Đây là bản sonata hiếm hoi có sự cân bằng giữa cello và piano bởi cello trước đó chỉ bè đệm. Ở tác phẩm này, mỗi chủ đề đều được hình thành một cách hoàn hảo cho cả hai nhạc cụ. Ngay từ những câu nhạc mở đầu, bản sonata đã tỏa ra sự tinh tế, thoát tục và hân hoan.
Hoàn cảnh sáng tác
Sonata for Piano and Cello No. 5 cung Rê trưởng, Op. 102 No. 2 của Beethoven được sáng tác vào năm 1815 và xuất bản năm 1817 với sự cống hiến cho Nữ bá tước Marie von Erdődy, một người bạn thân và là tri kỷ của Beethoven. Giống với vài tác phẩm khác cùng thời kỳ, bản sonata dành cho piano và cello là một trong những tác phẩm danh giá có thể sánh ngang các bản sonata khác của Beethoven.
Các bản sonata được sáng tác từ cuối năm 1812 đến 1817, trong thời gian Beethoven, ốm yếu và vượt qua mọi khó khăn, trải qua giai đoạn im lặng theo nghĩa đen và nghĩa bóng khi sự điếc của ông trở nên trầm trọng và năng suất của ông giảm dần. Suốt bảy năm sau bản Sonata số 3 cung La trưởng, sự phức tạp trong bố cục… (với bản piano sonata Op 101 ngay trước đó) bắt đầu “giai đoạn thứ ba” của Beethoven.
Các nhà phê bình thời đó, thường bị bối rối bởi các tác phẩm cuối cùng của Beethoven. Họ gợi ra những phản ứng bất ngờ và bất thường nhất, không chỉ bởi hình thức mà còn cả việc sử dụng đàn piano nữa. Thời đó, những người sáng tác nhạc họ cho rằng viết sonata cho cello là rất khó, từ khi beethoven ra bản sonata này đã gợi mở cho họ một phong cách sáng tác theo chiều hướng mới.
Biểu diễn
Mặc dù được chơi ít hơn Sonata số 3, Sonatas Nos. 4 và 5 hiện là những yếu tố cần thiết trong tác phẩm cơ bản của các tác phẩm dành cho cello và piano.
Sonata for Piano and Cello No. 5 in D major, Op. 102 No. 2 gồm 3 chương:
Chương 1: Allegro con brio
Chương 2: Adagio con molto sentimento d’affetto – Attacca
Chương 3: Allegro – Allegro fugato
Clip là trọn vẹn tác phẩm được biểu diễn trực tiếp bởi 2 nghệ sỹ: Christoph Croisé (Cello), Oxana Shevchenko (Piano)
Và đây là màn trinh diễn tốc độ nhanh hơn so với những màn biểu diễn của những nghệ sỹ khác một chút, nên chất lạc quan được lên màu sắc đậm đặc hơn.
Chương 1 mở màn bởi giọng hát của Piano đã thấy hết được phẩm chất kịch tính của tác phẩm mà Beethoven đã viết thật vô cùng tinh tế và khó. Trong đó, sự mượt mà trong giọng hát bẩm sinh của cây đàn Cello có thể xoa dịu tất cả kịch tính ấy, dù rằng chính nó cũng gân guốc không kém phần Piano.
Chương 2 trên nhịp chậm huyền thoại điển hình trong thể loại sonata cổ điển, mà qua bút pháp thiên tài của tác giả, chiều sâu tâm hồn được diễn tả vô cùng sống động, lôi cuốn, lãng mạn, tâm trạng nhưng dịu dàng trong sáng tuyệt vời.
Chương 3 chơi trên nhịp nhanh Allegro rất sống động, sảng khoái thoát tục, bởi chương nhạc cất lên thật lộng lẫy trong sự tương phản đầy tình yêu và màu sắc nghệ thuật. Một chương nhạc rất nhanh, mạnh mẽ như vậy, mà hòa âm và mọi chi tiết đều cân bằng đến kinh ngạc.
Đôi nét về tác giả
Ludwig van Beethoven (17 tháng 12 năm 1770 – 26 tháng 3 năm 1827) là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức. Phần lớn thời gian ông sống ở Viên, Áo.
Ông là một hình tượng âm nhạc quan trọng trong giai đoạn giao thời từ thời kỳ âm nhạc cổ điển sang thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Ông có thể được coi là người dọn đường (Wegbereiter) cho thời kỳ âm nhạc lãng mạn.
Beethoven được khắp nơi công nhận là nhà soạn nhạc vĩ đại nhất, nổi tiếng nhất và có ảnh hưởng tới rất nhiều những nhà soạn nhạc, nhạc sĩ, và khán giả về sau.
Trong số những kiệt tác của ông phải kể đến các bản giao hưởng như Giao hưởng số 2 Rê trưởng, Giao hưởng số 3 Mi giáng trưởng (Anh hùng ca), Giao hưởng số 5 Đô thứ (Định mệnh), Giao hưởng số 6 Fa trưởng (Đồng quê), Giao hưởng số 7 La trưởng, Giao hưởng số 9 Rê thứ (Niềm vui), các tác phẩm cho dương cầm như Für Elise và các sonata Bi tráng (Pathétique), Ánh trăng (Moonlight), Bình minh (Waldstein), Khúc đam mê (Appasionata)… các sonata cho vĩ cầm như Mùa xuân (Spring), Kreutzer… các Piano Concerto số 2, số 3, số 5 Emperor (Hoàng đế), Violin Concerto D major… các khúc mở màn Overture Coriolan, Leonore, Egmont… và vở Opera duy nhất Fidelio, v.v.
Kim Cương