Bí quyết giáo dục trẻ chính là tình yêu. Đó là con đường ngắn nhất để dạy dỗ một đứa trẻ nên người. Như thế nào mới là yêu thương trẻ một cách đúng đắn?
Tình thương là người thầy tốt nhất, nó vượt xa tất cả những gì gọi là trách nhiệm. Tình yêu là một nhu cầu tất yếu của con người. Trẻ vừa chào đời đã cần sự yêu thương, nhu cầu này được nhen nhóm từ khi chúng còn nằm trong bụng mẹ. Một đứa trẻ mới sinh ra rất cần sự quan tâm và sự âu yếm, vuốt ve của cha mẹ. Mọi sự dạy dỗ chăm sóc tỉ mỉ của cha mẹ đều được trẻ cảm nhận. Hơn nữa, không phải khi trẻ lớn lên thì nhu cầu được yêu thương sẽ ít đi, mà tình yêu thương vẫn rất cần cho sự phát triển trong suốt cuộc đời sau này của trẻ.
Tình yêu chính là toàn bộ sức mạnh thúc đẩy trẻ tiến lên phía trước. Bí quyết giáo dục trẻ chính là tình yêu. Đó là con đường ngắn nhất để dạy dỗ một đứa trẻ nên người. Rất nhiều phụ huynh sau khi không thể dạy dỗ được trẻ thì đều cho rằng chúng là đồ bỏ đi. Vậy là, họ từ bỏ sự kiên nhẫn của mình, buông xuôi mọi chuyện. Kết quả là đưa con cái họ đến bến bờ tội lỗi. Để yêu thương trẻ một cách đúng đắn, cha mẹ cần chú ý tới các vấn đề dưới đây:
Luôn để trẻ cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ
Nếu yêu con, cha mẹ sẽ biết được chân lý của giáo dục chính là tình yêu, mà chân lý của tình yêu chính là sự quan tâm, chăm sóc, khích lệ và giúp đỡ. Bởi vậy điều cha mẹ cần làm là phải dùng toàn bộ tình yêu của mình “tưới đẫm” tâm hồn trẻ.
Việc cha mẹ yêu con như thế nào sẽ tác động đến những hành vi và thành tích học tập của trẻ. Cần phải khiến trẻ tin rằng tình yêu của cha mẹ dành cho trẻ chỉ có một lý do duy nhất: trẻ là con của cha mẹ. Tình yêu mà trẻ được hưởng từ cha mẹ đều vô tư, trong sáng và không chút toan tính. Có như vậy trẻ mới trân trọng tình yêu của cha mẹ, mới cảm nhận được việc cha mẹ yêu thương trẻ là bởi giá trị của chính trẻ, trẻ xứng đáng được nhận sự quan tâm chăm sóc ấy. Những đứa trẻ luôn có niềm tin mãnh liệt với tình yêu thương của cha mẹ sẽ không bao giờ sợ thất bại, sẽ đủ dũng khí để đối chọi với mọi khó khăn trong cuộc đời.
Nhu cầu được yêu thương của trẻ là rất lớn. Bởi vậy, cha mẹ nên thể hiện tình cảm với trẻ mọi lúc mọi nơi. Những cái ôm, những cái vuốt ve thường xuyên sẽ khiến trẻ cảm nhận được tình yêu của cha mẹ. Có một bà mẹ muốn con gái hai tuổi hiểu rằng mình rất yêu con, nhưng lại không biết làm cách nào để bày tỏ. Cô ấy đã nhờ chuyên gia giáo dục tư vấn. Sau đó, cô quyết định bày tỏ tình cảm của mình với con bằng cách ôm con bất cứ khi nào có thể, thường xuyên chơi và trò chuyện cùng con. Sau một thời gian, cô nhận thấy khoảng cách giữa hai mẹ con được thu hẹp lại. Con gái cô cũng trở nên hoạt bát và dễ thương hơn.
Yêu trẻ thế nào mới đúng?
Rất nhiều cha mẹ hiểu sai nghĩa của từ “yêu” dành cho trẻ. Một số cha mẹ lý giải “yêu cho roi cho vọt” nên đã áp dụng phương pháp dạy con độc đoán, hà khắc, không quan tâm đến cảm giác của con. Từ đó khiến không khí gia đình trở nên bí bách, trẻ bị kìm hãm tư duy, không phát triển được tiềm năng của mình. Cách làm này không phải là yêu mà là bó buộc trẻ, khiến trẻ mất đi sự hứng thú với cuộc sống, thậm chí trẻ còn có những hành động phản kháng kịch liệt.
Cũng có một số cha mẹ chỉ “yêu” chứ không dạy bảo con. Họ yêu con một cách vô điều kiện, không lý trí và nuông chiều quá mức. Trẻ thích thứ gì liền đáp ứng thứ đó. Hành động này không phải là “yêu” mà đơn thuần chỉ là thỏa mãn ham muốn vật chất nhất thời của trẻ.
Tình yêu đích thực phải là sự quan tâm, giúp đỡ, hướng dẫn trẻ trên mọi phương diện. Để trẻ cảm nhận được sự ấm áp của tình mẫu tử, tình phụ tử. Những điều này tiền bạc dù có nhiều đến mấy cũng khó có thể thay thế được.
Vấn đề cốt lõi của tình yêu trẻ là phải tôn trọng trẻ. Có nghĩa là cha mẹ không được bắt ép trẻ phải tuân thủ vô điều kiện những gì mình muốn. Cha mẹ phải xem xét những nguyện vọng chính đáng của trẻ, thấu hiểu tâm tư tình cảm của trẻ, cho trẻ hiểu về đạo lý. Như vậy mới khiến trẻ tâm phục, khẩu phục, và trẻ sẽ hình thành được nhân cách và phẩm chất tốt đẹp.
Dạy trẻ cách bày tỏ tình yêu
Trong cuộc sống, nếu cha mẹ không dạy trẻ cách bày tỏ tình yêu thương mà chỉ nghĩ cách bày tỏ tình yêu của mình với trẻ thì tình yêu đó sẽ không đầy đủ. Các chuyên gia giáo dục cho rằng, yêu là một dạng năng lực đặc biệt. Trẻ biết yêu thương sẽ khiến chúng trở nên kiên cường và lương thiện hơn. Nhưng trẻ mới sinh ra chưa thể biết yêu thương, vì thế chúng cần sự dẫn dắt chỉ bảo của cha mẹ.
Trong cuộc sống, cha mẹ nên tích cực chủ động giúp đỡ người khác. Hành vi này là tấm gương tốt để bồi dưỡng tình yêu thương của trẻ. Khiến trẻ hiểu được yêu thương người khác là như thế nào. Nếu trẻ thân thiện, biết giúp đỡ ai đó thì cha mẹ nên tán thành và cổ vũ trẻ.
Khi con đề nghị chia một thứ gì đó hay tặng cha mẹ một món quà thì đó là một hành động yêu thương. Cha mẹ không nên từ chối mà hãy vui vẻ đón nhận thành ý của trẻ. Đồng thời bày tỏ thái độ vui mừng hạnh phúc khi nhận nó từ trẻ. Vì thực tế thì trẻ muốn thông qua hành động “cho đi” để thể hiện sức mạnh của bản thân. Nếu bị từ chối, trẻ sẽ cho rằng cha mẹ thật sự không cần những thứ đó và sau này sẽ không có tư tưởng chia sẻ nữa.
Cha mẹ cũng có thể tích cực nhờ cậy trẻ giúp đỡ như nhờ trẻ giúp việc nhà. Như vậy sẽ nuôi dưỡng tình yêu thương và hình thành tinh thần trách nhiệm ở trẻ. Sau khi nhận được sự giúp đỡ, cha mẹ cần cảm ơn, khích lệ sự cố gắng của trẻ, giúp trẻ tự tin vào bản thân để từ đó trẻ không ngừng nỗ lực.
Cha mẹ yêu trẻ bởi lý do trẻ là con mình. Bởi thế tình thương mà cha mẹ dành cho trẻ là vô điều kiện. Tuy vậy, khi bày tỏ tình yêu với trẻ, cha mẹ cũng cần chú ý một số điểm sau:
1. Tôn trọng trẻ như một cá thể độc lập.
Tình yêu được xây dựng trên nền tảng của sự bình đẳng, thế nên cha mẹ cần tôn trọng suy nghĩ và cảm nhận của trẻ, không ép trẻ làm những việc trẻ không thích.
2. Bày tỏ tình yêu bằng lời nói.
Nếu cha mẹ không nói yêu trẻ thì trẻ sẽ không cảm nhận được tình yêu của cha mẹ. Cần thương xuyên nói những câu như “cha, mẹ yêu con…”, để khiến trẻ tin tưởng rằng mình đang được yêu thương.
3. Bày tỏ tình yêu bằng ánh mắt.
Ánh mắt có thể phản ánh được thế giới nội tâm của con người. Cha mẹ dùng ánh mắt âu yếm, dịu dàng nhìn trẻ, như vậy trẻ sẽ hiểu được cha mẹ yêu chúng nhiều đến thế nào.
4. Lắng nghe và thấu hiểu tâm tư của trẻ.
Trong quá trình phát triển trẻ có thể gặp những khó khăn trở ngại. Trẻ mong muốn có người lý giải giúp mình những điều này, đó là nguyên nhân khiến trẻ luôn có nhu cầu được người khác lắng nghe. Mục đích của việc lắng nghe trẻ nói không phải để xem trẻ nói đúng hay sai mà là để thể hiện sự ủng hộ và hiểu trẻ. Thông qua việc lắng nghe, cha mẹ có thể bày tỏ tình yêu với trẻ, khiến trẻ cảm thấy mình không bị lạc lõng trong thế giới này.
5. Bày tỏ tình yêu thương bằng hành động như: ôm, vỗ về, vuốt tóc, mát – xa cơ thể…
6. Bày tỏ tình yêu thương bằng cách viết thư hay viết giấy nhắn.
Một số cha mẹ ngại nói ra tình cảm của mình trực tiếp với trẻ. Cách đơn giản và hiệu quả nhất là viết những lời đó ra một tờ giấy nhỏ. Có thể viết “Bố yêu con” hay “Mẹ yêu con”. Cách làm này mang lại cho trẻ một bằng chứng về tình yêu cha mẹ dành cho mình.
7. Bày tỏ tình yêu thương bằng cách viết tin nhắn trên điện thoại hay email.
Khi nhận được một tin nhắn của cha mẹ bày tỏ tình yêu thương với trẻ trên điện thoại hay trong hòm thư điện tử, chắc chắn trẻ sẽ vô cùng xúc động.
8. Bày tỏ tình yêu bằng quà tặng.
Vào những dịp sinh nhật trẻ, ngày lễ hoặc những dịp đặc biệt nào đó, nếu cha mẹ tặng trẻ một món quà kỷ niệm thì trẻ sẽ cảm thấy bản thân mình được nâng niu trân trọng.
9. Bày tỏ tình yêu thương thông qua máy ghi âm hay máy ghi hình.
Cha mẹ dùng máy ghi âm ghi lại lời nói của mình, hoặc dùng máy ghi hình lưu lại những khoảnh khắc bạn âu yếm trẻ. Trẻ sau khi nghe và xem lại những điều này sẽ thấy vô cùng xúc động.
Trên thế giới, không có một thể chế giáo dục của quốc gia nào hoàn hảo với mọi đứa trẻ. Mỗi đứa trẻ là một thực thể độc lập, chúng trưởng thành trong môi trường giáo dục riêng mà cha mẹ, thầy cô tạo ra cho trẻ. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ hữu ích cho các bậc cha mẹ trong việc nuôi dạy con.
Hồng Ân