhảu:
– Tại sao hả cha?
Cha cười nói:
– Vì cha già rồi, hay đau đầu, ăn đầu thì nó sẽ bớt đau – cái này gọi là ăn óc bổ óc, hiểu không? Xương yếu, ăn xương thì sẽ khoẻ xương hơn. Có vậy mà cũng không hiểu hả?
Cậu em lại cười tít mắt, gật đầu lia lịa ra chiều hiểu lắm. Cha khẽ mỉm cười, lẳng lặng gắp miếng đầu và xương cá vào bát rồi ăn hết bát cơm.
Ba anh em nghĩ cha nói thật. Anh khi ấy đã vào cấp 2 rồi mà cũng tin, bữa cơm nào cũng xẻ đầu và xương cho cha ăn, còn ba anh em tranh nhau phần thịt. Rồi anh lớn lên, có thể thay cha đi đò ra sông, mò cua, thả cá. Đời sống gia đình dần dần khấm khá hơn cũng là lúc anh đủ lớn để hiểu bấy lâu nay cha luôn “nói dối” chuyện thích ăn đầu và xương cá.
***
Hơn 20 năm trôi qua, giờ đây anh đã thành đạt, vợ đẹp, con ngoan. Gia đình khá giả nên chẳng bao giờ anh phải “thích” ăn cái đầu hay miếng xương cá. Bữa ăn, vợ anh luôn bỏ đi, chỉ mang phần thịt lên mâm cơm.
Hôm nay là ngày giỗ cha . Nhìn di ảnh ba gầy còm, nhưng nụ cười vẫn tươi sáng, thấy con cá chiên to đùng, vàng ươm vợ đặt lên bàn thờ, anh bất giác rơi lệ.
Anh giấu vợ con, quay mặt lau nước mắt. Hình dáng người cha già còm cõi, xiêu vẹo bước đi bên sông, đi thả cá mùa nước nổi, rồi sau đó là những trận thương hàn triền miên hành hạ ông… Lòng anh nhói lên một cơn đau “nếu năm xưa cha được ăn nhiều thịt hơn, thì chắc đã không già yếu như thế”.
Anh bất giác kêu lên những tiếng “cha” từ trong cổ họng. Nó nghèn nghẹn trong đó, không rõ nên lời…
Lúc ra bàn ăn, vợ anh xẻ thịt con cá, bỏ đi phần đầu và xương. Anh giữ tay vợ lại:
– Em, để anh ăn đầu, đừng bỏ đi.
Vợ anh hiểu, không nói gì cả, gắp đầu cá qua cho chồng. Cô con gái nhỏ thắc mắc hỏi:
– Sao hôm nay ba lại ăn đầu. Nó xương lắm, sẽ làm đau ba đấy”.
Anh xoa đầu con gái, nuốt tiếng nấc vào trong cổ họng rồi bảo với con:
– Dạo này ba hay đau đầu, nên ăn đầu sẽ hết đau con gái à. Cái này gọi là ăn đầu bổ đầu đấy con yêu.
Anh vừa ăn, vừa nhìn lên ảnh cha, cố cho những giọt nước mắt không tràn xuống bát cơm…
Cha cả đời lam lũ, khó nhọc nuôi nấng con. Cả một đời gánh chịu hết đắng cay, chỉ để lại cho con phần ngọt bùi. Đến khi con có được chút thành tựu, muốn báo đáp cha, thì cha đã không còn nữa…
Thiện Nam (ST)