Ung thư máu (bệnh bạch cầu, ung thư bạch cầu hay bệnh máu trắng) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới. Tỷ lệ xuất hiện khoảng 300.000 ca bệnh mới mỗi năm trên thế giới, tỷ lệ tử vong cao với 220,000 người chết mỗi năm.

Khi mắc bệnh số lượng bạch cầu bất thường trong máu tăng đột biến và gây hại cho cơ thể. Điều này là nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư máu. Vậy có những dấu hiệu nào có thể nhận biết được ung thư máu. Bài viết sau đây sẽ cung cấp đến bạn những thông tin này.

1. Ung thư máu là gì?

Trong cơ thể con người, các tế bào máu không tự sinh ra trong máu mà được tạo ra từ tế bào gốc trong tủy xương, phát triển thành các dòng tế bào. Ung thư máu xuất hiện khi quá trình tạo tế bào máu trong tủy xương bị biến đổi, tạo ra các tế bào bạch cầu bất thường, đó là các tế bào bạch cầu ác tính. Không giống các tế bào máu bình thường, các tế bào máu ác tính không chết đi mà có thể tăng sinh phát triển vô độ, lấn át các dòng tế bào máu bình thường khác, làm cho chúng không được thực hiện chức năng bình thường.

Tế bào bạch cầu bất thường sinh ra trong tuỷ xương đi ra máu ngoại vi. (Ảnh: zisttakhmir.com)

Ung thư máu không phụ thuộc vào lứa tuổi, bệnh phát triển rất nhanh và rất khó có thể phát hiện. Đa số bệnh nhân khi phát bệnh thì bệnh đã ở giai đoạn cuối, tiểu cầu giảm nhanh chóng, hàng loạt cơ quan bị xâm lấn. Giai đoạn này cực kỳ nguy hiểm, khó điều trị, tỷ lệ tử vong cao, hầu như ít người chữa khỏi với các biện pháp y học hiện tại. Các biện pháp điều trị chỉ giúp kéo dài sự sống cho người bệnh, chưa có khả năng chữa trị triệt để.

Nếu như ở các bệnh ung thư khác, chỉ cần cắt bỏ khối u, kết hợp với điều trị hóa chất, xạ trị sẽ có cơ hội tiêu diệt tế bào ung thư thì điều đó lại không thể áp dụng với ung thư máu. Ung thư máu là căn bệnh ung thư duy nhất không phát triển khối u trong cơ thể người bệnh. Do đặc điểm các tế bào ung thư trôi nổi và phát triển trong hệ thống mạch máu ở cơ thể người, do đó, việc điều trị dứt điểm, hoặc loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư khỏi cơ thể là rất khó khăn.

Bệnh bạch cầu được phân chia thành 2 nhóm chính sau đây:

Bệnh bạch cầu mãn tính: bệnh có tốc độ tiến triển chậm, có thể kéo dài trong nhiều năm, nhất là nếu bệnh nhân được điều trị đúng cách. Lúc đầu bệnh nhân có thể không có triệu chứng gì. Khi số lượng các tế bào ác tính tăng sinh trong máu, các triệu chứng xuất hiện như: nổi hạch hay nhiễm khuẩn. Lúc đầu các triệu chứng còn ở thể nhẹ sau đó trở nên nặng nề hơn.

Bệnh bạch cầu cấp tính: đây là một thể bệnh ác tính hơn, tiến triển nhanh. Ngay khi bệnh bắt đầu, tế bào bệnh bạch cầu không thể thực hiện được vai trò của tế bào bình thường. Số lượng tế bào bạch cầu ác tính phát triển rất nhanh.

2. Dấu hiệu của ung thư máu

Dễ bầm tím, xuất huyết dưới da

Ảnh: haberturk.com

Đây là một dấu hiệu khá rõ ràng và thường gặp nhất về ung thư máu. Tình trạng này xảy ra do lượng tiểu cầu thấp, trên da thường xuất hiện những đốm đỏ hoặc tím khi không có bất cứ va chạm nào. Khi hoạt động và có những trầy xước do va chạm thì cơ thể người bệnh có những vết bầm tím, nhanh chóng lan rộng và thậm chí chảy máu nhưng rất khó cầm máu hay đông máu.

Chảy máu cam, chảy máu chân răng

Ở bệnh nhân ung thư máu thường có hiện tượng chảy máu cam, chảy máu chân răng nhưng ít người để tâm. Thông thường chỉ là những lần chảy máu nhẹ, nhanh khỏi. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài, lượng máu nhiều cần phải đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời.

Giảm khả năng miễn dịch gây nhiễm trùng thường xuyên

Khi mắc ung thư máu, bệnh nhân có xu hướng giảm khả năng miễn dịch. Do vậy, họ dễ bị nhiễm trùng; mắc các chứng như viêm xoang, zona, viêm phổi, nhiễm trùng da, thận…liên tục trong thời gian dài. Các bệnh ung thư máu thường có dấu hiệu sốt và nhức đầu do sự chèn ép trong tủy xương. Kèm theo vết thường khó lành.

Thường xuyên bị nhiễm trùng cũng chính là một trong những dấu hiệu tiêu biểu của ung thư máu ở trẻ em. Trẻ sốt liên miên, cơn sốt kéo dài, ngoài ra có thể kèm theo một số những triệu chứng như ho, chảy nước mũi,…

Đau nhức xương khớp

Ảnh: drdomingodelgado.com

Hầu hết các trường hợp được chẩn đoán mắc ung thư máu đều có triệu chứng đau xương. Đặc biệt ở vùng khung chậu, xương sườn, lưng và xương sọ sẽ đau nhức hơn cả. Thậm chí, bệnh còn khiến bệnh nhân dễ đối diện với nguy cơ gãy xương. Nguyên nhân của những cơn đau này bắt nguồn từ tủy xương – nơi sản xuất ra các tế bào máu.

Đau bụng

Khi sự tiến triển của bệnh ung thư máu gia tăng ở gan và lá lách, các tế bào bạch cầu tích lũy trong lách, gan, thận, nó có thể gây sưng tấy ở các bộ phận này. Chính vì thế, người mắc ung thư máu ở giai đoạn này sẽ có cảm giác đau bụng, chướng bụng, đầy hơi khó chịu khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn, nôn, chán ăn, đánh mất vị giác và sút cân nhanh chóng.

Khò khè, khó thở, ho kéo dài

Sở dĩ đây là một dấu hiệu của ung thư máu vì khi các tế bào ung thư phát triển quanh tuyến ức nó có thể khiến bạn khó thở và ho.

Khò khè, khó thở, ho kéo dài là hiện tượng rất thường gặp ở nhiều triệu chứng bệnh như cảm cúm kéo dài, ho hen, các chứng bệnh về phổi, nên nhiều người nhầm lẫn và dễ bỏ qua.

Khi có biểu hiện này thường xuyên và kéo dài mà không có sự liên quan đến cá bệnh đường hô hấp thì bạn nên đến cơ sở y tế để tiến hành thăm khám và phát hiện sớm bệnh để có những biện pháp điều trị thích hợp nhất.

Thể trạng mệt mỏi, da nhợt nhạt

Ảnh: mogo.vn

Khi ung thư máu, các tế bào hồng cầu bị suy giảm gây ra tình trạng thiếu máu kéo dài. Đây chính là lí do khiến bệnh nhân bị ung thư máu có những dấu hiệu như da xanh xao, nhợt nhạt, trắng bệch. Do sự mở rộng không kiểm soát được của các tế bào ung thư, bệnh nhân hay thấy mệt mỏi và yếu ớt ngay cả khi ngồi nghỉ ngơi.

Sưng hạch bạch huyết

Hạch bạch huyết là những cấu trúc hình hạt đậu nhỏ giúp lọc máu. Khi mắc bệnh, tế bào ung thư có thể tích tụ trong các hạch bạch huyết. Từ đó dẫn tới các hạch bạch huyết dưới cánh tay, ở bẹn, ngực và cổ có thể sưng lên.

Phần lớn các triệu chứng này không phải là đặc trưng cho ung thư nên dễ bị người bệnh bỏ qua. Vì vậy, khi có một trong bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên, người bệnh cần đến bác sỹ ngay để được khám, chẩn đoán, xét nghiệm máu và tư vấn điều trị.

Trên đây chính là những biểu hiệu, dấu hiệu nhận biết đơn giản nhất của bệnh ung thư máu mà bạn nên nắm được để có thể nhận biết sớm căn bệnh ung thư nguy hiểm này. Chúc các bạn sức khỏe!

BS. Thu Trang

Từ Khóa: