Những bức tranh của một bậc thầy bí ẩn trong một triển lãm đặc biệt hiếm có nói lên rằng, kho báu nghệ thuật thời kỳ Phục hưng vẫn chưa được khám phá hết.
Mỗi một bức tranh trong số 7 kiệt tác quý hiếm ở triển lãm có tên “Bartomom Bermejo: Bậc thầy Phục hưng Tây Ban Nha”, tại Phòng trưng bày Quốc gia ở London, có thể khiến người xem phải nín thở.
Một triển lãm nhỏ nhưng giá trị
Khoảng một phần ba số lượng tranh của Bartolomé Bermejo (7 bức) có mặt trong triển lãm, trong số đó 6 bức chưa bao giờ rời khỏi Tây Ban Nha trước triển lãm này. Triển lãm mở cửa tới ngày 29 tháng 9 năm nay. Trong triển lãm có cả bức tranh đầu tiên và cuối cùng được tư liệu hóa của ông, là “Saint Michael Triumphant Over the Devil With the Donor Antoni Joan” (1468) và “Desplà Pietà” (1490), cùng với một bản thảo tinh tế về chi tiết thanh toán cho bức tranh Saint Michael.
Mỗi bức tranh trong số 7 bức tranh đều đáng kinh ngạc, giống như khám phá ra một kho báu đã bị mất từ lâu.
Thật vậy, không gian triển lãm nhỏ nhắn tạo cảm giác như đang ở trong một hòm đựng báu vật. Những bức tường màu tím sâu thẳm trong phòng trưng bày ánh cùng sáng lờ mờ gợi lên một trải nghiệm thân mật, tạo nên bối cảnh tuyệt vời cho 7 bức tranh lấp lánh như những viên ngọc quý.
Mỗi bức tranh mô tả nghi thức cầu nguyện đều truyền tải những chi tiết nhỏ nhất, từ nhung, lụa cho đến ngọc trai, đá quý và áo giáp lấp lánh. Khi nhìn kỹ vào bức “Saint Michael Triumphant Over the Devil With the Donor Antoni Joan” (“Chiến thắng của Thánh Michael trước quỷ dữ, với nhà tài trợ Antoni Joan”), thậm chí có thể thấy những đường dệt của vải, và trên tấm giáp ngực vàng của Thánh Michael có thể nhìn thấy một hình ảnh phản chiếu của Jerusalem.
“Ông ấy đúng là một họa sĩ tuyệt vời về mặt kỹ thuật. Tôi nghĩ rằng triển lãm này thực sự thể hiện được điều đó, khi chỉ có rất ít tác phẩm trưng bày nhưng tất cả đều có chất lượng rất cao”, Letizia Treves – người phụ trách triển lãm – cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.
Treves nói mục đích của triển lãm này là đặt bức tranh đó vào trong một bối cảnh phù hợp. Mặc dù các tác phẩm của Bermejo trong Phòng trưng bày Quốc gia ở Anh được ca ngợi là ví dụ điển hình nhất về hội họa Tây Ban Nha thời kỳ đầu, Treves cho rằng trong bộ sưu tập tại đó không có bối cảnh thực sự phù hợp.
Triển lãm này cũng cho phép công chúng biết đến một trong những họa sĩ ít tên tuổi của Tây Ban Nha. Chỉ đến cuối thế kỷ 19, bức “Desplà Pietà” và các thiết kế cửa sổ kính màu của nhà thờ rửa tội ở Barcelona mới được khẳng định là của Bermejo. Hầu hết các tác phẩm của của họa sĩ này mới chỉ được khám phá lại vào đầu thế kỷ 20.
Một họa sĩ tự do và bí ẩn
Người phụ trách triển lãm Treves – qua một cuộc phỏng vấn với báo Epoch Times – đã tiết lộ nhiều hơn về các tác phẩm của họa sĩ Tây Ban Nha tuyệt vời nhưng ít được biết đến này. Sinh ra ở Cordoba, họa sĩ đã sống và làm việc chủ yếu ở các thị trấn và thành phố như Tous, Valencia, Daroca, Zaragoza và Barcelona.
Nhìn chung ông là một họa sĩ rất bí ẩn. Ngay cả ngày sinh và ngày mất của ông cũng không có tư liệu. Có thể ông đã vẽ nhiều bức tranh nhưng để ẩn danh, hoặc bị người đương thời coi là tranh Hà Lan vì ông chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của trường phái này. Cho đến nay mới xác định được chưa tới 20 bức tranh của ông.
Ông là một họa sĩ lưu động, điều này gây khó khăn cho sự thực hành nghệ thuật của ông, bởi vì khi đến một địa điểm mới ông lại phải làm quen với họa sĩ địa phương đó để được bảo lãnh.
Trong bức tranh cuối cùng của Bermejo trong bộ sưu tập này là “Desplà Pietà” (1490) từ Nhà thờ lớn Barcelona, viên phó chủ giáo trong bức tranh là Lluís Desplà – nhà tài trợ đã ủy quyền sáng tác tác phẩm này. Ông ta có trụ sở tại Barcelona và được biết là một đối thủ không khoan nhượng của Tòa án dị giáo (chuyên xét xử những người cải từ đạo Do Thái sang Cơ đốc như Paraejo). Vì vậy người ta cho rằng ông ta có thể đã bảo vệ Paraejo ở Barcelona và cũng chắc chắn đã trao cho Paraejo các hợp đồng ủy quyền nghệ thuật khác, bao gồm cả thiết kế cửa sổ kính màu của nhà thờ này.
Một điều đặc biệt khác về Bermejo là có vẻ như ông vẽ chủ yếu cho những khách hàng tư nhân nào đó, chứ không phải cho các tu viện hay nhà thờ lớn. Phong cách hội họa rất độc đáo của ông có lẽ đã thu hút các cá nhân. Hơn nữa nếu như ông chỉ là người cải đạo thì cũng khó lòng được trao cho các hợp đồng trang trí nhà thờ chính thống.
Điểm đặc biệt ở tranh Bermejo nằm ở sự mô tả đặc điểm và chân dung các nhân vật của ông. Các đặc điểm đó được thường tích hợp trong bối cảnh một hoạt động cầu nguyện. Khi soi kỹ vào những chi tiết, chúng thể hiện như những bức chân dung độc lập, nhưng cũng phối hợp rất tốt với câu chuyện ở mỗi trong 3 kiệt tác này. Ta thấy hình ảnh nhà tài trợ hiện diện rất chân thực trước nhân vật đại diện tôn giáo được thờ tự trong bức tranh.
Tác phẩm “Triptych of the Virgin of Montserrat” (Bộ ba tranh Nữ hoàng Montserrat – khoảng năm 1470 -75) được Bermejo vẽ riêng cho thương nhân buôn vải người Ý Francesco della Chiesa. Bức tranh này được treo ở Valencia, nhưng sau cái chết của vị thương nhân vào đầu thế kỷ 16, nó đã được gửi lại cho gia đình ông ta ở miền Bắc nước Ý ở Acqui Terme, nơi khởi nguồn bức tranh.
Tương tự, bức “Desplà Pietà” từ Nhà thờ lớn Barcelona, được vẽ cho nhà nguyện của Desplà bên trong nhà của ông ngay sát với nhà thờ. Hiện giờ nó được treo trong chính nhà thờ này, trong căn phòng nơi đặt lăng mộ Desplà, vì vậy nó vẫn được kết nối rất sâu sắc với nơi mà nó được vẽ ra. Ban tổ chức triển lãm đã phải mất khá nhiều công sức thuyết phục để Nhà thờ lớn Barcelona gửi nó đến London. Đây là lần đầu tiên bức tranh này được gửi ra nước ngoài.
Triển lãm tranh của Bartolomé Bermejo thành công ở chỗ có ít tác phẩm mà đã nói lên được nhiều điều. Đây là chỗ mà tranh cổ điển thời Phục hưng của Tây Ban Nha được tôn vinh.
Theo LORRAINE FERRIER, EPOCH TIMES
Clip hay: