Nếu đã từng gặp cơn đau quặn thận ở vùng thắt lưng, hẳn bạn sẽ không bao giờ quên được thời khắc đó, nó đến như sóng trào, và gần như không thể chịu được. Thủ phạm chính là sỏi đường tiết niệu, chúng có thể làm tắc nghẽn đường tiết niệu, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Đặc biệt có những trường hợp sỏi thận một bên tiến triển âm thầm, có thể chỉ có triệu chứng đau âm ỉ vùng thắt lưng, nhưng lại từ từ làm suy thận, khi phát hiện thì có thể đã phải cắt một bên thận đó. Vậy làm thế nào để phòng ngừa sỏi đường tiết niệu, đặc biệt là đối với những người đã từng phát hiện sỏi.

Dưới đây là 6 lời khuyên có thể giúp bạn phòng ngừa sỏi đường tiết niệu.

1. Uống nhiều nước

Đây là biện pháp đơn giản mà quan trọng nhất. Sỏi đường tiết niệu hình thành từ canxi, hoặc phốt pho, oxalate được hấp thụ từ thức ăn và thông thường đào thải qua đường tiết niệu. Khi nước tiểu cô đặc, những chất này dễ kết tinh lại để hình thành sỏi thận. Đối với những người có tiền sử sỏi thận, các bác sĩ khuyên nên uống khoảng 2.5 lít nước mỗi ngày.

Đặc biệt nếu sống ở nơi khí hậu nóng, khô, tập thể dục thường xuyên, bạn cần bổ sung thêm nhiều nước để đảm bảo sản xuất đủ lượng nước tiểu.

(Ảnh: wikimed.vn)
(Sỏi đường tiết niệu. Ảnh: wikimed.vn)

2. Vận động đều đặn

Một vài bài tập nhẹ nhàng có thể làm giảm 1/3 nguy cơ bị sỏi, theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Hiệp hội Tiết niệu học Hoa Kỳ. Chỉ cần ba tiếng đi bộ hay 1 tiếng chạy bộ mỗi tuần là bạn đã làm giảm đáng kể nguy cơ hình thành sỏi.

3. Hạn chế nước ngọt có gas

Nghiên cứu gần đây cho thấy những người uống ít nhất một chai nước ngọt hàng ngày sẽ có nguy cơ bị sỏi thận cao hơn 23% so với người uống nhiều nhất một chai mỗi tuần. Nguyên nhân là do fructose (chất làm nước có vị ngọt) làm tăng thải trừ calci, oxalate, acid uric qua nước tiểu, đây vốn là các chất góp phần hình thành sỏi thận.

4. Ăn thức ăn giàu canxi

Bởi canxi góp phần hình thành sỏi, nên trước đây các bác sĩ từng khuyến cáo hạn chế ăn thực phẩm giàu canxi. Tuy nhiên họ phát hiện canxi trong thực phẩm không tăng nguy cơ hình thành sỏi, mà thực ra có tác dụng phòng ngừa sỏi do chúng gắn với oxalate ở ruột, ngăn không cho chất này đến được thận.

Tuy nhiên bạn cần thận trọng với canxi bổ sung trong thực phẩm, kể cả các loại thực phẩm chức năng, vì loại này có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi. Đã có trường hợp có quá nhiều sỏi niệu vì ăn quá nhiều đậu phụ và uống ít nước do hàm lượng canxi trong đậu phụ khá cao, có thể do người ta đã lạm dụng thạch cao khi làm đậu.

Mang 420 viên sỏi vì nghiện ăn đậu phụ. (Ảnh: CEN)
Mang 420 viên sỏi vì nghiện ăn đậu phụ. (Ảnh: CEN)

The một nguồn tin từ BBC, một người đàn ông tên He vì ghiền ăn đậu phụ và uống ít nước mà bị sỏi thận. Khi phẫu thuật tại bệnh viện ở Đông Dương, tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc), các bác sĩ đã lấy ra được 420 viên sỏi to nhỏ các loại. Nhưng kỷ lục này còn kém xa một bệnh nhân tại Ấn Độ, vào năm 2009, hơn 172.000 viên sỏi đã được bác sĩ Dhanraj Wadile phẫu thuật lấy ra. Còn viên sỏi thận lớn nhất được ghi nhận là có đường kính khoảng 13 cm.

Cũng cần ghi nhớ rằng, chế độ ăn quá nghèo canxi có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi ở một số người bình thường.

5. Không ăn quá mặn

Chế độ ăn nhiều muối có thể gây sỏi thận do làm tăng lượng canxi trong nước tiểu, vì vậy những người dễ bị sỏi thận nên ăn nhạt. Hạn chế ăn mặn cũng tốt cho hệ tim mạch.

6. Không ăn quá nhiều protein

Ăn quá nhiều protein động vật, như thịt đỏ, thịt gà, trứng, cá có thể làm tăng lượng acid uric, đồng thời làm giảm nồng độ citrate, một chất ngăn ngừa hình thành sỏi.

Như vậy, một nguyên lý chung giúp hạn chế bị sỏi đường tiết niệu là cần tránh các chế độ dinh dưỡng cực đoan, ăn quá nhiều một loại thực phẩm nào đó, uống ít nước và ít vận động.

Đại Hải tổng hợp

Xem thêm: