Có một ca khúc ra đời từ sự hối lỗi của một người con dành cho đấng sinh thành. Đó là tiếng nói được viết lên từ sâu thẳm tâm hồn của người mà sau khi bươn chải, nếm đủ sự đời mới biết trân quý biết bao hạnh phúc gia đình. Giọt nước mắt ấy đã tạo lên một tuyệt phẩm ngự trị trong hàng triệu, hàng triệu con tim. Ca khúc có tựa đề ‘Anak’ – Con yêu, được ví như sợi dây cuốn chặt tình cảm gia đình, cha con, mẫu tử.
Anak là ca khúc gốc của bài hát lời Việt ‘Con yêu’, do ca sĩ người Philippines Freddie Aguilar sáng tác. Đây là một tác phẩm âm nhạc có sức lan tỏa mãnh liệt mà theo giới âm nhạc đánh giá thì cho đến bây giờ vẫn chưa có một ca sĩ Philippines nào khác có được sự thành công ở cấp độ quốc tế lớn hơn Freddie Aguilar, cho dù có thời, dòng chảy pinoy rock cũng được xem là niềm tự hào của quốc gia này. Chỉ với ca khúc Anak (Con yêu) Freddie Aguilar đã trở thành biểu tượng âm nhạc của Philippines.
Phiên bản tiếng Việt với tựa đề ‘Con yêu’, cho đến nay vẫn chưa tìm được ai là người đã dịch lời bài hát.
Bản gốc Anak – Con yêu:
Ca khúc này đã được thể hiện bởi rất nhiều ca sĩ người Việt từ trong nước tới hải ngoại, tạo thành một làn sóng mạnh mẽ làm lay động con tim người nghe, và trở thành một ca khúc đi cùng năm tháng kể từ những năm 70-80 của thế kỷ trước.
Bài hát là những giọt nước mắt từ chính câu chuyện cuộc đời của tác giả
Freddie Aguilar sinh năm 1953 tại tỉnh Isabela (Philippines) trong một gia đình gia giáo nổi tiếng. Ông nội anh là Thị trưởng Isabela còn bố anh là cảnh sát trưởng. Aguilar lớn lên trong một gia đình có lối sống cực kì nghiêm khắc. Cha anh là một một cảnh sát liêm chính và trọng danh dự. Ông coi trọng việc đóng góp lợi ích cho xã hội, nên ông rất mực kì vọng ở cậu con trai cả của mình. Aguilar sinh ra mang theo cả ước mơ của người cha mình. Ông mong muốn anh sẽ trở thành một luật sư giỏi.
Với cuộc chiến khốc liệt nơi chính trường, người liêm chính như ông khó lòng mà tồn tại giữa những âm mưu và lợi ích của những kẻ tham quan. Ông quyết định từ chức rồi đưa cả gia đình đến thủ đô Manila sinh sống.
Sự biến đổi cuộc sống bất ngờ khiến một đứa trẻ như Aguilar vốn quen sống trong sự đủ đầy về vật chất trở lên khó thích nghi với một cuộc sống trở nên khó khăn, tằn tiện. Cha mẹ của cậu bé đã gồng mình để xoay sở đảm bảo cho cuộc sống của các con có thể được tốt hơn, chính vì những lo toan đó là cướp đi phần lớn thời gian của họ. Có lẽ lúc này cậu bé ấy đã nghĩ rằng, cha mẹ không dành thời gian cho mình như xưa, và có lẽ họ không còn yêu mình nữa. Suy nghĩ non nớt của một đứa trẻ đã khiến cậu bé dần cách xa với bố mẹ mình. Luôn không hiểu được nỗi lòng và những cố gắng của họ.
Nếu như năm nào cha mẹ cũng tổ chức tiệc sinh nhật cho cậu, thì thời gian này dường như sự kiện ấy bị lãng quên. Cậu cho rằng ông đã không còn quan tâm, không còn yêu mình nữa.
Cho đến một hôm, đi học về và Aguilar đã tròn mắt khi thấy trong nhà xuất hiện một cây guitar cũ sờn cả cạnh. Cậu bé vui mừng cầm đàn mân mê và trong cậu bỗng dưng trỗi dậy một tình yêu. Nhưng tình yêu ấy tắt ngấm chỉ sau vài phút. Bố cậu ra lệnh bỏ ngay cây đàn xuống bởi đây là món quà mà bố mua cho người chị vốn đang học nhạc ở trường.
Nhưng sự nghiêm khắc của ông bố không làm Aguilar nản lòng. Những lúc chị tập xong, cậu lén lút mang đàn vào phòng và tự học. Với đam mê cháy bỏng với âm nhạc, Aguilar đã bắt đầu sáng tác từ khi cậu mới chỉ là một đứa trẻ 14 tuổi. Dĩ nhiên bố cậu không hề hay biết. Khi 17 tuổi Aguilar đã trở thành một tay đàn thực sự với kĩ thuật chơi đàn rất tuyệt vời.
Bố của Aguilar đã mặc định đặt ra nhiệm vụ cho cậu là phải trở thành một luật sư khi cậu còn đang học Trường Trung cấp Kỹ thuật De Guzman chuyên về điện cơ. Tất nhiên đây là điều mà Aguilar không hề hào hứng.
Năm cậu 17 tuổi, rock đã tràn đến khắp mọi nơi và cậu là một trong những tay hát rock hay nhất trường. Một hôm, 3 người bạn gái đến nhà rủ Aguilar tham dự một bữa tiệc. Chẳng may lúc ấy, bố của Aguilar biết được và cấm tuyệt đối cậu con trai ra khỏi nhà. Ông bảo cậu sẽ nhận hậu quả nếu đi theo 3 cô gái ấy. Đáp lại, Aguilar vẫn quyết đi. Tối hôm ấy trở về nhà, đón chờ Aguilar là bố cậu với dây thắt lưng sẵn trong tay. “Ông không đánh vào mông tôi mà đánh tới tấp vào lưng”, Aguilar nhớ lại.
Trận đòn ấy đã mở màn cho cuộc nổi loạn của Aguilar. Anh quyết định bỏ nhà ra đi trở thành một kẻ phiêu bạt.
Nếm trải cuộc sống với những vất vả khổ cực và cô đơn của một đứa trẻ hiếu thắng và khát khao được thể hiện mình
Ai cũng từng có một thời kì nổi loạn trong đời. Ở cái tuổi mà chưa đủ độ chín chắn với sự bồng bột hiếu thắng, muốn khẳng định mình thì luôn cho rằng cuộc sống là đơn giản và dễ dàng. Bỏ nhà ra đi là sẽ được tự do và có thể làm bất kì điều gì mình muốn mà chẳng phải chịu sự quản thúc của ai. Với Aguilar, lúc này anh cũng mang trong mình suy nghĩ ấy. Anh cho rằng từ nay anh sẽ được thỏa lòng tự do thể hiện mình và thực hiện đam mê của cuộc đời.
Aguilar nhắm tới những phòng trà ca nhạc hạng thứ cấp, tới một cái micro cũng không có, trong biển người của mùi đồ uống pha lẫn với mùi mồ hôi. Anh muốn được hát những ca khúc bằng tiếng Tagalog, một ngôn ngữ của quê hương mình, nhưng các chủ phòng trà không cho phép. Aguilar khi đó đành phải hát những ca khúc nhạc ngoại. Anh chỉ nhận được 20 Peso/ đêm hát tương đương với 0,5 USD.
Đồng tiền nhận được quá rẻ mạt so với những vất vả mà Aguilar đã phải bỏ ra hàng đêm. Nó không đủ để cho anh có thể tích cóp được một số vốn nho nhỏ thực hiện ước mơ riêng của mình. Cuộc sống trở nên khó khăn, chật vật.
Aguilar bắt đầu tụt dốc với những tụ tập rượu chè, bài bạc, các tụ điểm vui chơi thác loạn. Trải qua 5 năm trời trong cuộc sống tự vùi dập chính mình, anh cảm thấy đau khổ, cô đơn và nhớ tới mái ấm gia đình của mình. Anh nhớ tới những lời cha đã dạy mình. Đã nếm trải những cay đắng cuộc đời, lúc này Aguilar mới thực sự thất vọng với chính mình; sự hiếu thắng hay bản tính ngựa non háu đá đã khiến anh ngã gục và giờ đây anh sống trong tình cảnh như một kẻ chạy trốn sự thật phũ phàng.
Trong khoảnh khắc vô vọng ấy, Aguilar đã khóc và anh đã bắt đầu viết những dòng đầu tiên của bài hát Anak vào năm 1977 khi anh tròn 24 tuổi, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cuộc đời anh.
Bài hát là lời hối lỗi của đứa con ngỗ nghịch dành cho cha mẹ mình
Mở đầu bài hát là lời ca thiết tha, khơi gợi lên lòng trắc ẩn của mỗi người: “Khi bạn được sinh ra trong thế giới này, bạn mang theo những giấc mơ và lời khẩn cầu với thượng đế từ cha mẹ bạn”.
Bài hát là sự hối lỗi muộn màng của đứa con đã làm đau lòng cha mẹ. Khi trong cuộc sống chẳng ai cho không bạn cái gì, thì cha mẹ bạn lại là người sẵn sàng hi sinh vì bạn vô điều kiện, ngay cả mạng sống của mình họ cũng sẵn lòng đánh đổi. Con lớn lên trong tình yêu thương, che chở, bao bọc như những dòng sữa mẹ ngọt ngào từng ngày nuôi lớn đứa con yêu, để rồi một ngày nó trở nên ương bướng, muốn vẫy vùng đi xa khỏi mẹ cha. Nó tưởng rằng nó đã có thể tự lập, có thể tự đi trên đôi chân mình. có thể tự sống. Và khi nó trở nên tuyệt vọng, trong khổ đau, trong nỗi nhớ mong, nó lại muốn tìm về nơi bình yên ấy, đó là vòng tay của mẹ của cha. Để rồi tới lúc đó có lẽ nó mới chợt hiểu, tình yêu của cha mẹ rộng lớn bao la biết nhường nào.
Aguilar đã thu bản mộc vào băng cassette và khi nghe lại anh đã khóc ròng. Khi Aguilar cầm đàn và hát bài hát này đã có rất nhiều người khóc theo. Cô bạn đồng nghiệp nói rằng đây chính là bài hát về cuộc đời của cô. Lấy tay lau nước mắt cho bạn, Aguilar cũng nói rằng đây cũng là bài hát cuộc đời của anh, là lời hối lỗi của biết bao đứa trẻ đã từng làm đau cha mẹ mình.
Âm nhạc đã khiến Freddie Aguilar bỏ nhà ra đi, thì nay âm nhạc lại mang anh trở về nhà. Cả nhà dang tay đón anh trở về. Bố của anh, sau khi đọc ca từ của Anak đã ôm anh vào lòng và tha thứ cho đứa con mãi mãi là bé bỏng trong mắt của mình. Và ông vẫn không quên nhắc lại ước mơ mà ông đã kì vọng ở anh: “Bố vẫn muốn con trở thành một luật sư”.
Bài hát cũng nói lên một thực trạng của mâu thuẫn gia đình tồn tại ở bất kể quốc gia nào
Tại sao ca khúc này lại chạm sâu vào trong tâm thức của mỗi người đến vậy? Tại sao nó đã có sức lan tỏa rộng khắp quốc tế như thế? Phải chăng nó là một bức tranh gia đình mà ở đâu người ta cũng bắt gặp?
Cha mẹ luôn cố gắng làm những điều tốt đẹp nhất cho đứa con của mình. Một phần từ chính những thất bại hay những ước mơ còn dang dở của cuộc đời mình mà muốn đặt lên vai con những điều đó, mong muốn con giúp cha mẹ tiếp nối ước mơ chưa thành. Vậy nên một cách tự nhiên, người con được sinh ra là đã mang theo bên mình cả ước mơ của cha mẹ. Nhiều khi các đấng sinh thành đã quên khuấy đi rằng, con mình cũng là một cá thể độc lập, nó có những suy nghĩ và ước mơ của riêng nó. Sự áp đặt lên con cái đã làm chính đứa trẻ trở nên quá mệt mỏi, quá sức chịu đựng và muốn bùng nổ.
Con trẻ với những suy nghĩ giản đơn, đã quen rồi với sự bao bọc che chở của cha mẹ, coi đó là một sự nghiễm nhiên, mà không biết rằng đó cũng là sự hi sinh to lớn của cha mẹ. Do đó các mâu thuẫn bắt đầu nảy sinh từ sự không hiểu và thiếu chia sẻ lắng nghe của chính những thành viên trong gia đình. Khi mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm thì cũng là lúc phát sinh hành động bùng nổ, nổi loạn của đứa trẻ. Nó chỉ thực sự hiểu ra cuộc sống khắc nghiệt và nhớ tới công ơn cha mẹ nó khi bản thân nó phải trải qua những khó khăn, tủi nhục từ những vấp ngã ngoài đời.
Nếm những bất hạnh để rồi biết quý tiếc những phút giây êm đềm bên gia đình. Sống cực khổ để thấy rằng gia đình là nơi mà họ nhận được sự hi sinh nhường nhịn vô điều kiện của mẹ cha. Và khi xã hội bon chen đã làm cho họ mệt mỏi, sau những thất bại chán chường thì họ mới hiểu rằng, gia đình là nơi để quay trở về bình yên và niềm tin bất biến.
Anak là một ca khúc được viết lên bằng những ca từ chân thành nhất, mộc mạc nhất, từ sâu thẳm của người con lạc lối, dành tặng cho đấng sinh thành của mình. Nó như một lời xin lỗi và xin được tha thứ. Chính vì vậy mà ca khúc này đã nhận được sự đồng cảm của rất nhiều bạn trẻ. Anak đã đi sâu vào trong tiềm thức và được dịch sang 26 ngôn ngữ, lấy đi những giọt nước mắt đồng cảm của rất nhiều khán giả. Chính vì thế mà đã có không ít những người con tự cất tiếng hát bài Anak trong những nghẹn ngào, như một cảm xúc chân thành nhất, để xin lỗi và cảm ơn tới chính cha mẹ mình. Đó như một màn đồng ca của nhân loại, bất luận người hát nó là ai và ở đâu. Ở khía cạnh đó, Anak đã xứng tầm là một ca khúc quốc tế.
Lời tiếng Anh: Child
When you were born into this world
Your mom and dad saw a dream fulfilled
Dream come true
The answer to their prayers
You were to them a special child
Gave them joy every time you smiled
Each time you cried
They’re at your side to care
Child, you don’t know
You’ll never know how far they’d go
To give you all their love can give
To see you through and God it’s true
They’d die for you, if they must, to see you here
How many seasons came and went
So many years have now been spent
For time ran fast
And now at last you’re strong
Now what has gotten over you
You seem to hate your parents too
Do speak out your mind
Why do you find them wrong
Child you don’t know
You’ll never know how far they’d go
To give you all their love can give
To see you through and God it’s true
They’d die for you, if they must, to see you near
And now your path has gone astray
Child you ain’t sure what to do or say
You’re so alone
No friends are on your side
And child you now break down in tears
Let them drive away your fears
Where must you go
Their arms stay open wide
Child you don’t know
You’ll never know how far they’d go
To give you all their love can give
To see you through
And God it’s true
They’d die for you, if they must, to see you here
Child you don’t know
You’ll never know how far they’d go
To give you all their love can give
To see you through and God it’s true
They’d die for you, if they must, to see you here
Tạm dịch:
Ngày con yêu cất tiếng khóc chào đời
Tràn dâng hạnh phúc ấm áp tuyệt vời
Con mang theo giấc mơ và lời khẩn cầu của mẹ cha
Con mang theo những khoảnh khắc yên bình
Nụ cười con xóa tan đi mệt nhọc khổ đau
Mỗi lúc khóc được ấp ôm vỗ về trên bờ vai
Biết chăng con tình mẹ cha là tình bao la thiết tha
Vì yêu con cha mẹ sẽ chẳng tiếc cả cuộc đời
Ngày tháng cứ thế cứ thế trôi đi
Hạ Xuân Thu qua rồi đến Đông về
Người con xưa kia cũng lớn theo thời gian
Chẳng biết có lúc con nghĩ suy gì
Lại nói ra lời ghét bỏ cha mẹ mình
Lời khuyên năm xưa, hôm nay nhói trong lòng con
Biết chăng con tình mẹ cha là tình bao la thiết tha
Vì yêu con cha mẹ sẽ chẳng tiếc cả cuộc đời
Rồi có những lúc con như tuyệt vọng
Bơ vơ cô đơn không thốt nên lời
Không ai quanh con không ai sẻ chia
Gục đầu khóc nước mắt trôi đi nỗi niềm
Về đâu bao năm con vẫn đi tìm
Mẹ cha nơi xa vẫn luôn chờ con
Biết chăng con tình mẹ cha là tình bao la thiết tha
Vì yêu con cha mẹ sẽ chẳng tiếc cả cuộc đời
Tịnh Tâm