Thường xuyên để mắt đến trẻ, không cho trẻ chơi đồ chơi sắc nhọn hay cho trẻ ăn trái cây có nhiều hạt cứng… là những cách giúp trẻ tránh được tai nạn hóc sặc thức ăn và nuốt dị vật.
Hóc, sặc là những hiện tượng thường gặp ở trẻ. Trường hợp nặng, không xử lý kịp thời, tính mạng trẻ có thể bị đe dọa.
Nguyên nhân chủ yếu là trẻ còn nhỏ, cơ thể chưa hoàn thiện để có những phản xạ đóng nắp thanh quản khi nuốt, dẫn tới thức ăn lạc xuống và chặn đường thở. Đặc biệt, thường xảy ra khi ăn, khi chơi. Phụ huynh có thể tham khảo những dấu hiệu trẻ nuốt phải dị vật và cách xử lý dưới đây:
Dấu hiệu nhận biết
Dấu hiệu cơ bản để phụ huynh nhận ra con mình đang bị hóc, sặc là khi trẻ đang ăn, chơi đùa… đột ngột ho dữ dội, da tái xanh, sặc sụa, tím tái, chân tay cứng đờ, không thể khóc, ú ớ, có thể xuất hiện nước, sữa, canh… trào ra từ mũi, miệng. Trường hợp nặng nhất, bé có thể xuất hiện cơn ngừng thở và tử vong.
Sơ cứu khi bé bị hóc, sặc
Sơ cứu trẻ sơ sinh
Khi thấy trẻ có dấu hiệu sặc sữa, sặc cháo, hay hóc dị vật (thực phẩm cứng, đồ vật nhỏ…) cha mẹ hoặc người giữ trẻ cần bình tĩnh và xử lý:
– Một tay giữ bé, dùng lòng bàn tay còn lại vỗ mạnh 5-7 cái vào lưng (chỗ giữa hai xương bả vai). Hành động này sẽ khiến áp lực trong lồng ngực trẻ tăng lên, tống đẩy dị vật ra ngoài.
– Nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa, dùng hai ngón trỏ ấn nhanh, mạnh, đột ngột vào xương ức.
– Nếu thấy cháo, sữa, canh… chảy từ mũi, miệng ra thì cha mẹ cần hút kỹ chúng để thông đường thở cho con. Việc này cần làm sớm để tránh sữa không ứ đọng trong mũi, miệng.
– Đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để thăm khám, kiểm tra sau khi sơ cứu xong.
Trẻ em trên 2 tuổi
Với trẻ trên 2 tuổi, cha mẹ và người trông trẻ có thể dùng biện pháp ép bụng Heimlich.
– Xác định, nếu bé còn tỉnh táo, nói được, cha mẹ để con đứng thẳng. Một người đứng ra sau lưng, ôm ngang thắt lưng bé, một tay tạo thành nắm đấm ấn mạnh lên vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên liên tiếp.
– Trường hợp hôn mê, đặt trẻ nằm ngửa, người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp.
– Trong tình huống bệnh nhân hôn mê sâu và không thở được, trước tiên phải hà hơi thổi ngạt 2 cái. Nếu dị vật vẫn chưa ra, trẻ vẫn chưa thở được thì cần thì kết hợp vừa hà hơi thổi ngạt vừa dùng tay ấn, cho đến khi dị vật văng ra hoặc bệnh nhân khóc, thở được, hồng hào hơn.
– Sau các bước sơ cứu, đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra, đề phòng trường hợp còn sót dị vật.
Cách đề phòng trẻ bị sặc, hóc dị vật
– Thường xuyên theo dõi trẻ để đảm bảo chúng không cho vật nhỏ vào miệng. Không cho trẻ chơi đồ chơi sắc nhọn và quá nhỏ.
– Cho trẻ ăn trái cây không hạt. Xay kỹ thức ăn.
– Khi bé ăn dặm, ăn cháo: Không nên ép bé ăn nhiều, không cho bé ăn khi đang chơi đùa, nói chuyện, chạy nhảy…
– Khi cho bé bú: Bế bé đúng tư thế, đầu cao hơn thân. Trong suốt quá trình cho ăn, cha mẹ cần quan sát con thật kỹ, động tác mút sữa và nuốt xuống nhịp nhàng. Khuyến khích con nuốt xong thức ăn lại bú tiếp, hạn chế bé bú liên tiếp rất dễ bị sặc.
– Người lớn cần bình tĩnh trước tình huống này, nhiều cha mẹ khi phát hiện ra trẻ tự ý cho hạt hay đồ chơi vào miệng, cha mẹ hét lên hốt hoảng, cố gắng móc họng bé, điều này làm con sợ hãi và khiến dị vật chui vào càng sâu hơn.
Hoài Phương
Xem thêm: Sơ cứu đúng cách cho trẻ bị hóc dị vật