Trên lục địa châu Mỹ xa xưa từng tồn tại một nền văn minh rực rỡ – nền văn minh Maya. Theo quy luật của dòng chảy lịch sử, nó đã bị suy tàn. Ngày nay chỉ còn lại những dấu tích kiến trúc của thời kỳ đó, gợi nhớ về một quá khứ huy hoàng. Dưới đây là danh sách 10 ngôi đền cổ Maya đẹp nhất còn lưu lại.
Nền văn minh Maya từng là một trong những nền văn minh tiền Colombia vĩ đại, trải dài khắp khu vực phía bắc Trung Mỹ, bao gồm các quốc gia ngày nay là Guatemala, Belize, El Salvador, miền nam Mexico và miền tây Honduras. Trong thời kỳ cổ đại (năm 250 – 900 sau CN), hầu hết các đô thị của Maya đã đạt đến đỉnh cao với những kiến trúc được xây dựng quy mô lớn. Các di tích đáng chú ý nhất từ thời kỳ này là những ngôi đền cổ của người Maya được xây dựng ở hầu hết các thành phố chính.
Vì những lý do vẫn chưa được biết, hầu hết các trung tâm văn minh của Maya đã suy tàn trong các thế kỷ sau đó và cuối cùng bị bỏ hoang chỉ còn lại dưới dạng tàn tích. Có một số lý do có thể cho sự sụp đổ của chúng, bao gồm tài nguyên cạn kiệt, mất nước và xói mòn. Các khả năng khác bao gồm các thảm họa như động đất, bệnh tật và xâm lăng của những tộc người xung quanh và các nền văn hóa khác.
10. Lamanai
Nằm ở phía bắc Belize, Lamanai từng là một thành phố Maya có quy mô đáng kể. Các di tích cổ ở đây chưa hoàn toàn được khám phá. Công tác khảo cổ đã tập trung vào việc tìm hiểu và phục hồi các công trình lớn hơn như Đền Cao, một ngôi đền có chiều cao tới 33 mét. Vì nó vẫn được người Maya chiếm giữ khi người Tây Ban Nha đến, Lamanai, trong tiếng Maya có nghĩa là “cá sấu chìm”, là một trong số ít các địa điểm của người Maya vẫn giữ được cái tên truyền thống.
9. Coba
Coba ở Mexico là một thành phố Maya cổ đại rộng lớn, nơi có khoảng 50.000 cư dân sinh sống ở thời kỳ đỉnh cao. Hầu hết các tượng đài của nó được xây dựng từ năm 500 đến 900 sau CN. Tuy nhiên, những ngôi đền mới đã được xây dựng và những ngôi đền cũ vẫn được sửa chữa cho đến ít nhất là vào thế kỷ thứ 14. Coba có nhiều đền lớn hình kim tự tháp, cao nhất là đền kim tự tháp Nohoch Mul cao khoảng 42 mét. Ngày nay chỉ một phần nhỏ của địa điểm này đã được dọn quang khỏi rừng rậm che phủ và được phục hồi bởi các nhà khảo cổ.
8. Caracol
Nằm trên cao nguyên Vaca, cao 500 mét so với mực nước biển, Caracol là địa điểm khảo cổ lớn nhất ở Belize. Nó từng là một trong những thành phố cổ lớn nhất, của người Maya với diện tích khoảng 168 km2. Vào thời điểm đỉnh cao, khoảng năm 650 sau CN, Caracol có dân số ước tính khoảng 150.000 người, gấp đôi số người so với thành phố Belize ngày nay. Đền dạng kim tự tháp lớn nhất ở Caracol là Canaa (nghĩa là nơi tiếp cận bầu trời), ở độ cao 43 mét. Cho tới nay, đây vẫn là công trình nhân tạo cao nhất trong toàn bộ đất nước Belize.
7. Copan
Nằm ở phía tây Honduras, Copan là một thành phố tương đối nhỏ của người Maya, nổi tiếng với hàng loạt tấm bia chân dung đáng chú ý. Các tấm bia và trang trí điêu khắc của các tòa nhà của Copan là một trong những biểu tượng nghệ thuật tốt nhất còn sót lại của thời kỳ Mesoamerica cổ đại. Một số cấu trúc bằng đá tại Copan có từ thế kỷ thứ 9 trước Công nguyên. Thành phố đã phát triển thành một trong những địa điểm linh thiêng nhất của người Maya vào thế kỷ thứ 5 với hơn 20.000 cư dân, nhưng đã bị bỏ hoang một cách bí ẩn vài thế kỷ sau đó. Điểm cao nhất ở Copan là ngôi đền cổ của người Maya hiện được gọi là Đền 16, cao hơn 30 mét so với công trình hiện đại Great Plaza của thành phố này.
6. Tulum
Tulum nằm trên bờ biển phía đông của bán đảo Yucatán, Mexico. Nó từng là cảng chính của thành phố Coba của người Maya. Tulum được xây dựng vào khoảng năm 1200 sau CN khi nền văn minh Maya đã suy tàn và do đó thiếu vắng sự duyên dáng như một số địa điểm Maya nổi tiếng khác. Tuy nhiên, bối cảnh bãi biển nhiệt đới làm cho nơi này trở thành một địa điểm độc đáo và không bị lãng quên.
5. Calakmul
Calakmul là một địa điểm của người Maya ẩn trong khu rừng rậm thuộc bang Campeche của Mexico. Đây là một trong những thành phố lớn nhất của người Maya từng được phát hiện với hơn 6.500 công trình kiến trúc cổ đã được xác định. Đền dạng kim tự tháp Calakmul cao 55 mét cho đến nay là công trình kiến trúc lớn nhất tại địa điểm này. Giống như nhiều ngôi đền cổ khác của người Maya, kích thước của đền kim tự tháp ở Calakmul đã được tăng lên theo thời gian bằng cách xây dựng tiếp trên nền một ngôi đền cũ để đạt tới kích thước như hiện tại.
4. Palenque
Palenque là một địa điểm khảo cổ nằm ở rìa phía tây của đế chế Maya ở bang Chiapas, Mexico ngày nay. Palenque nhỏ hơn nhiều so với một số thành phố lân cận của người Maya, nhưng nó chứa đựng một số kiến trúc và tác phẩm điêu khắc tuyệt vời nhất mà người Maya từng tạo ra. Hầu hết các công trình kiến trúc ở Palenque có niên đại từ khoảng năm 600 – 800 sau CN, bao gồm một ngôi đền dạng kim tự tháp thời kỳ Mesoamerican duy nhất được xây dựng như một tượng đài tang lễ.
3. Uxmal
Uxmal, theo ngôn ngữ Maya có nghĩa là “được xây dựng ba lần”, là một trong những địa điểm Maya được bảo tồn tốt nhất ở Mexico. Cấu trúc dễ nhận biết nhất với độ cao gần 35m là Kim tự tháp Magician. Các tầng của đền kim tự tháp này có hình bầu dục, không giống như các lớp hình chữ nhật hoặc hình vuông của các kim tự tháp Maya khác. Nó dường như đã được xây dựng qua 5 giai đoạn, bắt đầu từ thế kỷ thứ 6 và tiếp tục theo định kỳ cho đến thế kỷ thứ 10.
2. Tikal
Nằm trong khu rừng nhiệt đới vùng thấp phía bắc Guatemala, Tikal có lẽ là địa điểm ngoạn mục nhất trong tất cả các địa điểm của người Maya. Những phần công trình được khôi phục nằm rải rác trong khi nhiều công trình đổ nát vẫn còn bị che khuất bởi rừng rậm. Giữa năm 200 đến 900 sau Công nguyên, Tikal là thành phố lớn nhất của người Maya với dân số ước tính từ 100.000 đến 200.000 người. Tikal chứa 6 ngôi đền kim tự tháp rất lớn. Lớn nhất, là Đền IV, cao khoảng 72 mét và được hoàn thành vào khoảng năm 720 sau CN.
1. Chichen Itza
“El Castillo” là biệt danh của một trong những ngôi đền Maya ngoạn mục nhất tại địa điểm khảo cổ Chichen Itza, Mexico. Thiết kế của ngôi đền này có ý nghĩa thiên văn đặc biệt. Mỗi mặt của kim tự tháp có một cầu thang với 91 bậc, cùng với một bậc chung ở trên cùng, tạo thành tổng cộng 365 bậc của 4 mặt, bằng với số ngày trong một năm. Việc trèo lên El Castillo đã bị cấm sau khi một người phụ nữ leo lên tháp này bị ngã chết vào năm 2006.
Theo touropia.com (bài và ảnh)
Hòa Bình biên dịch
Clip ý nghĩa: