Nếu học vấn không phải là tấm vé thông hành duy nhất cho tương lai, thì đâu mới là điều quan trọng nhất và nền tảng nhất để con em chúng ta trở thành người thành đạt?
Làm thế nào nuôi dạy con nên người là mối bận tâm lớn nhất của các bậc cha mẹ. Nhất là với con trai – trụ cột tương lai của gia đình và xã hội – thì lại càng đòi hỏi cha mẹ phải dành nhiều tâm huyết và công phu hơn nữa.
Có phụ huynh cho rằng kết quả bài vở hay điểm số ở trường là thước đo của giáo dục. Nhưng có một nghịch lý khá hiển nhiên là học vấn lại không phải là thứ bảo chứng duy nhất cho thành công trong tương lai. Nó chỉ là một phương tiện chứ không phải nền tảng. Vậy thì đâu là điều quan trọng nhất và nền tảng nhất để đảm bảo rằng con em chúng ta sẽ thành người thành đạt? Đó chính là phẩm cách đạo đức và tinh thần sống chuẩn mực. Những quốc gia văn minh trên thế giới luôn nhấn mạnh ‘đức dục’, cho đó là yếu tố quan trọng hàng đầu.
Trong bài viết này, người viết trân trọng giới thiệu đến quý độc giả ba phẩm cách đạo đức và tinh thần sống chuẩn mực trên thế giới, đó là: Tinh thần quý tộc châu Âu, tinh thần võ sĩ đạo, và tinh thần quân tử Nho gia.
Chúng tôi tin rằng nếu con em chúng ta học tập và làm được dẫu chỉ là một phần trong những tinh thần ấy, thì có hy vọng sẽ trở thành một quý ông thành đạt. Cho dù không thành danh trên thương trường thì vẫn sẽ thành công với lối sống chuẩn mực và đạo đức cao thượng.
Tinh thần quý tộc châu Âu
Trong tiếng Anh, từ “noble” không chỉ mang nghĩa “quý tộc” mà còn có ý nghĩa là “xuất thân cao quý”, “cao thượng”, “vĩ đại”, “huy hoàng”… Nhiều người lầm tưởng rằng quý tộc là có tiền bạc giàu sang, nhà cao cửa rộng, siêu xe đắt tiền, mỹ nữ cặp kè, đồ dùng là những xa xỉ phẩm đắt tiền… Nhưng thật ra, giới quý tộc châu Âu không đơn giản là một giai cấp, mà thực chất còn là một tiêu chuẩn đạo đức rất cao của tầng lớp tinh anh trong xã hội. Người ta gọi đó là ‘tinh thần quý tộc châu Âu’.
Vậy, tinh thần quý tộc thể hiện ở những phương diện nào?
Vinh dự, trách nhiệm, dũng khí, kỷ luật
“Quý tộc châu Âu” là một danh từ tượng trưng cho những người thuộc giai tầng xã hội cao và có địa vị tôn quý. Nhưng địa vị cao lại thường đi kèm với trách nhiệm trọng đại và năng lực gánh vác phi thường. Để có được khả năng đảm đương danh hiệu đó, các nhà quý tộc đã phải rèn luyện để dưỡng thành người có phẩm cách cao quý và sở hữu những đức tính quý giá. Đó là các phẩm chất như vinh dự, trách nhiệm, dũng khí, kỷ luật…
Ví dụ, theo truyền thống thì người quý tộc phải là một quý ông có nội tâm mạnh mẽ, có thể kiềm chế dục vọng bản thân, sống theo kỷ luật với trách nhiệm và danh dự xứng đáng là thành viên của gia tộc. Các tinh thần này cần được bồi dưỡng và rèn luyện từ thủa nhỏ. Vì thế mà tại trường nội trú Eton nổi tiếng dành cho con em quý tộc của nước Anh, học trò phải trải qua quá trình rèn luyện khắc khổ, như ngủ trên tấm phản cứng, ăn uống đạm bạc và chịu sự giáo dục vô cùng nghiêm khắc.
Nhờ phương châm nuôi dạy ấy mà trường Eton danh giá đã tạo nên vô số anh tài cho nước Anh trong nhiều thế kỷ qua. Điển hình có thể kể đến như Thống chế Arthur Wellesley, còn được gọi là công tước Wellington đệ nhất, thủ tướng đế quốc Anh, người đánh bại Napoleon trong trận Waterloo lừng danh. Một nhân vật lẫy lừng khác là John Stuart, nhà chính trị và thủ tướng Anh thời vua George đệ tam. Ngoài ra còn có vô số chính khách, tướng lãnh, nhà thơ, nhà văn, triết gia cùng nhiều thế hệ hoàng tử của Hoàng gia Anh từng tốt nghiệp từ ngôi trường có từ thế kỷ 15 này.
Tinh thần hiệp sĩ
Tinh thần hiệp sĩ là một phần quan trọng và là nền tảng của tinh thần quý tộc, trở thành một lý tưởng đạo đức có ảnh hưởng lâu dài đến tính cách của người phương Tây.
Tinh thần hiệp sĩ nghĩa là dù trong bất cứ hoàn cảnh nào thì người quý tộc cũng phải giữ phẩm giá cao thượng của mình, luôn cư xử chính trực và nhân nghĩa, không vì lợi ích bản thân mà làm điều xấu.
Ví dụ nổi tiếng nhất có thể kể đến như trường hợp của tướng Robert Edward Lee (1807-1870). Ông là nhà quý tộc chân chính, xuất thân từ dòng dõi của Sir Thomas More và vua Scotland Robert đệ Nhị, là Đại tướng thống lãnh quân đội Liên minh miền Nam trong cuộc Nội chiến Hoa Kỳ (1861-1865). Khi cuộc nội chiến Nam Bắc Mỹ sắp kết thúc, có người đề xuất đưa quân ẩn mình trong các nhà dân và vào trong vùng rừng núi để dùng chiến thuật đánh du kích. Nhưng tướng Robert E. Lee khi ấy là chỉ huy tối cao quân miền Nam đã không đồng ý, ông quyết định đầu hàng để không phải hy sinh thêm xương máu của binh sĩ.
Ông nói: “Tôi sẽ đến gặp tướng Grant, cho dù điều đó là quá nhục nhã đối với tôi”. (Nguyên văn: “I will go and see General Grant and I would rather die a thousand deaths”).
Quyết định đó của Robert Lee, cùng với cuộc thương thảo đầu hàng nổi tiếng trong lịch sử với tướng Grant, được mệnh danh là “hòa ước của những người quân tử” (The Gentlemen’s Agreement). Theo hòa ước đó:
– Tất cả binh sĩ miền Nam đều được quay về nguyên quán đem theo lừa ngựa để cày cấy, không có ai bị giết hay trả thù.
– Cung cấp 25.000 khẩu phần ăn cho các binh sĩ miền Nam và cả các tù binh miền Bắc đang thiếu lương thực trầm trọng.
Nhờ lòng nhân nghĩa hào hiệp và coi trọng sinh mệnh tướng sĩ chứ không vì sĩ diện hão của bản thân, tướng Lee dù bại trận nhưng vẫn được lịch sử vinh danh. Ông không nắm chức vụ cao sau chiến tranh, nhưng càng về cuối đời thì người dân Mỹ lại càng dành cho ông nhiều tình cảm và lòng kính trọng sâu sắc. Ngày nay tượng đài của tướng Lee có mặt nhiều nơi trên khắp nước Mỹ, và Robert Lee là tên đường quen thuộc trên đất nước hùng mạnh nhất thế giới này.
Trên đây là phẩm cách đạo đức truyền thống của giới quý tộc Âu châu. Nhưng vẫn còn một phẩm đức nền tảng khác đến từ tinh hoa phương Đông, đó chính là tinh thần võ sĩ đạo, được tiếp tục giới thiệu đến quý độc giả trong bài viết tiếp theo.
Tĩnh Thuỷ
(Còn tiếp)
|
Bạn đang đọc bài viết: “‘Không cần điểm cao ở trường, hãy dạy con tinh hoa truyền thống để trở thành quý ông thành đạt (P.1)” tại chuyên mục Văn hóa của Đại Kỷ Nguyên. Để cập nhật thêm nhiều bài viết hay, quý độc giả vui lòng truy cập Fanpage chính thức của chúng tôi: facebook.com/DaiKyNguyenVanhoa/. Mọi ý kiến phản hồi và tin bài cộng tác xin gửi về hòm thư: daikynguyen.vanhoa@gmail.com. Xin chân thành cảm ơn! |