Có độc giả đã viết cho Đại Kỷ Nguyên khi đến với loạt bài “Nghe lại bản gốc tuyệt đẹp”, rằng: “Đến ngày hôm nay, thế giới lại gần được nhau hơn, thì chúng ta phải cảm ơn tầm quan trọng và sức lôi cuốn của Âm nhạc, mà bất cứ một dân tộc nào đều có thể, qua những nhạc phẩm bất hủ của mình, mang mọi người lại gần nhau, hòa cùng một trái tim, dù ở góc phố nào trên thế giới”.
Đó vừa đúng là trường hợp của ca khúc Besame Mucho, không những đã vượt ra khỏi ranh giới đất nước Mexico, mà còn trở thành niềm tự hào của Mexico trên thế giới…
Besame mucho bản gốc sâu lắng hát bởi chính tác giả Consuelo Velasquez
Âm nhạc quả là có sức mạnh phi thường: nhạc sĩ trăm năm, bài hát thế kỷ
Consuelo Velazquez ở tuổi 15, khi còn là một thiếu nữ trẻ măng, bà viết ca khúc Bésame Mucho theo điệu Boléro, ca khúc mà sau đó thành công đến mức nổi tiếng khắp thế giới. Điều thú vị là ca khúc viết về tình yêu và những nụ hôn, nhưng vào thời điểm viết ca khúc, bà hoàn toàn là một thiếu nữ trinh trắng chưa hề có một mối tình, chưa hề có nụ hôn tình yêu đầu tiên. Tất cả lời viết và cảm xúc chỉ là cô bé tưởng tượng ra.
Và khi ấy điệu bolero lúc ấy chỉ mới vừa du nhập vào Mexico trong khi samba, mambo, tango mới là thứ âm nhạc đang nổi khắp nơi tại khu vực Latin này. Và Consuelo Velazquez là một nữ tác giả hiếm hoi viết nhạc bằng thức điệu bolero vào thời điểm ấy.
Ảnh hưởng của nhạc cổ điển từ thế kỷ 19
Theo bà, đó chỉ đơn giản là những xúc cảm trong sáng, mơ mộng, và bài này được viết do ảnh hưởng của một bài aria trong vở nhạc kịch opera “Goyeska” của nhà soạn nhạc người Tây Ban Nha Enrique Granados.
Consuelo Velazquez bắt đầu chơi dương cầm từ lúc 4 tuổi, vào nghề như một pianist nhạc cổ điển ở Nhạc viện Palacio De Bellas Artes và XEQ Radio, nhưng sau đó trở thành một ca sĩ và ca – nhạc sĩ thu âm. Và Besame Mucho đã mang tên tuổi bà ra khắp toàn thế giới.
Bà hồi tưởng lại: “Đó là vào một buổi chiều, ngồi bên dương cầm, trong tâm trạng ngẫu hứng tôi đã ứng tấu những tình cảm và ước vọng đang tràn ngập. Khi đó, thậm chí tôi còn chưa biết ghi lại nốt nhạc”
Nhưng cũng cần phải nói rõ rằng Besame Mucho không thuần là sáng tác của một mình cô bé 15 tuổi mơ mộng Consuelo Velazquez bởi bà cũng chịu ảnh hưởng từ người khác.
Hai câu mở đầu bài này bà đã lấy từ giai điệu của nhà soạn nhạc cổ điển người Tây Ban Nha cuối thế kỷ 19, Enrique Granados trong tổ khúc Đôi tim non trẻ yêu đương (Los Majos Enamorados), đặc biệt là ở khúc thứ 5 Lời thở than hay thiếu nữ và cánh chim họa mi (Quejas, O La Maja Y El Ruisenor) với những cảm xúc giai điệu tình cảm sâu lắng nhất. Những câu sau nhất là phần điệp khúc bà đã dựa theo câu mở đầu theo ngẫu hứng mà biến tấu, thay đổi cấu trúc thành điệu bolero cũng rất đẹp và hài hòa.
Nhưng cho dù có sự ảnh hưởng từ đâu thì Besame Mucho vẫn được xem là một sáng tác nổi tiếng nhất của Consuelo Velazquez. Sau khi nổi tiếng tại quê nhà, bài hát đã vượt biên giới vào Mỹ. Besame Mucho cũng lập tức xuất hiện trong một bộ phim và đến năm 1941 bài hát này chính thức được phát hành qua giọng ca nam trung người Mexico gốc Tây Ban Nha, Emilio Tuero. Năm 1944, bài hát được chuyển ngữ sang tiếng Anh lần đầu bởi nhạc sĩ dương cầm kiêm ca sĩ nổi tiếng Nat King Cole.
Vừa hợp với nỗi lòng người lính ra trận trong chiến tranh thế giới lần thứ 2…
Đó là năm 1944, vào thời điểm đó, Besame Mucho đột nhiên trở thành bài hát chuyên chở nỗi lòng của những người ra trận khi Thế chiến II lôi những chàng trai ra chiến trường và chia cách tình yêu của họ. Và vì thế ca khúc lại trở nên càng nổi tiếng.
Từ Mỹ, bài hát này đi một vòng Bắc Mỹ, sang toàn bộ Nam Mỹ rồi đến Pháp, châu Âu, sang Liên Xô tới châu Á và nhanh chóng chinh phục toàn thế giới.
Chinh phục toàn thế giới
Từ đó tới nay đã có hàng trăm ca sĩ trên khắp thế giới trình diễn bài này trong đó có những tên tuổi lớn như Andrea Bocelli, Dalida, Frank Sinatra, Dean Martin, Cesaria Evora, Julio Iglesias, Nana Mouskouri, Placido Domingo, the Beatles, The Flamingos, cùng các dàn nhạc tên tuổi như Johann Strauss II của Andre Rieu, Paul Mauriat, vv… Bài Bésame mucho được dịch sang tiếng Anh, Pháp cùng hơn 20 ngôn ngữ khác.
Thời điểm nào Besame Mucho cũng vẫn được hát một cách say mê như thể lần đầu tiên, kể cả sau này khi Celine Dion, Diana Krall hay Michael Buble… hát lại cũng vậy. Năm 1980, bộ phim Moskva không tin vào những giọt nước mắt đoạt giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất tại Oscar, lay động người xem một phần cũng nhờ sử dụng bài hát này.
Tác quyền giúp tác giả “sống sung túc cả đời”: một trong những tác phẩm kỷ lục được thu âm nhiều nhất
Besame Mucho, theo thống kê, đã trở thành một trong những bài hát được thu âm nhiều nhất thế giới với hơn 1.000 phiên bản, bán hơn 100 triệu đĩa, được biểu diễn trên ti-vi và đài phát thanh hơn 2 triệu lần, và tác quyền, như lời Consuelo Velazquez, “không phải nghĩ, đủ để tôi sống sung túc cả đời”.
Ở Việt Nam bài hát tồn tại dưới 3 phiên bản, của nhạc sĩ Y Vân với Đời như giấc mơ, của Phong Vũ với nhan đề Giấc mơ xưa và một bản lời Việt khác của Trường Kỳ với tựa Yêu nhau đi. Phiên bản của Trường Kỳ thông dụng hơn vì được khá nhiều ca sĩ chọn để trình diễn và thu âm.
Theo thời gian, Besame Mucho mãi là bài hát được xưng tụng dưới bất cứ ngôn ngữ nào. Đó là bài hát của tự do, của tình yêu, của tuổi trẻ và là bản tình ca xuyên thế kỷ, mang dấu ấn của nhạc cổ điển thế kỷ 19, và thế kỷ 20 rồi cả thế kỷ 21 ngày hôm nay.
1. Besame mucho cùng dàn nhạc Johann Strauss II của nhạc trưởng Andre Rieu
3. Besame mucho lộng lẫy và vô cùng tinh tế sang trọng với dàn giao hưởng Gimnazija Kranj Symphony Orchestra
4. Besame mucho với giọng ca nổi tiếng Andrea Bocelli
5. Besame mucho trong tiếng kèn saxophone da diết của Kenny G
Thay cho lời kết: Một lần nữa, chúng ta cảm nhận được sức mạnh diệu kỳ của âm nhạc trong khả năng kết nối mọi tâm hồn, xóa nhòa mọi khoảng cách địa lý, ngôn ngữ, quốc gia hay dân tộc. Besame mucho chính là minh chứng sống động nhất cho điều đó:
“Đến ngày hôm nay, thế giới lại gần được nhau hơn, thì chúng ta phải cảm ơn tầm quan trọng và sức lôi cuốn của Âm nhạc, mà bất cứ một dân tộc nào đều có thể, qua những nhạc phẩm bất hủ của mình, mang mọi người lại gần nhau, hòa cùng một trái tim, dù ở góc phố nào trên thế giới”.