1504 có thể coi là một năm đặc biệt trong nền nghệ thuật Phục Hưng. Trong năm này, những nhân vật xuất chúng nhất thời kỳ văn hóa Phục hưng đều vẽ hoặc hoàn thành các tác phẩm nổi tiếng bậc nhất của mình. Đó là bức “Hôn lễ của Đức mẹ đồng trinh” của Raphael, bức tượng điêu khắc kinh điển “David” của Michelangelo và bức họa “Mona Lisa” của Léonard da Vinci.
Đôi nét về thời kỳ Phục hưng
Lịch sử của Châu Âu được chia làm 4 thời kỳ chính: Cổ đại, Trung đại, Phục hưng và Hiện đại.
Thời kỳ cổ đại là sự phát triển rực rỡ của nền văn minh Hy Lạp với những thành tựu đáng kể về mặt Văn hóa – Nghệ thuật, chính thời kỳ này đã định hình ra nền văn hóa rực rỡ của Châu Âu.
Tuy nhiên, bước vào thời Trung đại (bắt đầu vào khoảng thế kỷ 5 đến thế kỷ 15), với sự sụp đổ của đế quốc Tây La Mã và sự lớn mạnh của Hồi giáo, khiến cho những cuộc xâm lược vào lãnh thổ đế quốc này trở nên ồ ạt và có thể xem đây như những cuộc di cư lớn làm thay đổi bộ mặt xã hội phương Tây lúc bấy giờ.
Những cuộc xâm lược, di cư dẫn tới những cuộc chiến đẫm máu làm các đô thị sa sút và kéo theo ngôn ngữ văn hóa, phong tục,… của nhiều dân tộc khác nhau được du nhập vào châu Âu. Cùng với chết chóc, dịch bệnh, phù thủy, những hình thức tra tấn man rợ,… đã khiến nền văn hóa châu Âu bị đe dọa nghiêm trọng.
Chính vì thế nhiều sử gia phương Tây thường gọi thời kỳ này là “thời kỳ đen tối”, “đêm trường Trung cổ”,…
Từ thế kỷ 13, các trận chiến như Trận Navas de Tolosa (1212), Trận hải chiến Diu (1509), trận chiến Kazan (1552), Trận Lepanto (1571) đã khôi phục lãnh thổ châu Âu của người da trắng, đẩy lui người Hồi giáo và người Mông Cổ, cùng với đó là phục hưng nền văn hóa gốc của châu Âu có từ thời Hy Lạp cổ đại.
Quá trình phục hưng này diễn ra trên nhiều lĩnh vực, trong đó nổi bật là hội họa, điêu khắc với những vĩ nhân đa tài như Leonardo da Vinci, Michelangelo, Raphael,…
1504, một năm đặc biệt trong nền nghệ thuật Phục Hưng
1504 có thể coi là một năm đặc biệt trong nền nghệ thuật Phục Hưng. Trong năm này, những nhân vật xuất chúng nhất thời kỳ văn hóa Phục hưng đều vẽ hoặc hoàn thành các tác phẩm nổi tiếng bậc nhất của mình. Đó là bức “Hôn lễ của Đức mẹ đồng trinh” của Raphael, bức tượng điêu khắc kinh điển “David” của Michelangelo và bức họa “Mona Lisa” của Léonard da Vinci.
“Hôn lễ của Đức mẹ đồng trinh” của Raphael
Bức “Hôn lễ của Đức mẹ đồng trinh” được hoàn thành vào năm 1504 dành cho nhà thờ San Francesco, Città di Castello, Ý.
Tâm điểm của bức tranh là một giáo sĩ chủ hôn, đang cầm tay Đức mẹ đồng trinh Mary và Thánh Joseph. Thánh Joseph đang chuẩn bị đeo nhẫn vào ngón tay của Đức mẹ. Sau cuộc hôn nhân này, thánh Joseph sẽ trở thành cha nuôi của một người đặc biệt, chính là Chúa Jesus.
Trong Phúc âm Matthew có đề cập tới việc Thánh Joseph tuân theo chỉ dẫn của một Thiên thần, và cưới Đức mẹ Mary làm vợ. Tất nhiên, đây là một cuộc hôn nhân đặc biệt, vì Đức mẹ Mary đồng trinh mà thụ thai Chúa Jesus, và bà đã đồng trinh cho tới trọn đời. Cả hai người đều có quầng sáng trên đầu, tượng trưng cho địa vị cao quý của họ.
Tượng David là bức tượng do Michelangelo điêu khắc từ năm 1501 đến 1504 – một kiệt tác của nghệ thuật điêu khắc thời Phục Hưng và cũng là một trong hai tác phẩm điêu khắc vĩ đại nhất của Michelangelo.
Tượng cẩm thạch cao 4.34 m miêu tả Vua David theo Kinh Thánh tại thời điểm ông quyết định chiến đấu với người khổng lồ Goliath. Michelangelo mô tả David lúc chuẩn bị chiến đấu với Goliath với đôi lông mày chau lại, phần cổ căng lên và các mạch máu dồn lên ở tay phải khiến David trông căng thẳng, nhưng đã sẵn sàng cho chiến trận.
Bức tượng này được xem như là một biểu tượng của vẻ đẹp con người trẻ trung và sức mạnh. Kiệt tác này, đã minh chứng cho sự xuất chúng của Michelangelo với tư cách là một nhà điêu khắc có tài năng kỹ thuật phi thường.
“Mona Lisa” của Léonard da Vinci
“Mona Lisa” được Léonard da Vinci vẽ trong khoảng năm 1503 – 1507, cho đến hiện nay, tác phẩm này vẫn là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất thế giới.
Mona Lisa được coi là một chân dung điển hình thời Phục Hưng. Nghệ sỹ kiêm nhà viết tiểu sử nổi tiếng Vasari cho rằng “Mona Lisa” là sản phẩm của tả thực đạt đến trình độ cao nhất, từ kỹ thuật (tỷ lệ cấu trúc, kết cấu, ánh sáng và bóng tối), sự mô tả đặc điểm tính cách nhân vật của Da Vinci là hoàn hảo và không có kẽ hở, không có gì quá đáng khi nói bức tranh này trông giống như thật.
Nhà phê bình nghệ thuật người Anh Walter Pater, trong bài tiểu luận năm 1867 về “Mona Lisa”, đã mô tả như sau: “… tác phẩm cô đọng mọi loại suy nghĩ và kinh nghiệm trên thế giới: bản chất thú tính của Hy Lạp, sự ham muốn của Rome, thần bí của học thuyết thời Trung cổ và tội lỗi của Borgia
Clip ý nghĩa: