Vấn đề già hóa dân số của Trung Quốc ngày càng trở nên nghiêm trọng và lỗ hổng lương hưu ngày càng lớn. Chính phủ Trung Quốc đã từng bước thúc đẩy kế hoạch kéo dài thời gian nghỉ hưu, dự kiến ​​​​sẽ chính thức thực hiện vào năm 2025. Đến năm 2055, nam giới và phụ nữ có thể sẽ nghỉ hưu ở cùng độ tuổi 65. 

Lý Cường (Li Qiang), Thủ tướng mới được bổ nhiệm của Quốc vụ viện Trung Quốc, gần đây đã trả lời về vấn đề này. Ông nói sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng, chứng minh đầy đủ và ban hành kế hoạch lương hưu vào thời điểm thích hợp. Tuy nhiên, các nhà bình luận cho rằng động thái này của chính phủ sẽ khiến người dân cảm thấy hoang mang.

Hiện nay, tuổi nghỉ hưu hiện hành trong doanh nghiệp Trung Quốc là 60 đối với nam, 55 đối với nữ cán bộ và 50 đối với công nhân nữ. Ngay từ  năm 2019, báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu An sinh Xã hội Thế giới thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc đã dự đoán rằng, số dư lương hưu tích lũy của quỹ bảo hiểm hưu trí cơ bản dành cho nhân viên doanh nghiệp ở thành phố và thị trấn Trung Quốc sẽ cạn kiệt vào năm 2035.

Jonathan Liu, giáo sư tại một trường cao đẳng công lập ở Canada, nói rằng kế hoạch dần dần kéo dài tuổi nghỉ hưu này cũng là một vấn đề nan giải. Chính quyền TQ đang tìm kiếm điểm tựa cân bằng. Nếu lập tức kéo dài tuổi nghỉ hưu thêm 10-15 năm thì người dân hoàn toàn không chấp nhận.

Ông nói: “Bây giờ một số lượng lớn doanh nghiệp đã rời đi, nhiều doanh nghiệp nhỏ đã đóng cửa và nhiều doanh nghiệp lớn vẫn đang sa thải nhân viên. Năm nay, Trung Quốc có 11 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học, họ phải đi đâu để tìm việc làm? Tuổi nghỉ hưu bị kéo dài, và  không có vị trí khuyết để tuyển người mới. Nếu không có tiền, người già sẽ tiếp tục xuống đường, sẽ phải học theo đồng bào Vũ Hán (Wuhan) xuống đường biểu tình. Nếu như biểu tình lan rộng khắp nơi, chính quyền TQ sẽ cuống cuồng lên cho mà xem.”

Nhà bình luận thời sự Xa Hồng Niên (车宏年) đã chỉ ra: Vấn đề già hóa dân số ngày nay là một “thảm họa do con người tạo ra”, nguyên nhân là trước đây chính quyền TQ không tôn trọng quy luật sinh sản tự nhiên của con người, yêu cầu sinh một con, quốc gia sẽ chăm sóc cho người già… Thanh niên bây giờ không có việc làm, và chính sách một con trong quá khứ gây ra kết cục thảm bại hiện nay. Thiếu tiền, người trẻ không thể tiếp tục phụng dưỡng cha mẹ, đặc biệt là chính phủ TQ đã tiêu sạch tiền, điều này tạo thành nỗi lo hiện nay. Vì vậy họ cần kéo dài tuổi nghỉ hưu, nhưng kéo dài cũng không thể giải quyết vấn đề. “

Ông Xa Hồng Niên tin rằng, một lý do cơ bản khác khiến người dân Trung Quốc không muốn kéo dài việc nghỉ hưu chính là, ĐCSTQ là một chế độ độc tài chuyên chính, không có sự giám sát xã hội, các chính sách thay đổi xoành xoạch, người Trung Quốc hoàn toàn không tin vào nó.

Ông còn nói: “Ở chế độ hưu trí toàn dân, tiền của bạn không thể bị biển thủ. Nó thiếu sự giám sát của xã hội. Bởi vì chế độ của nó chưa thiết lập hệ thống giám sát. Vì vậy, số tiền này dịch chuyển qua lại, chính sách đổi tới đổi lui. Bởi vì bạn đã lừa dối mọi người hết lần này đến lần khác. Người già không có lương hưu và không có bảo hiểm y tế. Họ có thể không lo lắng sao?.”

Theo báo cáo của tờ The Paper, “Báo cáo phát triển nông thôn Trung Quốc năm 2020” dự đoán rằng, trong 5 năm tới, tỷ lệ dân số người trên 60 tuổi ở nông thôn sẽ đạt 25,3%, tức là khoảng 124 triệu người. Tuy nhiên, lương hưu của người già ở nông thôn Trung Quốc đã vô tình bị tiết lộ bởi một thanh niên Trung Quốc tên Hộ Thần Phong (Hu Chenfeng), trong một cuộc phỏng vấn và quay video ngẫu nhiên (bilibili). Một bà cụ 78 tuổi ở thành phố Nam Thông (Nantong), tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan) nói rằng, bà chỉ nhận được 107 nhân dân tệ tiền Bảo hiểm hưu trí nông thôn mỗi tháng. Bây giờ những người già dựa vào công việc bảo mẫu để nuôi sống bản thân, vì điều này mà Hộ Thần Phong đã bị xóa nick và bị chặn.

Jonathan Liu nói: “Vấn đề lương hưu của nông dân, chính quyền TQ chỉ muốn quảng cáo rằng “họ đã đạt được mức bao phủ lương hưu”. Trên thực tế, tình hình của nông dân không được cải thiện nhiều. Cùng với việc giá cả tăng cao, số tiền ít ỏi đó thực sự là không đủ để nhét kẽ răng.”