Ngay sau Tết Giáp Thìn 2024, một bài báo trên phương tiện truyền thông Đài Loan đã lan truyền ra nước ngoài, cho biết có một “con hổ lớn” thầm lặng trong Quân đội Trung Quốc ít được chú ý, đó là Miêu Hoa (苗華), một thân tín của ông Tập Cận Bình, có thể là “kẻ tham nhũng nhất trong quân đội” và có thể là mối đe dọa đối với ông Tập.
Bài báo đã gây ra một làn sóng dư luận, và thu hút sự quan tâm mới đến cách bố trí nhân sự và xu hướng thanh trừng của lãnh đạo ĐCSTQ.
Theo chuyên mục ‘Sự thật nhân vật’ của báo Đại Kỷ Nguyên tiếng Trung, tin đồn này có lẽ đã ngay lập tức được đặt lên bàn làm việc của Trung Nam Hải, khiến chính phủ Trung Quốc không khỏi lo lắng. Đồng thời, bản thân Miêu Hoa cũng có thể bồn chồn.
Mười năm trước, không ai ngờ, một người từ sĩ quan cấp thấp như ông Miêu Hoa lại có thể bay đến Trung Nam Hải, phụ trách giáo dục quân sự và nhân sự cho Ủy ban Trung ương của ông Tập Cận Bình. Vậy Miêu Hoa đã vươn lên dẫn đầu như thế nào?
Lần đầu tiên Miêu Hoa được chú ý cả trong và ngoài quân đội là khi ông thực hiện một cuộc chuyển giao vũ khí hiếm hoi khác thường từ quân đội vào tháng 12 năm 2014, và trở thành Chính ủy Hải quân, lấp chỗ trống sau khi con rể của cựu tổng bí thư ĐCSTQ Hồ Diệu Bang, Đô đốc Lưu Hiểu Giang (劉曉江) nghỉ hưu.
Lúc đó Lưu Hiểu Giang đã 63 tuổi, nghỉ hưu do sức khỏe yếu. Trước đây, các ứng cử viên chính trị hải quân đa số được thăng cấp tướng từ cấp phó quân khu của hệ thống hải quân, nhưng lần này một cán bộ chính trị không phải hải quân đã nhảy dù xuống nhậm chức, trở thành Chính ủy thứ 11 của lực lượng hải quân và chính ủy hải quân đầu tiên xuất thân từ bộ binh.
Vào cuối năm 2014, Trung Nam Hải đã sa thải 16 sĩ quan cấp cao chưa từng có trong cuộc chiến chống tham nhũng nội bộ, bao gồm Từ Tài Hậu (徐才厚), cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương và 4 phó sĩ quan cấp quân khu.
Vào tháng 11, có thông tin tiết lộ rằng, để tạm thời “bảo vệ” một nhóm người, Mã Bát Tường (馬發祥), cựu phó chính ủy Hải quân, đã tự kết liễu đời mình bằng cách nhảy khỏi một tòa nhà trong khu liên hợp Hải quân, khiến lãnh đạo ĐCSTQ kinh ngạc. Mã là cộng sự thân cận của Quách Bá Hùng (郭伯雄), cựu Phó Chủ tịch Quân ủy đã ngã ngựa.
Vào thời điểm đó, có thông tin cho rằng ông Tập Cận Bình đã nói trong nội bộ rằng ông không ngờ một vấn đề lớn như vậy lại nảy sinh trong giới lãnh đạo cấp cao của Hải quân. Vì vậy, đích thân ông bổ nhiệm Miêu Hoa làm chính ủy hải quân, hy vọng chấn chỉnh hoàn toàn hải quân.
Chỉ nửa năm trước, Miêu Hoa giữ chức Chính ủy Quân khu Lan Châu mới và trở thành tướng lĩnh cấp Quân khu Chánh Đại (正大).
Năm 2015, chiến dịch chống tham nhũng trong quân đội Trung Quốc tiếp tục được tăng cường, tính đến tháng 6 năm đó, 37 con hổ quân sự đã bị cách chức, trong đó có Quách Bá Hùng, nguyên Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương.
Chiến dịch chống tham nhũng cũng đã lan rộng đến các quan chức cấp cao của Hải quân. Trong Khu liên hợp Hải quân do đoàn thanh tra của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật đóng quân, một số phó đô đốc đã bị điều tra, Bộ trưởng Công nghệ và Lắp đặt Biển Đông và Thiếu tướng Uông Ngọc (汪玉) bị cách chức.
Trong lúc các sĩ quan bị cách chức và dư luận hoảng loạn, Miêu Hoa được thăng cấp thượng tướng vào tháng 7 năm 2015, trở thành vị tướng trẻ nhất tại ngũ vào thời điểm đó. Sự thăng tiến bất thường này một lần nữa thu hút sự chú ý cả trong và ngoài quân đội.
Theo chuyên mục ‘Sự thật nhân vật’, những tướng lĩnh được thăng cấp trung tướng 4 năm và giữ chức vụ cấp quân khu 2 năm đều được “tuyển chọn và thăng cấp” lên thượng tướng. Khi đó Miêu Hoa đã được thăng cấp trung tướng được ba năm và mới giữ chức vụ Quân khu Chánh Đại được một năm, việc được thăng lên cấp thượng tướng là bất thường, điều đó có nghĩa là ông đã được ông Tập Cận Bình đặc biệt sủng ái.
Vậy ông Miêu Hoa vì sao có được sự ưu ái của ông Tập Cận Bình?
Miêu Hoa quê ở Như Cao, tỉnh Giang Tô, ông sinh ra ở Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến vào tháng 11 năm 1955.
Ông nhập ngũ vào tháng 12 năm 1969. Khi chỉ mới 16 tuổi, Miêu Hoa đã có thể mặc bộ quân phục màu xanh lá cây mà mọi người ghen tị trong thời kỳ hỗn loạn của Cách mạng Văn hóa, và những sinh viên trẻ thành thị đang tuân theo mệnh lệnh của cựu lãnh đạo ĐCSTQ Mao Trạch Đông là “lên núi và về quê”. Theo chuyên mục ‘Sự thật nhân vật’, điều này cho thấy gia đình Miêu có cội nguồn sâu xa trong quan hệ với quân đội.
Một người trong cuộc nói rằng Miêu lớn lên trong một khu phức hợp của ĐCSTQ. Ở một mức độ nào đó, điều này xác nhận rằng cha của Miêu Hoa có xuất thân trong quân đội Trung Quốc.
Đơn vị mà ông Miêu gia nhập quân đội cách nhà không xa, đó là Quân đoàn 31 Phúc Kiến Hạ Môn trực thuộc Quân khu Nam Kinh. Miêu Hoa từ một người lính trở thành chính ủy trung đoàn. Tháng 6 năm 1991, ông rời Sư đoàn 92, nơi ông đã gắn bó hơn 20 năm, được thăng chức Tư lệnh Sư đoàn 93. Tháng 8 năm 1999, ông được thăng quân hàm Chủ nhiệm Cục Chính trị Quân đoàn 31; tháng 7 năm 2001, ông được thăng quân hàm Thiếu tướng.
Tháng 7 năm 2005, Miêu Hoa rời Hạ Môn và được điều động đến Quân đoàn 12 ở thành phố Từ Châu, tỉnh Giang Tô với tư cách là Chính ủy. Tháng 12 năm 2010, ông được điều động khắp các quân khu để giữ chức vụ Chủ nhiệm Chính trị Quân khu Lan Châu.
Năm đó, ông Tập Cận Bình được bổ nhiệm làm Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương. Những năm sau đó, cựu lãnh đạo ĐCSTQ Hồ Cẩm Đào có ý định phá bỏ quyền lực trong quân đội của Giang Trạch Dân và thường xuyên thay đổi tướng lĩnh, mọi việc bổ nhiệm tướng lĩnh đều phải được Hồ và Tập chấp thuận. Việc Miêu Hoa được điều động đến Quân khu Lan Châu có lẽ là ý đồ của ông Tập.
Vậy làm sao ông Tập lại biết Miêu Hoa?
Chuyên mục giải thích rằng, ông Tập bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là phó thị trưởng Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến vào năm 1985, và được bổ nhiệm làm Bí thư Thành ủy Phúc Châu vào năm 1990. Ông thăng tiến qua các cấp bậc cho đến khi được bổ nhiệm làm Tỉnh trưởng và phó bí thư tỉnh Phúc Kiến vào năm 2002. Trong thời gian này, ông giữ chức Bí thư thứ nhất Quân khu Phúc Châu và Phó Giám đốc Ủy ban Động viên Quốc phòng Quân khu Nam Kinh.
Trong nhóm lãnh đạo được thành lập lúc bấy giờ, ông Tập Cận Bình tích cực phối hợp với quân đội làm tốt công tác hỗ trợ quân đội, để điều phối quan hệ quân sự – dân sự giữa các quân đội đóng tại Phúc Châu.
Ông Tập Cận Bình có nhiều mối liên hệ với những sĩ quan quân đội đó. Quân đoàn 31 ở Hạ Môn, Phúc Kiến được coi là đội quân trực tiếp của ông Tập.
Từ năm 1991 đến 2004, Miêu Hoa từ một cán bộ chính trị cấp sư đoàn trở thành Chủ nhiệm Quân đoàn 31 trong nhiều năm, đồng thời có mối quan hệ công việc chặt chẽ với ông Tập trong hơn mười năm. Chuyên mục cho rằng, có lẽ ấn tượng tốt và sự tin tưởng của ông Tập đối với Miêu Hoa đã được hình thành vào thời điểm đó.
Hà Vệ Đông (何卫东), hiện tại là phó chủ tịch Quân ủy Trung ương, kém Miêu Hoa hai tuổi, là bạn cùng làng với ông Miêu. Ông từng là tiểu đoàn trưởng, tham mưu trưởng và tư lệnh sư đoàn thuộc Quân đoàn 31 của dưới quyền ông Miêu. Ông Hà cũng thiết lập mối quan hệ tin cậy với ông Tập Cận Bình trong Quân đoàn 31, và sau đó được tái bổ nhiệm một cách đặc biệt.
Năm 2017 là một năm quan trọng để ông Tập Cận Bình cải tổ quân đội sau cải cách, đồng thời thay đổi Tư lệnh hải quân và Chính ủy. Không ai ngờ Miêu Hoa, người mới giữ chức Chính ủy trong Hải quân được hai năm, lại được thăng chức và gia nhập hàng ngũ lãnh đạo trung ương.
Ngày 7 tháng 9 năm 2017, Miêu Hoa xuất hiện lần đầu trên trang web chính thức với chức vụ mới là Chủ nhiệm Tổng Cục Chính trị Quân ủy Trung ương, tham dự buổi lễ nâng cao của Quân đoàn 74 do Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Công tác Chính trị Quân ủy Trung ương và Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên tổ chức tại Đại lễ đường Nhân dân. Sau đó, ông Miêu trở thành Ủy viên Quân ủy Trung ương tại Đại hội toàn quốc lần thứ 19 của ĐCSTQ.
Miêu Hoa nhậm chức, nhưng người tiền nhiệm, tướng quân Trương Dương (張陽), người chưa đến tuổi nghỉ hưu thì không rõ tung tích. Ông không xuất hiện trong số 303 đại biểu quân sự tại Đại hội toàn quốc lần thứ 19. Người trong quân đồn đoán rằng có chuyện gì đó đã xảy ra với ông Trương.
Trương Dương có mối quan hệ thân thiết với hổ lớn Từ Tài Hậu (徐才厚). Trương đã bị Quân ủy thẩm vấn vào tháng 8 năm 2017 và đã tại ngoại trong thời gian này. Ngày 23 tháng 11 năm đó, ông Trương đã treo cổ tại nhà.
Cái chết của ông Trương đã bảo vệ những người có liên quan chặt chẽ khác và làm gián đoạn cuộc điều tra vụ án của chính quyền ông Tập. Trong một động thái hiếm hoi, Tân Hoa Xã thông báo rằng ông đã tự kết liễu cuộc đời vì sợ tội.
Lưu Nguyên (劉源), con trai của cựu lãnh đạo ĐCSTQ Lưu Thiếu Kỳ (劉少奇), cho rằng vấn đề của Trương Dương nghiêm trọng hơn so với vụ việc của Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu. Trương dính líu đến số tiền khổng lồ. Với tư cách là Chủ nhiệm Tổng Cục Chính trị, ông Trương bị ‘ngũ độc câu toàn’, trong 5 tật xấu là uống rượu, đánh nhau, hút thuốc, bài bạc và háo sắc, thì tật nào cũng có.
Trương Dương là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, cùng với cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Quách Bá Hùng và Từ Tài Hậu, ông đã gạt cựu Chủ tịch Quân ủy Trung ương Hồ Cẩm Đào ra ngoài lề. Trương Dương bị điều tra, và ông Tập Cận Bình đã tìm được cơ hội để thay thế ông Trương bằng người của mình.
Miêu Hoa khiêm tốn thay thế Trương Dương nổi tiếng một thời, thu hút nhiều sự chú ý từ ngoại giới rằng: Miêu Hoa rốt cuộc là loại người nào mà có thể vươn lên chính quyền trung ương nhanh chóng như vậy? Chuyên mục “Sự thật nhân vật” cho hay, câu trả lời duy nhất là ông Miêu đến từ Quân đoàn 31 của Băng đảng Phúc Kiến, đội quân mà ông Tập Cận Bình tin tưởng nhất.
Hiện có người nói rằng dù Miêu Hoa đã trở thành Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị quân ủy Trung Quốc nhưng quyền lực thực sự của ông đã bị tước bỏ. Đang có chuyện gì xảy ra vậy? Có lẽ nào ông Tập đang đề phòng Miêu Hoa? Theo các chuyên gia thì không hẳn như vậy.
Chính quyền ông Tập Cận Bình đã tiến hành cải cách quân sự quy mô lớn vào năm 2016. Một trong những thay đổi lớn trong cơ cấu quân đội là việc loại bỏ Tổng cục Chính trị và chia các chức năng chính ban đầu của nó thành ba cục: Cục Chính trị Quân ủy Trung ương, Ủy ban Giám sát và Kiểm tra Kỷ luật; và Ủy ban Chính trị – Pháp luật. Hai cơ quan đầu tiên ở cấp chiến khu chính, trong khi cơ quan sau thuộc cấp phó chiến khu.
Cải cách quân sự đã củng cố sự lãnh đạo theo chiều dọc của ông Tập Cận Bình đối với quân đội và cắt đứt liên minh giữa lực lượng quân sự của Giang Trạch Dân và chính quyền Trung ương. Do đó, theo chuyên mục, chức năng của Ban Chính trị Quân ủy Trung ương bị giảm sút, chủ yếu chịu trách nhiệm tuyên truyền chính trị, quản lý nhân sự toàn quân, cũng như các bộ phận chức năng như tình báo đối ngoại và xúi giục nổi loạn.
Sau khi Miêu Hoa được thăng chức Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân ủy, ông phụ trách công tác tư tưởng, chính trị và nhân sự của toàn quân. Tất nhiên, ông Tập Cận Bình mới là người đưa ra quyết định cuối cùng về vấn đề nhân sự.
Phải chăng Miêu Hoa đang từ một người bạn tâm tình trở thành một mối nguy hiểm tiềm ẩn cho ông Tập?
Năm 2023, chính quyền ông Tập Cận Bình bắt đầu một làn sóng thanh trừng cấp cao mới trong quân đội, tất cả các tướng lĩnh hàng đầu của quân át chủ bài “Lực lượng hỏa tiễn” đều bị đánh bại, 5 tướng do đích thân ông Tập thăng chức đều có liên quan đến vụ việc, trong đó có 2 tướng Bộ trưởng quốc phòng và ba Tư lệnh.
Quân đội không thể thiếu người chỉ huy nên ông Tập phải bầu lại Tư lệnh Lực lượng Hỏa Tiễn, Chính ủy và Bộ trưởng Quốc phòng. Kết quả là hai cuộc bổ nhiệm đặc biệt và chưa từng có đã khiến cả thế giới phải tròn mắt kinh ngạc.
Vương Hậu Bân (王厚斌), phó tư lệnh Hải quân vốn là một sĩ quan tham mưu, đã được thăng chức chỉ huy Lực lượng Hỏa Tiễn trong một động thái bất thường giữa các lực lượng. Tư lệnh Hải quân Đổng Quân (董軍), vốn là sĩ quan tham mưu nhưng chưa từng có kinh nghiệm thực chiến, được thăng chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng một cách bất thường.
Ngoại giới giải thích rằng ưu tiên hàng đầu của ông Tập Cận Bình trong việc tuyển dụng nhân sự là tính an toàn và đáng tin cậy. Hải quân có ít quan chức tham nhũng hơn Lục quân và Không quân, cũng như ít có khả năng dính líu đến các tướng lĩnh của Lực lượng Hỏa tiễn.
Ngoài ra, Miêu Hoa quen thuộc với hải quân nên họ đã được ông Tập bổ nhiệm. Chuyên mục nhận định, có thể Miêu Hoa và Đổng Quân không đủ tiêu chuẩn cho công việc đó nhưng ông Tập lại không có ai, và ông không thể để trống một vị trí quan trọng lâu được.
Tuy nhiên, cách đây không lâu, nhà văn tự do Đỗ Quân (杜君) đưa ra một quan điểm đáng ngạc nhiên khác, cho rằng Miêu Hoa là “kẻ tham nhũng số một trong quân đội” chưa bị phát hiện, đồng thời là “con hổ khổng lồ” thầm lặng bên cạnh ông Tập Cận Bình. Miêu đã bố trí người của mình trong quân đội.
Khi Đổng Quân còn là phó tham mưu trưởng Hải quân, ông đã làm việc với Miêu Hoa, người được chuyển sang hải quân với tư cách Chính ủy, trong hơn hai năm. Theo Diêu Thành (姚誠), người từng làm việc với Đổng Quân với tư cách là nhân viên, Đổng Quân đặc biệt giỏi trong việc xây dựng mối quan hệ tốt với các lãnh đạo. Vì vậy, việc Đổng khiến Miêu Hoa tin tưởng, sủng ái và được Miêu tiến cử vào chức vụ là điều hợp lý.
Nhưng Miêu Hoa đang đưa người của mình vào, hay ông ta đang đưa những người mà ông ta cho là đáng tin cậy đến bên ông Tập để giải quyết nhu cầu cấp thiết của ông Tập? Đây là một cái gì đó có bản chất hoàn toàn khác.
Vương Quân Đào (王軍濤的), một nhà khoa học chính trị sống gốc Hoa ở Hoa Kỳ, có cha cũng là một cán bộ cao cấp của quân đội Trung Quốc, tin rằng một số phân tích bên ngoài về các lãnh đạo cao nhất của ĐCSTQ chỉ là suy đoán thuần túy.
Dựa trên những gì bạn bè và bạn thời thơ ấu của Miêu Hoa nói với mình, ông Vương Quân Đào tin rằng cả Miêu Hoa và Đổng Quân đều không có khả năng làm gì cả.
Ông Vương Quân Đào kể rằng lúc đó một người bạn đã nói với ông rằng, Miêu Hoa lớn lên trong khuôn khổ của ĐCSTQ, nhưng trong thâm tâm ông ấy biết rằng, …thực ra, ĐCSTQ đã thực sự tàn rồi, ông không còn vương vấn gì với chế độ này nữa.
Nhà khoa học chính trị Vương tin rằng ông Tập Cận Bình hiện tại thực sự không còn ai, nhưng ông Tập cho rằng người này là người đáng tin cậy nên sắp xếp để cho người ấy ở vị trí đó. Việc bổ nhiệm Đổng Quân cũng vậy. Theo các chuyên gia, bộ phận then chốt của quân đội Trung Quốc là hệ thống chính trị và hệ thống gián điệp, nằm trực tiếp trong tay ông Tập Cận Bình.
Theo chuyên mục “Sự thật nhân vật”, Miêu Hoa khó tận dụng cơ hội để thành lập quân đội của mình, bởi vì chính ủy và chỉ huy quân sự của quân đội Trung Quốc cũng hạn chế lẫn nhau.
Ông Vương Quân Đào nói, vì vậy, dưới cơ chế kiểm soát chặt chẽ của ĐCSTQ, những nhà lãnh đạo quân sự này rất khó thực hiện một cuộc đảo chính, và họ cũng không thể trốn thoát. Họ cũng không có nơi nào để trốn thoát.
Lời nói của ông Vương Quân Đào phải dựa trên tình hình thực tế của Quân đội Trung Quốc. Chiến dịch chống tham nhũng trong quân đội của ông Tập Cận Bình đã loại bỏ hàng trăm tướng lĩnh cấp cao quyền lực, gần như tất cả đều bị bắt mà không có sự giúp đỡ, không ai có thể phối hợp đảo chính.
Từ quan điểm này, Miêu Hoa không thể là nguy cơ tiềm ẩn về sự không trung thành đối với ông Tập, vậy liệu ông có bị ông Tập nghi ngờ vì nước ngoài đồn đoán rằng ông là “người tham nhũng nhất trong quân đội” hay không?
Điều này là do các tướng hải quân bị cách chức và tự kết liễu đời mình trong chiến dịch chống tham nhũng từ năm 2014 đến năm 2018 đều dính líu đến các vụ án tham nhũng liên quan đến Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng và các đặc vụ khác của quân đội Giang Trạch Dân. Chuyện này không liên quan gì đến Miêu Hoa, người đã nhảy dù xuống hải quân với tư cách là Chính ủy quân đội. Làn sóng sa thải các tướng lĩnh hải quân gần đây không liên quan gì đến Miêu Hoa.
Chuyên mục “Sự thật nhân vật” nhận định, quân đội Trung Quốc tham nhũng sâu sắc và mờ ám, và Miêu Hoa cũng có thể không trong sạch, nhưng ông Tập Cận Bình vẫn chưa phát động chiến dịch chống tham nhũng chống lại Quân đoàn 31.
Dù Miêu ở Quân đoàn 31 hay thực hiện nhiệm vụ ở nhiều nơi từ năm 2005 đến 2014, ông đều không dính líu đến vấn đề tham nhũng. Lúc này, một chiếc mũ cực kỳ lớn đột nhiên từ bên ngoài bay ra, e rằng ngay cả đối thủ chính trị của Miêu Hoa cũng không dám dễ dàng đội nó lên đầu ông Miêu.
Trong số 5 nhà lãnh đạo quân sự của Quân ủy Trung ương Trung Quốc, có tin đồn rằng Trương Hựu hiệp (張又俠), Trương Thăng Dân (張升民) và Lưu Chấn Lập (劉振立) có thể bị ông Tập nghi ngờ, nhưng Miêu Hoa vẫn luôn được coi là bạn tâm giao của ông Tập.
Đầu năm Giáp Thìn, Miêu Hoa đang bị ngoại giới bàn tán như “con hổ lớn” bên cạnh ông Tập Cận Bình. Theo chuyên mục “Sự thật nhân vật”, điều này sẽ gây khó khăn cho ông Tập Cận Bình và có thể khiến ông lo lắng hơn. Còn “con hổ lớn” Miêu Hoa cũng sẽ bị sợ hãi và có lẽ không còn dám đắm chìm trong những giấc mơ hạnh phúc màu hồng nữa.