Con đường đến thành công của mỗi người là khác nhau, nhưng giữa họ có nhiều điểm chung. Trong cuốn sách “8 điều bất cứ người thành công nào cũng có”, tác giả Richard St. John đã phỏng vấn hơn 500 người thành công trên thế giới, từ những doanh nhân công nghệ như Richard Branson cho đến Martha Stewart hay Ben Cohen – đồng sáng lập của công ty kem Ben & Jerry’s Ice Cream.
St. John nhận thấy có 8 điều mà bất cứ nhân vật hàng đầu nào cũng sở hữu, và gọi chúng là “8 chìa khóa dẫn đến sự vĩ đại trong mọi lĩnh vực”.
Now, my subject is success, so people sometimes call me a “motivational speaker.” But I want you to know right up front, I’m not a motivational speaker. I couldn’t pass the height requirement. And I couldn’t motivate anybody, my employees actually call me a de-motivational speaker. What I try to be is an informational speaker. I went out and found out some information about success, and I’m just here to pass it on.
Giờ chủ đề của tôi là thành công, nên mọi người gọi tôi là “người truyền động lực”. Nhưng tôi muốn bạn biết rằng tôi không phải người truyền động lực. Tôi không đạt những tiêu chuẩn cao ngất đó. Và tôi không thể thúc đẩy mọi người, thật ra nhân viên tôi còn bảo tôi là người diệt động lực thì đúng hơn. Điều tôi cố gắng là trở thành người truyền thông tin. Tôi ra ngoài và thu thập các thông tin về thành công, và tôi ở đây để truyền tải nó.
And my story started over 10 years ago, on a plane. I was on my way to the TED Conference in California, and in the seat next to me was a teenage girl, and she came from a really poor family, but she wanted to get somewhere in life. And as I tapped away on my computer, she kept asking me questions, and then out of the blue, she asked, “Are you successful?”
Và tôi câu chuyện của tôi bắt đầu 10 trước, trên máy bay. Tôi đang trên đường đến hội nghị TED ở California, và ngồi bên cạnh một cô bé tuổi teen, và gia đình cô bé rất nghèo, nhưng cô ấy muốn đạt được cái gì đó. Và khi tôi liên tục gõ máy tính, cô ấy liên tục hỏi tôi, và điều tôi nhớ nhất là cô bé hỏi: Ông có thành công không?
I said, “No, I’m not successful.” Terry Fox, my hero, now there’s a big success. He lost a leg to cancer, then ran thousands of miles and raised millions for cancer research. Or Bill Gates, a guy who owns his own plane and doesn’t have to sit next to some kid asking him questions. But then I told her about some of the stuff I’d done. I love communications, and I’ve won lots of awards in marketing.
Tôi bảo: Không, tôi không thành công. Terry Fox, người tôi hâm mộ, là một thành công lớn. Anh ta mất 1 chân vì ung thư, nhưng anh đã chạy hàng ngàn dặm và gây quỹ hàng triệu đô cho nghiên cứu ung thư. Hay Bill Gates, ông ta có hẳn máy bay riêng và sẽ không có một một cô bé hay hỏi đủ thứ chuyện. Nhưng rồi tôi kể cho cô bé vài việc tôi đã làm. Tôi thích giao tiếp, và đã đạt nhiều giải thưởng marketing.
I love running, and I still sometimes win my age group, old farts over 60. My fastest marathon is two hours and 43 minutes to run the 26 miles, or 42 kilometers. I’ve run over 50 marathons, in all seven continents. This was a run my wife and I did up the Inca trail to Machu Picchu in Peru. And to qualify for the seven continents, we had to run a marathon in Antarctica.
Tôi thích chạy bộ, và tôi thỉnh thoảng vẫn thắng giải dành cho tuổi của tôi, đám bạn già trên 60. Cuộc marathon nhanh nhất của tôi là 2 giờ 43 phút với đoạn đường 26 dặm, hay 42 km. Tôi đã chạy hơn 50 cuộc marathon trên cả 7 lục địa. Đây một chuyến chạy mà vợ chồng tôi thực hiện từ Inca tới Machu Picchu ở Peru. Và để đi đủ 7 lục địa, chúng tôi đã chạy cả ở Nam Cực.
But when we got there, it didn’t look nice and calm like this, it looked like this. The waves were so high we couldn’t get to shore. So we sailed 200 miles farther south to where the seas were calm, and ran the entire 26-mile marathon on the boat. Four hundred and twenty-two laps around the deck of that little boat. My wife and I have also climbed two of the world’s seven summits, the highest mountains on each continent.
Nhưng khi đến đó, nó trông không đẹp đẽ và bình yên như thế này, mà trông thế này, sóng cao đến nỗi không thể nhìn thấy thềm băng. Nên chúng tôi cho thuyền đi thêm 200 dặm về phía nam, nơi biển yên ả hơn, và chạy tổng cộng 26 dặm trên thuyền. Tổng cộng 422 vòng quanh boong chiếc tàu đó. Vợ chồng tôi cũng đã chinh phục 2 trong 7 đỉnh lục địa, những ngọn núi cao nhất của các lục địa.
We climbed Aconcagua, the highest mountain on the American continent, and Kilimanjaro, the highest mountain in Africa. Well, to be honest, I puked my way to the top of Kilimanjaro, I got altitude sickness. I got no sympathy from my wife; she passed me and did a lap around the top while I was still struggling up there. In spite of that, we’re still together, and have been for over 35 years.
Chúng tôi đã leo Aconcagua, ngọn núi cao nhất châu Mỹ, và Kilimanjaro, núi cao nhất châu Phi. Thành thật mà nói, tôi nôn mửa suốt chặng leo lên đỉnh Kilimanjaro, tôi bị choáng độ cao. Vợ tôi thì chả chút thông cảm, cô ta vượt qua tôi và đã đi 1 vòng trên đó trong khi tôi khổ sở trèo lên. Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn bên nhau, đến nay đã hơn 35 năm.
I’d say that’s a success these days. So I said to the girl, “Well, you know, I guess I have had some success.” And then she said, “Okay, so are you a millionaire?” Now, I didn’t know what to say, because when I grew up, it was bad manners to talk about money. But I figured I’d better be honest, and I said, Yeah. I’m a millionaire. But I don’t know how it happened.
Ngày nay thì đó là một thành công. Nên tôi bảo cô bé, ừm, thật ra, tôi nghĩ tôi cũng có vài thành công. Rồi cô bé hỏi: Okay, vậy ông là triệu phú à? Giờ thì tôi chả biết nói gì, vì khi thấy rằng, nói về tiền bạc có vẻ là cách cư xử không tốt. Nhưng tôi thấy nên thành thật, và nói: Vâng, tôi là triệu phú. Nhưng tôi không biết cách nào.
I never went after the money, and it’s not that important to me. She said, “Maybe not to you, but it is to me. I don’t want to be poor all my life. I want to get somewhere, but it’s never going to happen.” I said, “Well, why not?” She said, “Well, you know, I’m not very smart. I’m not doing great in school.” I said, “So what? I’m not smart.
Tôi không theo đuổi tiền bạc, và nó cũng không quan trọng với tôi. Cô bé bảo: Với ông thì không, nhưng với tôi thì có. Tôi không muốn nghèo suốt đời. Tôi muốn đạt được cái gì đó, nhưng sẽ chẳng làm được gì hết.” Tôi bảo: Tại sao không? Cô bé bảo: Ông thấy đấy, tôi không được thông minh.
I barely passed high school. I had absolutely nothing going for me. I was never voted most popular or most likely to succeed. I started a whole new category — most likely to fail. But in the end, I did okay. So if I can do it, you can do it.” And then she asked me the big question: “Okay, so what really leads to success?” I said, “Jeez, sorry.
Và cũng chẳng giỏi ở trường. Tôi bảo: Vậy thì sao? Tôi cũng không thông minh. Chỉ vừa đủ tốt nghiệp phổ thông. Tôi tuyệt đối chẳng có tài năng gì đặc biệt. Chẳng ai thấy tôi có khả năng hay tiềm năng thành công. Tôi đã bắt đầu từ tay trắng, và gần như thất bại. Nhưng cuối cùng thì cũng ổn. Vậy nếu tôi làm được, cô bé cũng làm được. Và rồi cô bé đặt một câu hỏi lớn: Okay, vậy thật ra cái gì dẫn đến thành công? Tôi bảo: Trời đất.
I don’t know. I guess somehow I did it. I don’t know how I did it.” So I get off the plane and go to the TED Conference, and I’m standing in a room full of extraordinarily successful people in many fields — business, science, arts, health, technology, the environment – when it hit me: Why don’t I ask them what helped them succeed, and find out what really leads to success for everyone?
Tôi cũng không biết. Cách nào đó tôi thành công. Nhưng tôi không biết đó là gì. Và tôi xuống máy bay để đến hội nghị TED và tôi đang đứng đây với toàn những người thành công phi thường ở nhiều lĩnh vực kinh doanh, khoa học, nghệ thuật, y tế, công nghệ, môi trường,…tôi chợt nhận ra: Tại sao không hỏi họ điều gì đã giúp họ thành công và tìm ra công thức thành công cho tất cả mọi người?
So I was all excited to get out there and start talking to these great people, when the self-doubt set in. I mean, why would people want to talk to me? I’m not a famous journalist. I’m not even a journalist. So I was ready to stop the project before it even began, when who comes walking towards me but Ben Cohen, the famous co-founder of Ben and Jerry’s ice cream.
Và tôi rất hảo hứng gặp gỡ và bắt chuyện với những người vĩ đại đó, nhưng chợt tự nghi ngờ bản thân, Ý tôi là, tại sao họ lại muốn nói chuyện với tôi? Tôi không phải là phóng viên nổi tiếng. Thậm chí còn chẳng phải phóng viên. Nên tôi gần như ngừng dự án này trước khi nó kịp bắt đầu, rồi một người bước đến phía tôi, là Ben Cohen, đồng sáng lập nổi tiếng của hãng kem Ben and Jerry.
I figured it was now or never. I pushed through the self-doubt, jumped out in front of him, and said, “Ben, I’m working on this project. I don’t even know what to ask you, but can you tell me what helped you succeed?” He said, “Yeah, sure, come on. Let’s go for a coffee.” And over coffee and ice cream, Ben told me his story. Now here we are over 10 years later, and I’ve interviewed over 500 successful people face-to-face, and collected thousands of other success stories.
Bây giờ hoặc không bây giờ. Tôi dẹp bỏ sự nghi ngờ, nhảy đến trước mặt ông ta và nói: Ben này, tôi đang thực hiện dự án tôi không biết nói gì với ông, nhưng xin hãy nói tôi biết cái gì giúp ông thành công? Ông ta bảo: Chắc chắn rồi. Hãy đi uống chút cà-phê nào. Và khi dùng cà-phê và kem, Ben kể tôi nghe chuyện anh ấy. Đó là chuyện cách đây hơn 10 năm, và tôi đã phỏng vấn hơn 500 người thành công, mặt đối mặt, thu thập hàng ngàn câu chuyện thành công.
I wanted to find the common factors for success in all fields, so I had to interview people in careers ranging from A to Z. These are just the careers I interviewed beginning with the letter A, and in most cases more than one person. I interviewed six successful accountants, five corporate auditors, five astronauts who had been into space, four actors who had won the Academy Award for Best Actor, three of the world’s top astrophysicists, six of the world’s leading architects and, oh yeah, four Nobel Prize winners.
Tôi muốn tìm ra những điểm chung của họ trong mọi lĩnh vực, nên tôi đã phải phỏng vấn mọi ngành nghề từ A tới Z. Đây là những nghề mà tên tiếng Anh bắt đầu bằng chữ A, và thường nhiều hơn một người. Tôi đã phỏng vấn 6 kế toán, 5 kiểm toán viên, 5 phi hành gia đã từng ra không gian, 4 diễn viên từng đoạt giải Oscar hạng mục Diễn viên xuất sắc nhất, 3 nhà thiên văn học hàng đầu thế giới, 6 kiến trúc sư hàng đầu thế giới, và vâng, 4 người đạt giải Nobel.
Yeah, I know it doesn’t start with A, but it’s kind of cool. And I want to say a sincere thanks to all the great people that I’ve interviewed over the years. This really is their story; I’m just the messenger. The really big job was taking all the interviews and analyzing them, word by word, line by line, and sorting them into all the factors that people said helped them succeed.
Vâng, không bắt đầu bằng chữ A, nhưng rất thú vị. Và tôi muốn chân thành cảm ơn để tất cả những người tuyệt vời mà tôi đã từng phỏng vấn. Đây là câu chuyện của họ, còn tôi chỉ là người đưa tin. Công việc nặng nhọc là lấy tất cả dữ liệu phân tích chúng, từng chữ một, từng dòng một, và phân loại theo các yếu tố mà mọi người bảo đã giúp họ thành công.
And then you start to see the big factors that are common to most people’s success. Altogether, I analyzed and sorted millions of words. Do you know how much work that is? That’s all I do, day and night — sort and analyze. I’ll tell you, if I ever get my hands on that kid on the plane … Actually, if I do, I’ll thank her. Because I’ve never had so much fun and met so many interesting people.
Vâng, không bắt đầu bằng chữ A, nhưng rất thú vị. Và tôi muốn chân thành cảm ơn để tất cả những người tuyệt vời mà tôi đã từng phỏng vấn. Đây là câu chuyện của họ, còn tôi chỉ là người đưa tin. Công việc nặng nhọc là lấy tất cả dữ liệu phân tích chúng, từng chữ một, từng dòng một, và phân loại theo các yếu tố mà mọi người bảo đã giúp họ thành công.
And now I can answer her question. I discovered the eight traits successful people have in common, or the eight to be great. Love what you do; work really hard; focus on one thing, not everything; keep pushing yourself; come up with good ideas; keep improving yourself and what you do; serve others something of value, because success isn’t just about me, me, me; and persist, because there’s no overnight success.
Và giờ tôi có thể trả lời cô ấy. Tôi đã khám phá ra 8 điểm chung ở những người thành đạt, hay 8 yếu tố để trở nên vĩ đại. (1) Yêu việc mà bạn làm (2) Làm thật chăm chỉ (3) Tập trung vào một việc, không phải mọi việc. (4) Liên tục thúc đẩy bản thân. (5) Có ý tưởng tốt. (6) Liên tục hoàn thiện bản thân và công việc. (7) Đem đến giá trị cho người khác, vì thành công không chỉ là “tôi, tôi và tôi”. (8) Kiên trì, vì không có thành công nào nhanh chóng cả.
Why did I pick these? Because when I added up all the comments in my interviews, more people said those eight things helped them than anything else. The eight traits are really the heart of success, the foundation, and then on top we build the specific skills that we need for our particular field or career. Technical skills, analytical skills, people skills, creative skills — lots of other skills we can add on top, depending on our field.
Tại sao tôi chọn chúng? Vì khi tôi phân tích tất cả những nhận xét trong phỏng vấn, mọi người nói 8 thứ này giúp họ nhiều hơn bất kỳ điều gì khác. 8 yếu tố này chính là trái tim của thành công, là nền tảng, và ở trên đó, ta sẽ xây dựng những kỹ năng đặc biệt mà ta cần đến trong lĩnh vực hay nghề nghiệp cụ thể. Kỹ năng kỹ thuật, phân tích, nhân văn, kỹ năng sáng tạo,… ta xây dựng các kỹ năng này bên trên, tùy vào lĩnh vực ta làm.
But no matter what field we’re in, these eight traits will be at the heart of our success.
Nhưng dù lĩnh vực nào đi nữa, 8 yếu tố này luôn là trái tim của sự thành công.
Thiện Nhân