Mùa hè là khoảng thời gian dành cho các hoạt động ngoại khóa bổ ích. Đặc biệt, cha mẹ thường gửi gắm con tới trại hè với kỳ vọng chúng sẽ học thêm được kỹ năng mới, bổ sung những trải nghiệm, và có một khoảng thời gian vui vẻ. Tuy nhiên, một số trẻ tham gia trại hè trong tình trạng lo lắng, căng thẳng. Vì vậy, hoạt động chính niệm đã được đưa vào trại hè để giúp trẻ.
Một nghiên cứu của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ năm 2010 cho thấy gần một nửa số trẻ em Mỹ bị căng thẳng. Nghiên cứu cho thấy hơn một phần ba trẻ em báo cáo bị đau đầu trong tháng gần nhất, nhưng chỉ có 13% cha mẹ nghĩ rằng con cái họ bị đau đầu do căng thẳng. Ngoài ra, trong khi 44% trẻ em báo cáo khó ngủ, chỉ có 13% cha mẹ nghĩ rằng con họ khó ngủ.
Trong năm 2015, khoảng 3 triệu thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi đã có ít nhất một giai đoạn trầm cảm lớn trong năm trước đó, theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh. Hơn 2 triệu thanh thiếu niên báo cáo trải qua trầm cảm làm suy yếu chức năng hàng ngày. Theo dữ liệu từ Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia, khoảng 30% bé gái và 20% bé trai (tổng cộng 6,3 triệu thanh thiếu niên) đã bị rối loạn lo âu.
Tại sao trẻ em bị căng thẳng?
Hầu hết trẻ em có một lịch trình học hành dày đặc: đầy ắp bài tập về nhà, các hoạt động sau giờ học, câu lạc bộ ngoại khóa, công nghệ và ngủ không đủ giấc. Hơn nữa, trẻ em đang phải đối phó với tình trạng bắt nạt học đường, thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, áp lực từ cha mẹ và giáo viên, căng thẳng từ bối cảnh xã hội của chúng.
Tất cả những yếu tố này kết hợp đưa trẻ em vào trạng thái cảnh báo hàng ngày. Hầu hết bộ não của trẻ liên tục bị kích thích phản ứng với căng thẳng, cho dù có trường hợp khẩn cấp thực sự hay không.
Khi trẻ liên tục ở chế độ gồng mình chiến đấu hoặc đóng băng tâm trí, chúng gặp khó khăn khi sử dụng vỏ não trước trán.
Vỏ não trước trán là một phần của bộ não giúp con người điều chỉnh cảm xúc, giải quyết vấn đề, đưa ra lựa chọn tốt và tập trung chú ý. Khi chúng ta ở chế độ căng thẳng, phần báo động trong não của chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn trong khi phần logic hơn, bình tĩnh hơn của não sẽ ngày càng hoạt động kém.
Đối với một số trẻ, việc xa gia đình hoặc ở trong một môi trường mới khó khăn hơn tưởng tượng. Cả trại viên cũng như người cố vấn đều có thể trải qua những trạng thái tiêu cực khác nhau. Đó là sự lo lắng hoặc các triệu chứng thể chất do cảm giác nhớ nhà, tức giận và thất vọng vì chơi thể thao kém, hoặc buồn bã và cô đơn khi gặp khó khăn trong việc kết bạn hoặc hòa nhập cộng đồng.
Giám đốc và nhân viên trại hè đang phải đối mặt với thách thức giúp đỡ trẻ em và người cố vấn cách vượt qua và quản lý cảm xúc của họ. Với số liệu thống kê như thế này, không có gì ngạc nhiên khi các trại hè đang kết hợp chính niệm và yoga vào chương trình giảng dạy mùa hè với hy vọng tạo ra trải nghiệm trại tích cực, toàn diện.
Chính niệm có thể giúp trẻ như thế nào?
Mục tiêu của chính niệm không phải là loại bỏ mọi căng thẳng trong cuộc sống. Một số căng thẳng là hữu ích và cần thiết. Mục tiêu là để dạy cho các trại viên và người cố vấn làm thế nào để kiên cường khi đối mặt với căng thẳng liên tục.
Nghiên cứu cho thấy rằng chính niệm kích thích vỏ não trước trán và làm cho nó mạnh mẽ hơn. Chính niệm dạy trẻ bình tĩnh và điều chỉnh cảm xúc.
Chính niệm được định nghĩa theo nhiều cách. Chính niệm cho trẻ em có thể khác với người lớn, cho nên thực hành chính niệm của bạn có thể rất khác so với những gì con bạn đang học trong trại.
Chính niệm cho trẻ em có thể là các chương trình giúp dạy các hoạt động giải quyết vấn đề và xây dựng cộng đồng. Lòng tốt và lòng trắc ẩn được nuôi dưỡng trong một bầu không khí hòa ái, tích cực và hỗ trợ.
Có nhiều cách để dạy chính niệm cho trẻ, bao gồm các trò chơi và hoạt động. Các chương trình cũng giới thiệu và dạy về cơ thể, hơi thở và nhận thức không gian. Yoga cũng có thể là một phần của chương trình.
Mục tiêu chính là cung cấp cho trẻ em các kỹ năng để phát triển nhận thức về trải nghiệm bên trong và bên ngoài của chúng, nhận ra suy nghĩ của chúng và để chúng ngồi như “chỉ là suy nghĩ”, để hiểu cảm xúc biểu lộ trong cơ thể chúng như thế nào, để nhận ra khi sự chú ý của chúng lạc đi nơi khác và để cung cấp các công cụ giúp kiểm soát các xung động của chúng.
Chương trình trại hè chính niệm
Có nhiều trại hè và khóa tu mùa hè khác nhau dạy về chính niệm và yoga cho trẻ em. Tương tự như một trại hè thể thao, những đứa trẻ tham dự những “trại hè chính niệm” đặc biệt này dành cả ngày để tập thiền và yoga. Các trại khác, cả trại ban ngày và trại ban đêm đều kết hợp chính niệm vào các chương trình hàng ngày của họ theo những cách khác nhau.
Dana Kite, Giám đốc của Lake of the Woods và Greenwoods Camps, một trại qua đêm ở Michigan chia sẻ:
Chúng tôi bắt đầu cung cấp hoạt động “chính niệm buổi sáng” vào mùa hè này như một tùy chọn cho các trại viên. Chúng tôi cảm thấy đây sẽ là một cách tuyệt vời để các trại viên của chúng tôi bắt đầu một ngày cảm thấy tập trung, hiện tại và tự giác hơn. Trong thế giới kỹ thuật số này, trẻ em cần tìm thêm thời gian để ‘rút phích cắm’. Chúng tôi cung cấp cho trẻ em một không gian để làm điều này vì chúng tôi có chính sách cấm thời gian dùng điện tử và màn hình ở trại. Chúng tôi hy vọng rằng khi các trại viên của chúng tôi về nhà, chúng có thể tiếp tục thư giãn khỏi màn hình và công nghệ và chỉ cần dành vài phút tập trung vào bản thân và người xung quanh cũng sẽ cảm thấy kết nối nhiều hơn.
Elyssa Gaffin, Giám đốc của Young Judaea Sprout Brooklyn Day Camp tuyên bố:
Các trại viên không chỉ tập yoga riêng lẻ, mà chúng tôi còn tham gia hoạt động yoga kết hợp, điều này thể hiện giá trị của người Do Thái ‘V’Ahavta lareyacha kamocha’id – yêu những người hàng xóm như yêu chính mình. Khi các trại viên phối kết hợp động tác yoga để đạt trạng thái cân bằng, đó là hiện thân của khái niệm đối xử với nhau bằng sự tôn trọng và lòng tốt. Yoga là một công cụ tuyệt vời để dạy cho các trại viên của chúng ta về các giá trị Do Thái cũng như kết nối họ với cơ thể của họ và thúc đẩy sự tự chăm sóc bản thân.
Stacey Decter, Giám đốc trại hè Asphalt Green tại thành phố New York chia sẻ:
Với một lịch trình dày đặc, chúng tôi cố gắng rót vào mỗi ngày của người cắm trại những khoảng thời gian chính niệm, với các lớp học bao gồm yoga, làm vườn và viết. Những giai đoạn này giúp các trại viên của chúng tôi phát triển khả năng bình tĩnh, yên tĩnh và hướng nội; Giữ cho các trại sinh tập trung hơn trong suốt phần còn lại của ngày. Các kỹ năng chính niệm mà chúng tôi dạy cho các trại viên cũng theo chúng trong suốt năm học, giúp các em tập trung và bình tĩnh cả ngày học dài.
Thực hành chính niệm
Có thể dạy chính niệm cho trẻ theo nhiều cách khác nhau, nhưng có bốn thực hành quan trọng trong bất kỳ hoạt động chính niệm nào. Đây là những điều cha mẹ có thể làm tại nhà cho con của họ. Chúng đơn giản và sẽ giúp giảm căng thẳng, tăng hạnh phúc và phát triển các thói quen cho sức khỏe và khả năng phục hồi.
Hơi thở chính niệm: Hơi thở chính niệm chỉ đơn giản là đưa nhận thức của bạn đến hơi thở của bạn. Hơi thở là cốt lõi của thực hành chính niệm. Hít thở cũng là một trong những cách tốt nhất để làm dịu phản ứng căng thẳng trong não. Hơi thở điều hòa cơ thể; nó hoạt động mọi lúc. Thực hành hơi thở chính niệm sẽ củng cố hoạt động của phần vỏ não trước trán và tạo ra một trạng thái tâm trí bình tĩnh bằng cách đưa nhận thức của bạn đến mỗi khi bạn hít vào và thở ra.
Lắng nghe chính niệm: Lắng nghe chính niệm dạy bạn cách chú ý. Nó giúp bạn tập trung và làm việc hiệu quả hơn với tâm trí ít bị phân tâm. Lắng nghe âm thanh có thể dễ dàng hơn cho trẻ em hơn là thở chính niệm. Học cách lắng nghe một cách chính niệm cho phép trẻ em lọc ra những suy nghĩ về quá khứ hoặc tương lai và chỉ tập trung vào ngay bây giờ.
Quét cơ thể: Quét cơ thể giúp trẻ chú ý đến cơ thể và học cách thư giãn các cơ bắp khác nhau. Quét cơ thể dạy cho trẻ em nhận thấy các bộ phận cơ thể của chúng cảm thấy như thế nào vào các thời điểm khác nhau trong ngày. Trẻ học cách chấp nhận cảm giác của các bộ phận cơ thể mà không cố gắng thay đổi những cảm xúc đó. Điều quan trọng là trẻ em phải nhận ra những cảm giác chúng có thể có ở bụng, chân, tay, đầu… Những cảm giác này thay đổi qua từng ngày và điều đó là ổn.
Chú ý đến cảm xúc: Dạy trẻ chú ý đến cảm xúc là một kỹ năng quan trọng và khó khăn. Mọi người đều có những trải nghiệm tích cực và tiêu cực trong suốt cả ngày. Hướng về những trải nghiệm tích cực sẽ giúp tạo một vẻ ngoài tích cực. Tuy nhiên, việc trải qua những cảm xúc tiêu cực cũng tốt. Thực tế là ai trong chúng ta cũng có lúc phạm sai lầm hoặc có những ngày tồi tệ. Vì vậy, dạy trẻ chấp nhận những trải nghiệm tiêu cực là cơ hội để chúng phát triển lành mạnh.
Là cha mẹ, khi chúng ta nghĩ về trại hè, chúng ta nghĩ về sự bình tĩnh, tự nhiên và vui vẻ. Tuy nhiên, có những trẻ bị căng thẳng, lo lắng, thiếu khả năng phục hồi và cảm xúc tiêu cực cản trở chúng có một thời gian tuyệt vời ở trại.
Dạy trẻ cách chính niệm có nhiều lợi ích. Học cách nhận thức cảm xúc, chuyển động và hơi thở của một người mà không phán xét sẽ giúp điều chỉnh cảm xúc, tăng sự đồng cảm, tăng cường kiểm soát xung lực, tăng khoảng chú ý và các kỹ năng làm dịu.
Theo Jill Ceder, Very Well Family Đan Tâm biên dịch
Video: 20 năm phiêu du cùng trời cuối đất, cơ trưởng người Việt tìm ra con đường cuối cùng đến Hạnh phúc