Sau sự tan chảy nhanh chóng của một sông băng ở Canada, người ta quan sát được trường hợp đầu tiên nước đột ngột đổi dòng.
Sự tan chảy nhanh chóng của một trong những sông băng lớn nhất của con sông Yukon ở Canada, sông băng Kaskawulsh, ở phía Tây Bắc đất nước khiến con sông biến mất chỉ trong bốn ngày, theo một báo cáo đăng hôm thứ 2, ngày 17 tháng 4 trên tạp chí Nature Geoscience. Nước đã hoàn toàn đổi dòng nhanh chóng, còn các nhà khoa học cho đây là trường hợp đầu tiên đột ngột “đổi dòng” quan sát cho thấy cho đến nay. Các chuyên gia đã ghi nhận hiện tượng này vào mùa xuân năm 2016, cho rằng đây là một ví dụ đáng lo ngại về sự nóng lên toàn cầu làm thay đổi đáng lo ngại địa lý của thế giới.
Khi sông băng Kaskawulsh tan chảy, nước thường chảy xuống phía Bắc dọc theo lòng sông Slims, khiến lòng sông rộng đến 150 mét tại điểm rộng nhất. Con sông Slims hợp nhất với sông Yukon ở Alaska và chảy ra Biển Bering, về phía Tây. Nhưng lần này, sự tan chảy nhanh chóng khiến nước đổi dòng về phía Nam, về phía dòng chảy của con sông Alsek để đổ ra Thái Bình Dương. Sự đổi dòng đột ngột diễn ra từ 26 đến 29 tháng 5 năm 2016. Lòng sông Slims gần như khô cạn và các nhà khoa học tin rằng việc nước đổi dòng này sẽ là vĩnh viễn.
“Chúng tôi đã tới khu vực này để tiến hành đo đạc về sông Slims, nhưng chỉ tìm thấy lòng sông gần như cạn khô”, ông James Best, một nhà địa chất thuộc Đại học Illinois, nói với tờ The Guardian.” Lưu vực phía trên nơi chúng tôi thường đến bằng thuyền nhỏ bây giờ là một vùng đầy bụi. Không thể tưởng tượng cảnh quan đã thay đổi đáng lo ngại như vậy”.
Những mảnh băng vỡ còn lại của sông băng Kaskawulsh khi chảy qua hẻm núi năm 2016. (Jim nhất / Đại học Illinois)
Nhóm các nhà khoa học đã dùng trực thăng để bay qua sông và sử dụng máy bay không người lái để khảo sát những gì xảy ra. “Chúng tôi thường thấy nước chảy tung tóe từ sông băng ra hai phía, nhưng bây giờ, nước chỉ chảy về một phía”, Best cho biết.
Mặc dù trong thế kỷ 19, các nhà khoa học cũng đã ghi nhận các trường hợp sông đổi dòng chảy, và họ nhận định các trường hợp đó liên quan đến những thay đổi về kiến tạo địa tầng và xói mòn đã xảy ra hàng ngàn hoặc hàng triệu năm trước. Sự đổi dòng đột ngột của sông băng Kaskawulsh được coi là trường hợp đầu tiên xuất hiện trong thời nay. Bài phân tích đăng trên tạp chí Nature Geoscience, cho rằng sự đổi dòng đột ngột này chắc chắn là do biến đổi khí hậu do con người gây ra.
Do nước đổi dòng, nên hồ Kluane, nhận nước từ sông Slims đã giảm một mét. Hiện tượng này khiến các loài động vật quanh đó buộc phải thích nghi với những điều kiện mới của hệ sinh thái. Đổi lại, lòng sông do nước từ sông băng bây giờ đang chảy vào lại rộng hơn từ 60 đến 70 lần và mực nước cao hơn nhiều so với trước đây.
Xem thêm: