Tạng Tâm gồm cơ quan và chức năng tim mạch, bao gồm cả sự tương quan mật thiết với các tạng phủ khác. “Tâm chủ thần minh” chi phối tinh thần của chủ thể, vì vậy một cơ thể kiện khang cũng đồng nghĩa với tạng Tâm “sạch sẽ”.

Thiên tà khách, sách Linh khu: “Tâm là vị đại chủ của Lục phủ ngũ tạng, là chỗ cư trú của thần minh”. Tâm là chủ thể sự hoạt động sinh mệnh của cơ thể, đứng hàng đầu trong sự hoạt động của tạng phủ. Tất cả tinh thần, ý thức và tư tưởng đều quy vào công năng của Tâm, cho nên gọi Tâm là chức vụ quân chủ nói lên tính chất trọng yếu của Tâm.

Các tạng trong cơ thể phân công hợp tác dưới sự thống lĩnh của Tâm mới có thể hoạt động theo quy luật nhất định được, vì thế ảnh hưởng của Tâm đối với sinh mệnh rất lớn.

Tâm làm chủ thể cho hoạt động tinh thần, ý thức, tư duy. (Ảnh: youtube)

Trên lâm sàng, những triệu chứng có liên quan đến thần minh như hoảng sợ, nói sảng, nói mê, cười không nghỉ… phần nhiều quy vào bệnh của Tâm.

Huyết do Tâm làm chủ, mạch là đường ống của huyết lưu hành, Tâm với huyết mạch phụ thuộc chặt chẽ vào nhau. Trong sự thúc đẩy vận hành huyết dịch, Tâm và mạch hợp tác hỗ trợ cho nhau, nhưng Tâm vẫn là tác nhân chủ động. Vì thế, tuy huyết có công năng dinh dưỡng, vẫn phải nhờ sự hoạt động của Tâm mạch.

Nếu công năng của Tâm được kiện toàn, huyết dịch được thịnh vượng thì sắc mặt hồng nhuận sáng láng, trái lại thì nhợt nhạt kém tươi. Nếu huyết vận hành bị trở ngại thì sắc mặt kém tươi. Nếu huyết vận hành bị ngưng trệ thì sắc mặt tím đen; nếu huyết ngưng đọng không lưu thông thì chẳng những sắc mặt sạm đen mà còn khô như củi nữa.

Tâm chủ thần minh, Thần nhờ huyết mà tươi sáng, huyết khí thất thường thì thần minh cũng bất thường. Cho nên Tâm khí hư thì thần sút kém, buồn bã. Tâm khí thịnh thì thần khỏe mạnh, cười luôn. Hoạt động của thần minh cũng ảnh hưởng đến huyết mạch, lo buồn quá độ cũng tổn thương Tâm khí.

Trong sự thúc đẩy vận hành huyết dịch, Tâm và mạch hợp tác hỗ trợ cho nhau, nhưng Tâm vẫn là tác nhân chủ động. (Ảnh: SOLACI )

Sự hoạt động của ngũ tạng lục phủ lại cần nhờ vào sự nuôi dưỡng của khí huyết, vì thế nói rõ được Tâm là chủ thể sự hoạt động sinh mệnh, là chỉ toàn thân. Vì vậy bảo vệ cho tạng Tâm được khỏe mạnh là yếu tốt rất quan trọng đối với sinh mệnh.

 Phương pháp kiểm tra tạng Tâm xem có độc hay không

  •  Đầu lưỡi loét, Đông y cho rằng lưỡi và tạng Tâm quan hệ mật thiết nhất, do đó đầu lưỡi có vết loét là tạng Tâm có nội hỏa, hoặc là hỏa độc.
  • Đầu trán mọc mụn, đầu trán là một thuộc địa dưới quyền quản hạt của tạng Tâm, khi Tâm hỏa vượng thịnh thành hỏa độc, thuộc địa này cũng có thể nhốn nháo, thế là chỗ này mọc, chỗ kia ẩn núp rất nhiều mụn.
Phần trán nổi mụn báo hiệu Tâm có hỏa độc, cần bài độc. (Ảnh: missbagira.ru)
  • Mất ngủ, hồi hộp. Do tạng Tâm trong trạng thái không ngừng làm việc, hỏa độc đình lưu lại Tâm mà không cách nào bài trừ khiến ngủ không thể yên ổn.
  • Tức ngực hoặc đau như kim châm. Trong tạng Tâm xuất hiện ứ huyết cũng là một loại độc tố, tức là giống như trên đường cao tốc bị tắc đường, nhẹ một chút thì là tức ngực, nặng một chút thì có thể xuất hiện đau như kim châm.

Cách nào để bài trừ độc tố tạng Tâm?

Xoa bóp huyệt quan trọng bài độc tạng Tâm: Đây là chỉ huyệt Thiếu Phủ, vị trí trong lòng bàn tay, giữa xương bàn tay thứ 4 và 5, huyệt nằm trên đường văn của lòng bàn tay. Day ấn huyệt vị này có thể dùng chút lực, tay trái phải luân phiên.

Ấn day huyệt Thiếu phủ giúp giải độc tạng tâm. (Ảnh: vietbao.vn)

Ăn đắng bài độc: Trước tiên giới thiệu Liên tử Tâm (Tâm sen), nó vị đắng, có thể phát tán Tâm hỏa, tuy là có tính hàn, nhưng không thể tổn thương dương khí của cơ thể, do đó từ trước đến nay được cho là thực phẩm tốt nhất hóa giải nhiệt độc của tạng Tâm. Có thể dùng Tâm sen hãm trà, nếu có thể thêm chút trúc diệp (lá tre) hoặc cam thảo sống, có thể tăng cường tác dụng bài độc của Tâm sen.

Đậu xanh lợi niệu bài độc: Đậu xanh có thể thông qua biện pháp lợi niệu, thanh nhiệt, để hóa giải đồng thời bài xuất độc tố của tạng Tâm, nhưng khi ăn đậu xanh cần dùng dưới dạng chất lỏng, ví dụ nước bột đậu xanh hoặc canh đậu xanh, bánh đậu xanh hiệu quả kém hơn 1 chút.

Thời gian tạng Tâm bài độc tốt nhất là buổi trưa 11h~13h: Là thời gian tạng Tâm mạnh nhất, có thể ăn một chút thực phẩm bảo Tâm, giúp bài độc, ví như phục linh, hạch quả, đậu tương, mè đen, tiểu táo, liên tử…

Liên Hoa