Có thể rất hiếm trong chúng ta là bậc làm cha mẹ của những đứa trẻ được coi là “thần đồng” như Đỗ Nhật Nam (người Việt), Evan Le (Người Mỹ gốc Việt), hay Akim Camara (người Hà Lan)… Tuy nhiên, thật thú vị khi đọc những gì mà một “thần đồng” đã trải qua thời thơ ấu, bởi vì nếu con cái chúng ta sẽ không trở thành vĩ nhân hay thiên tài, thì một hạt giống được gieo trồng trên một mảnh ruộng tốt cũng sẽ hứa hẹn hơn nhiều thả chúng lên những mảnh đất khô cằn…
Wolfgang Amadeus Mozart là nhạc sĩ thiên tài, một ngôi sao chói lọi, một thần đồng trong lịch sử âm nhạc thế giới. Tất cả những từ ngữ đẹp đẽ nhất để nói về tài năng âm nhạc đều xứng đáng có thể dành cho ông. Và cả cuộc đời thật của ông cũng chứa đựng vô vàn những tình tiết khó tin tựa như huyền thoại…
Mozart được mệnh danh là “Mặt trời âm nhạc” do tài năng kiệt xuất, độc nhất vô nhị, cũng như tính chất âm nhạc rất trong trẻo, rực rỡ, tươi sáng. Và tất nhiên, được công nhận là một thiên tài ngay từ lúc còn sống, cuộc đời của Mozart có nhiều chi tiết đặc biệt. Theo dòng thời gian, những chuyện kể mang nét huyền thoại về cuộc đời ông có nhiều vô số. Đại Kỷ Nguyên sẽ lần lượt gửi đến độc giả.
Khi 2 tuổi Mozart đã ngẫu hứng chơi đàn như thế nào?
Cậu bé Mozart sinh ngày 27/1/1756 trong một gia đình tràn ngập âm nhạc ở thị trấn Salzburg, nước Áo. Cậu sinh ra với khuôn mặt xinh xắn tươi sáng, đôi mắt xanh ngời thông minh. Cha cậu là Leopol, một nghệ sĩ chơi đàn violon có tiếng trong dàn nhạc của nhà quí tộc ở Salzburg, ông cũng là người dạy dỗ âm nhạc cho Mozart. Gia đình Mozart có 2 người con, đó là Nannerl, chị gái và cậu út có tên đầy đủ là Wolfgang Amadeus Mozart.
Hai chị em cùng tỏ ra có năng khiếu đặc biệt về âm nhạc. Nannerl nhiều hơn em trai năm tuổi, từ khi 4 tuổi, cô đã có biểu hiện của một tài năng âm nhạc, chỉ sau một năm luyện tập đã đánh được những bản nhạc khá hóc búa. Tuy nhiên, tài năng của người em còn vượt xa hơn. Sở dĩ, người ta gọi Mozart là thần đồng âm nhạc vì tài năng của ông vô cùng đặc biệt và được bộc lộ từ lúc còn rất nhỏ.
Một buổi sáng mùa thu năm 1758, khi Mozart được 2 tuổi rưỡi, bà Anna Maria- mẹ của Mozart ở nhà cùng cậu con trai, ông Leopol đã đi làm, còn Nannerl thì đi học. Như lệ thường, bà ngồi vào đàn clavơxanh (đàn piano cổ) và bắt đầu chơi những bản nhạc mà hàng ngày Nannerl vẫn luyện tập. Trước đó, bà cẩn thận đặt Mozart ngồi trên chiếc ghế, phía bên phải cây đàn, để vừa đánh đàn vừa dễ dàng quay sang nói chuyện và trông nom cậu bé.
Trong khi mẹ chơi đàn, Mozart rất chăm chú nghe và quan sát những ngón tay đang di chuyển của bà mẹ, có vẻ như những bản nhạc đang thu hút được sự chú ý của cậu. Không lâu, sau khi đã chơi một số bản nhạc ngắn, bà Maria đứng lên, đi vào bếp để lấy một cốc nước. Trước khi đi, bà đẩy chiếc ghế mà Mozart đang ngồi sát lại cây đàn, cho cậu bé bám vào thành đàn đề phòng cậu có thể bị ngã.
Khi đang rót nước vào cốc, bà Maria chợt nghe thấy bản nhạc vừa chơi vang lên từ phòng khách, thầm ngạc nhiên nghĩ rằng cô con gái hôm nay lại đi học về sớm, bà hỏi vọng ra ngoài phòng khách: “ Sao con đi học về sớm vậy, Nannerl? ”. Không có tiếng trả lời, bà liền nghiêng người nhìn ra phía ngoài.
Bỗng nhiên bà sững người, suýt đánh rơi cả chiếc cốc trên tay, khi nhìn thấy cậu con trai bé nhỏ của mình đang mải miết đánh lại bản nhạc mà lúc trước bà đã tập. Tuy mức độ thuần thục và tốc độ của bản nhạc chưa thật chính xác, nhưng đó chính là bản nhạc mà bà vừa chơi. Không tin được ở mắt mình, sau giây lát định thần, bà Maria tiến gần lại cây đàn, nơi cậu bé vẫn đang say sưa chơi nhạc, bà hỏi:
–Con trai của mẹ, tại sao con đánh được bài này ? Chị Nannerl đã dạy con từ khi nào vậy ?
–Không, chị đã dạy con đâu, vừa nghe mẹ chơi đàn, con chỉ đánh lại thôi. Bà mẹ càng ngạc nhiên :
–Con nói gì? Vừa nghe mẹ chơi mà con đã đánh được như vậy sao? Không thể tin nổi ? Thấy cậu con trai tỏ vẻ chú ý và rất thích thú với cây đàn, bà Maria hỏi:
–Nếu con muốn tiếp tục được đánh đàn, hãy nghe mẹ chơi đoạn nhạc ngắn này, rồi con thử đánh lại xem.
Tay trái giữ vai Mozart, còn tay phải bà chạy trên những phím đàn một giai điệu ngắn. Ngay khi giai điệu vừa kết thúc, bàn tay bé xíu của cậu bé đặt lên phím đàn, không hề có chút ngập ngừng, cậu đánh lại giai điệu vừa xuất hiện. Cậu chơi chính xác cứ như đã từng tập nó nhiều lần. Bà Maria lại chuyển sang một giai điệu khác, lần này là một câu nhạc do bà tự nghĩ ra, Mozart cũng đánh lại chính xác.
Rồi những câu tiếp theo, ngày càng trở nên dài hơn, khó nhớ hơn, cậu bé cũng đánh lại được gần như là hoàn hảo. Đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, càng thử, bà Maria càng thấy được khả năng đặc biệt của con trai mình.
Đến trưa, khi ông Leopol về nhà, việc đầu tiên, bà Maria gọi ông đến bên cây đàn để cho ông chứng kiến khả năng đặc biệt của cậu con trai. Bây giờ đến lượt ông bố ngỡ ngàng khi thấy con trai mình, mọi ngày chỉ bình thường như những cậu bé khác, bỗng nhiên có những biểu hiện đặc biệt của một thiên tài âm nhạc. Sau khi kiểm tra kỹ năng khiếu của con trai bằng những đoạn nhạc khá hóc búa, ông tự hào nói với vợ: “ Đó là một tài năng đặc biệt, rồi em xem, mai đây, mọi người sẽ nhắc đến thằng bé nhà mình nhiều đấy”.
Điều đó đã sớm xảy ra, chỉ ít lâu sau, dưới sự hướng dẫn của ông Leopol, hai đứa con của ông đã cùng nhau luyện tập đồng thời hai loại nhạc cụ là violon và clavơxanh, chúng có thể biểu diễn độc tấu cũng như hoà tấu một cách khá thuần thục. Trong khi người khác phải mất nhiều năm mới có thể học để hoàn thiện kỹ thuật chơi một trong hai nhạc cụ này, thì chỉ trong hai năm, những đứa con ông đã nắm được kỹ thuật trình diễn thành thạo, đặc biệt là Mozart.
Cậu vừa có kỹ thuật tốt, có nhạc cảm và tỏ ra có tâm lý vững vàng trong khi biểu diễn. Chính vì thế Mozart thường được ông Leopol giới thiệu trong các cuộc trình diễn âm nhạc ở Salzburg, sau đó là thành phố Vienna- thủ đô nước Áo, và khắp các thành phố lớn của Châu Âu.
Mozart đã sáng tác bản nhạc đầu tiên của mình vào lúc 6 tuổi như thế nào?
Một buổi sáng trước khi đi làm, ông Leopol gọi Mozart đến và trao cho cậu một bản nhạc. Ông muốn con trai mang bản nhạc tới nhà ông chủ rạp hát, đó là món quà của ông Leopol tặng con gái ông chủ rạp hát nhân dịp sinh nhật cô bé.
Mozart hiếm khi được ra khỏi nhà một mình, mọi cảnh vật trên đường đều rất mới lạ với cậu bé. Trên đường tới nhà ông chủ rạp hát phải qua dòng kênh nhỏ, Mozart dừng lại trên thành cầu và ngắm nhìn không chán mắt cảnh những chiếc thuyền trôi dưới dòng kênh. Bỗng làn gió mạnh thổi tới, bản nhạc rời khỏi tay Mozart và bay nhanh xuống dòng kênh.
Mozart buồn bã quay về nhà, cậu chưa biết sẽ nói gì với cha về chuyện vừa xảy ra. Ông Leopol đi làm chưa về. Mozart ngồi vào đàn và chơi những khúc nhạc ngắn, trong đầu cậu chợt loé lên một suy nghĩ. Mozart liền sáng tác một bản nhạc và mang nó đến nhà ông chủ rạp hát, thay cho bản nhạc đã rơi xuống dòng nước.
Hôm sau, ông Leopol tới chơi nhà ông chủ rạp. Trước khách mời, ông này tươi cười nói với ông Leopol:
– Bản nhạc của bác hay tuyệt. Bác có muốn nghe lại không?
Leopol nhã nhặn cảm ơn. Con gái ông chủ rạp đàn những nốt nhạc đầu tiên. Ông Leopol thoáng giật mình vì thấy đó không phải là khúc nhạc của mình. Ông tiến lại gần cây đàn và nhìn vào bản nhạc. Quả thật như vậy, đó không phải là bản nhạc của ông sáng tác, ông nhận ra những nốt nhạc được viết bởi cậu con trai mình.
Bản nhạc kết thúc, những tiếng vỗ tay vang lên. Ông chủ rạp hồ hởi nói:
– Đó là một khúc nhạc thật trong sáng và đáng yêu. Tôi và con gái rất hài lòng khi nhận được món quà này của bác.
Khi về tới nhà, ông Leopol gọi Mozart tới và hỏi xem chuyện gì đã xảy ra. Cậu bé kể lại câu chuyện về bản nhạc rơi xuống dòng nước. Ông Leopol không mắng cậu bé, ông chỉ xoa đầu con trai và nói:
– Con đã viết được khúc nhạc thật hay, cha tự hào vì điều đó. Cha tin sau này con sẽ trở thành một nhạc sĩ lớn.
Lời tiên đoán của ông Leopol đã sớm trở thành sự thật. Ít năm sau, Mozart đã trở thành nhạc sĩ thiên tài sáng chói trong nền âm nhạc thế giới.
Câu chuyện trên xảy ra khi Mozart mới 6 tuổi.
Đại Kỷ Nguyên bàn:
Trong chúng ta có lẽ đa số chưa phải là thiên tài, và cũng chưa phải là cha mẹ của những bậc thiên tài, song, tâm hồn trẻ nhỏ cũng giống như một hạt giống bé nhỏ mong chờ được chúng ta gieo trồng lên những mảnh đất tươi tốt, chứ không phải mảnh đất khô cằn của game, của đồ chơi bạo lực và giải trí phù phiếm…. Nếu chúng được ươm trồng bằng những giá trị vĩnh hằng như âm nhạc đỉnh cao, lễ nghĩa truyền thống, như sự quan tâm và yêu thương chăm sóc, thì chẳng phải hạt giống ấy sẽ lớn lên thành một giá trị vĩ đại?
Ngay chính Wolfgang Amadeus Mozart cũng đã từng nói:
“Sự thông minh hay trí tưởng tượng ngất trời, hay thậm chí cả hai kết hợp cùng nhau cũng không làm nên thiên tài. Yêu thương, yêu thương, yêu thương, đó chính là linh hồn của một thiên tài.”
Ảnh trong bài: pixabay.com
(Mời xem tiếp phần 2)
Hà Phương Linh