Cho con tham gia trại hè đang trở thành xu thế trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, có vô vàn loại hình trại hè, mức phí cũng đa dạng khiến phụ huynh như rơi vào ma trận, không biết dựa vào những tiêu chí nào để lựa chọn cho phù hợp với con mình.
Trong mấy năm trở lại đây, các chương trình trại hè phát triển mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu trông giữ trẻ trong những ngày hè mà chúng không bị bó buộc trong các bức tường. Chương trình được thiết kế đa dạng, từ trải nghiệm, luyện kỹ năng tới phát triển năng khiếu nghệ thuật, thậm chí là… vào quân đội để rèn kỷ luật hay đi tu để học đạo đức. Chi phí cho một khoá trại hè cũng rất linh hoạt, từ những khoá tu 0 đồng tới chuyến du học hè vài trăm triệu.
Trại hè tham quan, dã ngoại
Loại hình trại hè này có thể xem như một chuyến du lịch ngắn ngày. Trẻ sẽ có cơ hội khám phá những miền đất mới và tăng hiểu biết về xã hội. Thay vì ép con tới lớp học thêm hoặc để con ở nhà không ai chăm sóc, cha mẹ đưa con tới trại hè để con được vui chơi lành mạnh trong những ngày hè. Bên cạnh đó, bản thân việc cho trẻ ở môi trường mới, xa cha mẹ, có nhiều bạn bè cũng trang lứa cũng giúp trẻ nâng cao kỹ năng tự lập cũng như khả năng giao tiếp và tương tác với mọi người.
Trại hè tham quan, dã ngoại có thể diễn ra trong ngày hoặc kéo dài 2-3 ngày hoặc 1 tuần, chi phí cho kiểu trại nè này cũng “mềm” hơn so với các hình thức khác do kết cấu chương trình hướng nhiều vào vui chơi, giải trí, ít các hoạt động giảng dạy, giáo dục lồng ghép.
Trại hè kỹ năng
Ở các thành phố lớn, trẻ em đang bị gọi là “gà công nghiệp” bởi chúng chỉ biết học mà không có nhiều hiểu biết xã hội. Do đó, cho con đi học kỹ năng là giải pháp được bố mẹ lựa chọn. Những khoá học này chú trọng vào kỹ năng sống, kỹ năng mềm, kỹ năng sinh tồn… được cha mẹ quan tâm nhiều.
Trẻ được học kỹ năng sinh tồn thông qua các trò chơi như kỹ năng gút dây, tạo lửa, tìm kiếm thức ăn, kỹ năng thoát hiểm, ứng phó nguy hiểm, trú ẩn… Các kỹ năng mềm như: giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề, kỹ năng tư duy, sáng tạo… cũng được lồng ghép vào từng hoạt động trẻ tham gia trong suốt trại hè.
Trại hè nghệ thuật
Nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển trí tuệ, nhân cách trẻ em. Đặc thù hơn so với trại hè kỹ năng, dã ngoại đơn thuần, trước khi đến với trại hè này, trẻ có sẵn niềm yêu thích các bộ môn nghệ thuật, hoặc ít nhất cũng phải tò mò, sẵn sàng “mở lòng” tìm hiểu.
Giáo trình của trại hè nghệ thuật rất đa dạng. Trẻ được trải nghiệm đầy đủ, đa dạng và có cái nhìn tổng quan nhất về các bộ môn: nhảy, múa, ca hát, diễn xuất, MC, vẽ… Tuỳ từng bộ môn mà giá trị trẻ nhận lại sẽ khách nhau. Nếu dance sport, ballet đòi hỏi các em phải kiên trì, dẻo dai, linh hoạt; thì bộ môn MC – kỹ năng sống thử thách trẻ học được cách vượt qua sự tự ti, làm quen với việc nói trước đám đông, tăng khả năng sử dụng ngôn ngữ.
Kết thúc trại hè, các em sẽ chứng minh kết quả học tập bằng tiết mục trên sân khấu để gia đình, bạn bè thưởng thức. Trại hè không chỉ thỏa mãn niềm đam mê nghệ thuật của trẻ mà còn là kỷ niệm đáng nhớ, tự hào cho cả cha mẹ.
Trại hè thiện nguyện
Xu hướng yêu chiều, bao bọc, chăm sóc con quá kỹ của cha mẹ có thể hình thành tính ích kỷ của trẻ em. Đặc biệt, với các trẻ ở thành phố, có điều kiện sinh sống và học tập thuật lợi, nếu không được nhìn xã hội theo nhiều chiều, các em dễ ảo tưởng về cuộc sống “màu hồng”. Rời xa thành thị về với vùng sâu, vùng xa, tận mắt chứng kiến cuộc sống của những người khó khăn hơn mình, học cách chia sẻ và giúp đỡ… chính là cái đích trại hè thiện nguyện hướng cho trẻ.
Trong trại hè thiện nguyện, trẻ không chỉ được tham quan cảnh đẹp hùng vĩ của thiên nhiên mà còn được trải nghiệm homestay, hòa nhập vào cuộc sống của người dân bản xứ, thưởng thức nền ẩm thực độc đáo của các dân tộc. Trẻ sẽ tập sinh hoạt theo tục lệ địa phương, giao lưu cùng các bạn học sinh tại trường phổ thông bán trú, kết hợp với hoạt động chia sẻ khó khăn với các bạn học sinh, người dân bản địa.
Trại hè khởi nghiệp
Định hướng nghề nghiệp sớm cho con cũng đang là mối quan tâm của nhiều bậc cha mẹ. Mục đích của trại hè khởi nghiệp là giúp trẻ được trải nghiệm nhiều ngành nghề để biết được sở thích cũng như năng lực của bản thân. Trẻ sẽ có cơ hội thử sức làm nông dân, làm doanh nhân, bác sỹ, kỹ sư… thông qua các bài giảng và hoạt động đóng vai để tìm được ngành nghề phù hợp mà mình muốn theo đuổi lâu dài. Các hoạt động trong trại hè cũng hướng đến giáo dục trẻ hiểu được giá trị của sức lao động.
Trại hè quân đội
Khoảng vài năm trở lại đây, khái niệm “học kỳ quân đội” đã dần trở nên quen thuộc với nhiều phụ huynh thành phố khi muốn tìm kiếm những khóa học kỹ năng sống, rèn luyện tác phong nề nếp cho con. Đây là dịp để trẻ phát huy tính độc lập, tự chủ, trau dồi kỹ năng sống để trưởng thành hơn nữa.
Tham gia các trại hè quân đội, trẻ được trải nghiệm cuộc sống như một người lính. Với kỷ luật và sự quản lý của các cán bộ chiến sĩ các bạn nhỏ sẽ rèn nếp sống ngăn nắp, nề nếp và kỷ luật trong quân đội. Các giá trị lễ phép, tôn trọng, yêu thương, trách nhiệm, thấu hiểu… là những giá trị trại hè hướng đến. Đó là cách giáo dục tình yêu quê hương đất nước ngay từ khi còn nhỏ.
Bên cạnh đó, trẻ cũng sẽ tham gia các hoạt động thể thao, được rèn luyện kỹ năng sống như phòng chống cháy nổ, sơ cứu vết thương…, hay các hoạt động team building như tổ chức cắm trại, dã ngoại, giao lưu thi đấu thể thao…
Khoá tu mùa hè
Gửi con đến các chùa học tu cũng là cách nhiều phụ huynh nghĩ đến khi tìm hiểu các hoạt động khi con nghỉ hè. Trước đây, các khóa tu mùa hè thường do các chùa, thiền viện tự tổ chức với quy mô nhỏ, nhưng gần đây, nhiều trung tâm kỹ năng sống cũng kết hợp với các chùa để mở rộng quy mô các khóa tu mùa hè lên đến vài trăm trẻ một mùa. Các khóa tu này thường diễn ra trong thời gian ngắn, từ 3–10 ngày, đối tượng học tu được chia theo từng lứa tuổi.
Các khóa học tu chủ yếu dạy về đạo lý nhà Phật và hướng dẫn trẻ tìm hiểu và thực hành Phật pháp để áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Tương tự như học kỳ quân đội, tham gia tu học trẻ sẽ tách hoàn toàn gia đình và thế giới bên ngoài để ở nội trú tại chùa. Tuy nhiên, lịch sinh hoạt tại khóa tu mùa hè thậm chí còn “gắt” hơn cả học kỳ quân đội. Trẻ sẽ phải dậy sớm, tập ngồi thiền, ăn chay và tự phục vụ những nhu cầu cá nhân của mình như giặt quần áo, rửa bát sau khi ăn cơm xen kẽ kết hợp học giáo lý.
Việc học giáo lý, nghe giảng pháp giúp bớt tâm xấu, hướng trẻ đến những giá trị đạo đức tốt đẹp, biết hiếu kính với mẹ cha, sống đời lương thiện. Đặc biệt, loại hình trại hè này rất phù hợp với các gia đình muốn chữa bệnh nghiện điện điện tử và thiết bị công nghệ cho con.
Du học hè – trại hè quốc tế
Xu hướng cho trẻ tham gia các khóa du học hè ngắn hạn tại các nước tiên tiến như Úc, Mỹ, Anh, Canada, Singapore, Hàn Quốc… đang được phụ huynh ở các thành phố lớn ưa chuộng. Ý thức được tầm quan trọng của tiếng Anh cũng như việc cần dạy trẻ tự lập, nhiều gia đình có điều kiện đã mạnh tay chi vài chục đến hàng trăm triệu đồng để con có 2-3 tuần trải nghiệm cuộc sống ở nước ngoài.
Cứ mỗi dịp hè, khoảng cuối thàng 6 đầu tháng 7 là các trung tâm tiếng Anh, trung tâm tư vấn du học và các trường tiểu học, trung học cơ sở dân lập, bán công chất lượng cao lại tấp nập tổ chức những khóa tham quan và học tập tại nước ngoài nhằm đáp ứng nhu cầu của các gia đình.
Trại hè quốc tế là nơi các em được gặp gỡ, sinh hoạt và giao lưu với học sinh quốc tế đến từ khắp năm châu, rèn luyện chuỗi các hoạt động kỹ năng sống, kỹ năng lãnh đạo và hội nhập quốc tế… Tạo cơ hội cho trẻ trở thành “công dân toàn cầu”, trại hè quốc tế sẽ là bước đệm rốt nếu gia đình có dự định để con du học.
Cẩn trọng với những khóa sinh hoạt hè
Tùy theo khả năng và nhu cầu của các em mà mỗi trung tâm có các khóa học riêng, với mức học phí khác nhau. Tuy nhiên, phụ huynh cũng cần nghiên cứu kỹ trước khi quyết định chọn lựa các lớp học hè cho con mình. Phụ huynh cần tìm hiểu, trao đổi thông tin với các đơn vị tổ chức và tham khảo kinh nghiệm của bạn bè đã có con tham dự các chương trình học hè để lựa chọn phù hợp với mục đính, tâm tính và nguyện vọng của trẻ.
Hơn thế nữa, cũng đã có không ít phụ huynh phàn nàn trong những năm qua về các khóa học sinh hoạt hè này được quảng cáo rất rầm rộ song tổ chức lộn xộn, không đúng phương hướng đã đặt ra và đôi khi là “treo đầu dê bán thịt chó” khiến cha mẹ tốn tiền con còn bị ảnh hưởng tâm lý, thậm chí còn bị tác động ngược so với mục tiêu chương trình đề ra.
TS. Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cho rằng các chương trình học hè không được kiểm soát chặt chẽ, mỗi người tiếp thu và truyền đạt một kiểu. Phụ huynh chỉ nghe quảng cáo khóa học như quảng cáo hàng hóa là sẵn sàng đầu tư tiền bạc cho con học mà không biết chất lượng có như quảng cáo không.
Do đó, các phụ huynh cũng cần biết, không phải đứa trẻ nào cũng có khả năng tiếp thu tất cả những gì được học, bố mẹ phải nắm bắt được khả năng của con để đầu tư, cho con học đúng khả năng thì mới đạt hiệu quả. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng không thể trông chờ vào một khóa học để biến đứa trẻ thành một người như mình mong muốn được. Nếu muốn trẻ có những thay đổi tích cực phải cần cả một quá trình rèn luyện, trong đó học tập ở nhà trường, vai trò của cha mẹ, gia đình là hết sức quan trọng…
Minh Lan