Bạn cảm thấy học tập đang chiếm rất nhiều khoảng thời gian hữu hạn của bạn? Liệu có phương pháp nào cho phép bạn dành ít thời gian nghiên cứu hơn trong khi vẫn đảm bảo được chất lượng?
Ghi nhớ nhiều hơn những gì bạn học bằng “Spaced Repetition”
Một ngày chỉ có 24 giờ và chúng ta thực sự đang có rất ít thời gian để học. Để đạt được mục tiêu đề ra, bạn cần phải tìm một phương pháp giúp bạn tiết kiệm thời gian nhưng vẫn giữ lại cùng một lượng thông tin.
Đây là giải pháp: khoảng thời gian học tập của bạn. Bằng cách tạo ra các khoảng thời gian giữa các buổi học, bạn có thể nhớ nhiều hơn – ngay cả khi bạn dành ít thời gian hơn để học hay còn được gọi là phương pháp lặp đi lặp lại ngắt quãng (spaced repetition), và nó là kỹ thuật mạnh mẽ nhất trong các cách để cải thiện khả năng ghi nhớ của người học.
Tại sao nó lại “mạnh mẽ” như vậy? Sử dụng nó – học với phương pháp Leitner – và công cụ thẻ flashcard katchup ra sao?
Phương pháp này hoạt động như thế nào?
Lấy ví dụ để giải thích cho việc học tập bằng cách lặp đi lặp lại như sau:
Bạn có thể nghĩ đến việc học như là một kiểu xây dựng một bức tường gạch; nếu bạn chồng gạch lên quá nhanh mà không để vữa giữa mỗi lớp cho chúng liên kết và cứng lại, bạn sẽ không xây dựng được một bức tường kiên cố được. Do đó, kĩ thuật này cho phép thời gian để làm cho “vữa tinh thần” của bạn khô và liên kết vững chắc cho những gì bạn đã học.
Trên thực tế, bất kỳ loại kiến thức và thông tin nào cũng có hiệu quả theo cách này – đó là điều đã được chứng minh bởi khoa khoa học trí nhớ ra đời cách đây 130 năm.
Trở lại vào cuối những năm 1880, một nhà tâm lý học tên là Herman Ebbinghaus đã trở thành người đầu tiên giải quyết vấn đề bộ nhớ một cách có hệ thống và ông đã làm điều này bằng cách dùng cả năm để nghiên cứu tỉ mỉ và ghi lại những kết quả của mình – Ebbinghaus đã có thể sắp xếp và phân tích quá trình “lãng quên” theo thời gian mà được trình bày qua một đồ thị gọi tạm dịch là “Đồ thị đường cong lãng quên”.
Theo như biểu đồ trên thì việc lặp lại ngắt quãng theo thời gian sẽ giúp chúng ta ghi nhớ tốt hơn, hiệu quả hơn so với việc học mà không lặp lại. Điều này cũng có thể được hiểu là bạn hãy học theo cách chia nhỏ thời gian ra. Bạn sẽ học 2 giờ không nghỉ hay chia khoảng thời gian đó ra trong suốt 1 ngày? Tất nhiên chia ra là tốt nhất rồi.
Nên chia thời gian trong toàn bộ 1 ngày, tốt nhất là nghe 30 phút vào buổi sáng, 30 phút trên xe buýt hoặc trên đường đi học, đi làm, 30 phút từ trường, chỗ làm về nhà, 30 phút trước khi đi ngủ. Theo thuyết Forgetting Curve của Hermann Ebbinghaus thì chúng ta sẽ nhớ tốt hơn khi được lặp lại, ôn lại nên thay vì học nhồi nhét, bạn nên học theo hình thức mưa dầm thấm lâu.
Cũng theo Ebbinghaus, việc học theo cách Space Repetition giải quyết cho chúng ta 2 vấn đề:
1. Chúng ta quên các thông tin mới một cách cực kỳ nhanh chóng
Theo một nghiên cứu năm 1885 của nhà tâm lý học Hermann Ebbinghaus, chúng ta có thể quên một thông tin mới gần như ngay lập tức, và sau 30 phút, gần như 80% các thông tin đã bị lãng quên. Tuy bài nghiên cứu này được thực hiện chỉ trên bản thân nhà tâm lý học này, nó là nền tảng cho nhiều bài nghiên cứu khác. Và tất cả đều đồng ý là trung bình 80% thông tin sẽ bị quên sau 24 giờ.
2. Nó giúp chúng ta lưu giữ và nhuần nhuyễn kiến thức lâu dài
Spaced Repetition hoàn toàn vô nghiệm được khả năng lãng quên này, khi nó được thiết kế để các thông tin tái hiện ngay tại các thời điểm mà não bộ sắp quên chúng. Dần dần, các thông tin sẽ được đẩy vào hệ thống trí nhớ lâu dài.
Bạn biết flashcard chứ?
Flashcard hoặc Flash Card là loại thẻ mang thông tin (từ, số hoặc cả hai), được sử dụng cho việc học bài trên lớp hoặc trong nghiên cứu cá nhân. Người dùng sẽ viết một câu hỏi ở mặt trước thẻ và một câu trả lời ở trang sau. Người ta thường dùng flashcard học từ vựng ngoại ngữ rất hiệu quả. Ngoài ra có thể dùng flashcard để học ngày tháng năm lịch sử, công thức hoặc bất kỳ vấn đề gì có thể được học thông qua định dạng một câu hỏi và câu trả lời.
Sự tồn tại và phát triển của flashcard cũng chính nhờ bởi kỹ thuật Spaced Repetition (lặp lại ngắt quãng) nêu trên. Theo đó, những thứ mà bạn học nên được ôn lại lại dần dần trong một khoảng thời gian nhất định để đảm bảo rằng bạn không quên. Và một khi bạn thường xuyên ôn tập những kiến thức đó thì bạn sẽ ghi nhớ nó được lâu hơn.
Sử dụng Space repetition với phương pháp Leitner
Bạn đã biết sự kì diệu của Space repetition rồi. Vậy cụ thể thực hành việc này như thế nào? Hãy bắt đầu với một tấm hình sau:
Bạn có một bộ flashcard tầm 100 từ, bạn chọn mỗi ngày học 5 từ và ôn lại 5 từ của ngày trước đó. Khi đó sẽ có trường hợp bạn nhớ hoặc không nhớ từ cũ. Ví dụ, ở ngày 1 bạn trả lời đúng được 3/5 từ thì 3 từ đúng sẽ được cho vào hộp 2 còn 2 từ sai vẫn ở lại hộp 1. Sang ngày thứ 2, bạn xem lại 2 từ trong hộp 1. Nếu trả lời đúng, bạn cho nó vào hộp 2. Rồi với 3 từ có sẵn trong hộp 2 từ trước, bạn xem lại chúng. Đúng, cho vào hộp 3 còn sai để lại hộp 2. Cứ lặp lại trình tự như vậy trong vòng 5 ngày và tăng cường số lượng từ vựng dần dần.
Đây chắc chắn là một cách học từ vựng ngoại ngữ cực tốt mà bạn có lẽ sẽ không muốn bỏ qua và bạn cần lưu ý những điểm chính sau về nội dung thẻ flashcard của bạn.
Thứ nhất: luôn học và ôn luyện với sự lặp lại ngắt quãng trong quá trình học của bạn. Thứ hai là: chú ý tới hình ảnh, vì khi học một từ vựng, liên tưởng nó tới một câu chuyện hay hình ảnh nào đó, việc này sẽ giúp bạn ghi nhớ từ dễ dàng hơn. Thứ ba: cần liên hệ đến những điều quen thuộc mà bạn quan tâm để ghi nhớ tốt hơn, ví dụ nếu bạn quan tâm đến thể thao, hãy liên tưởng các từ mới về hình dáng, tính cách con người tới các cầu thủ bóng đá. Hoặc nếu bạn yêu thời trang, hãy hình dung về quần áo của những người nổi tiếng khi bạn học từ vựng tiếng Anh về thời trang…
Cách học nhanh nhất
Bằng cách thêm mỗi ngày một số lượng flashcard mới liên tục (ví dụ 10 thẻ mới mỗi ngày) bạn sẽ đạt được khả năng học nhanh nhất có thể dự đoán được. Tuy nhiên, bạn cũng cần phải lặp lại các thẻ flashcard mà bạn đã học được trước đây – và kể từ khi bạn tiếp tục thêm thẻ mới mỗi ngày, tổng số thẻ flashcard sẽ được lặp đi lặp lại đang gia tăng đáng kể. Nó thường được xác định trung bình khoảng 3-4 lần số thẻ flash bạn thêm hàng ngày. Vì vậy, nếu bạn thêm 10 thẻ một ngày bạn cũng sẽ phải lặp lại khoảng 30-40 thẻ mỗi ngày thêm. Những con số này là trung bình để thêm một số thẻ liên tục trong khoảng hai tháng. Đối với khoảng thời gian dài hơn những con số này sẽ tăng lên, vì thẻ flash bạn đã học được một vài tháng trở lại sẽ hiển thị lại và cũng phải được lặp lại. Do đó các yếu tố tăng từ 3-4 đến khoảng 5-6, đó là 50-60 thẻ để lặp lại khi học 10 thẻ mới mỗi ngày.
Nếu bạn tiếp tục học cách đó bạn sẽ có thể dự đoán chính xác bao nhiêu ngày hoặc các phiên học nó sẽ đưa bạn để tìm hiểu tất cả các thẻ trong cơ sở dữ liệu của bạn. Tuy nhiên, bạn không thể dự đoán chính xác bao nhiêu thời gian bạn sẽ cần để lặp lại flashcard vào bất kỳ ngày nào. Mặc dù con số trung bình khoảng 3-4 lần số thẻ flash mỗi ngày mới được bổ sung (5-6 lần trong thời gian học tập dài hơn) có thể phát sinh đỉnh điểm khi bạn thực sự phải lặp lại nhiều flashcard hơn thế.
Tuy nhiên, bạn sẽ thấy rằng trung bình thời gian học tập và lặp đi lặp lại của bạn luôn ở mức không đổi, một khi quá trình học tập và lặp lại đã được giải quyết. Đó chỉ là cho bất kỳ buổi học cụ thể nào, bạn sẽ không thể biết chính xác nó sẽ mất bao lâu . Điều này sẽ làm cho thời gian lập kế hoạch một ngày nhất định trong tương lai gần khó khăn. Bạn sẽ phải “nghỉ mát” để sử dụng ước tính giới hạn trên cho phiên học tập của bạn.
Mua hay tự tay làm flashcard?
Bạn không nhất thiết phải mua flashcard, flashcard khá đơn giản, nếu có thời gian và một chút khéo tay, bạn có thể tạo ra một bộ flashcard cơ bản nhất để bắt đầu thử ngay cách học này. Ngoài ra, nếu bạn không tự tay làm thẻ flashcard cho mình thì việc tìm kiếm một sản phẩm ngoại ngữ làm sẵn cũng là một gợi ý rất hay, bạn có thể ghé thăm trang web http://katchup.vn để biết thêm chi tiết.
Hiếu Nguyễn